Kaladium

• Gotowane bulwy i liście kaladium dwubarwnego są stosowane w medycynie tradycyjnej jako lekarstwo na anginę, katar, gorączkę i infekcje, a także w formie okładów na rany czy ukąszenia węży.

• Wszystkie części rośliny są trujące. Nie należy ich spożywać, mogą też podrażniać wrażliwą skórę.

• Kaladium uprawia się głównie na Florydzie. Urządzane są tam liczne festiwale i wystawy tych roślin.

Kaladium to dekoracyjna roślina o wielkich, kolorowych liściach. W wielu miejscach na świecie jest uprawiana jako roślina ogrodowa, w Polsce głównie zdobi parapety. Kaladium jest jednoroczne, zimą zapada w sen, a wiosną – ponownie budzi się do życia. Może odżywać dzięki podziemnym bulwom, które należy odpowiednio przezimować. Choć liście są ozdobą tylko przez kilka miesięcy w roku, nie zniechęca to większości osób do uprawy kaladium. Z roku na rok rośliny te zyskują na popularności, a niedrogie bulwy szybko znikają ze sklepów. Uprawa jest bardzo łatwa – poradzi sobie z nią nawet amator.

Kaladium najlepiej czuje się na bardzo widnym stanowisku z rozproszonym światłem. Umieszczenie rośliny na bezpośrednim słońcu szybko spowoduje poparzenie delikatnych liści. Ponieważ kaladium wymaga dużej ilości światła, roślina najlepiej czuje się w pomieszczeniu, w którym przez większość dnia jest jasno, np. na parapecie okna wychodzącego na zachód.

W Polsce kaladium powinno stać w pomieszczeniu, bo niezbyt dobrze znosi wystawianie na zewnątrz. Okresowo może być umieszczane na balkonie, ale należy być bardzo uważnym. Słońce może uszkodzić liście, a zimne noce szybko uśmiercą delikatną roślinę. Nie wystawiaj kaladium, gdy temperatura spada poniżej 16 stopni, a wilgotność powietrza jest niska. Lepiej postaw wtedy sadzonkę na parapecie.

Latem wszystkie gatunki mogą wymagać bardzo częstego podlewania, nawet 2-3 razy w tygodniu. Szczególnie jeśli stoją w gorącym pomieszczeniu, w którym powietrze jest niezbyt wilgotne. Niższe warstwy podłoża powinny być stale lekko mokre. Wierzchnia warstwa musi przeschnąć przed kolejnym podlaniem. Stan podłoża sprawdzaj, wtykając w nie palec na głębokość 5-7 cm, zależnie od wielkości doniczki.

Późnym latem liście powoli zaczynają obumierać. Ich zasychanie świadczy o tym, że roślina przechodzi w stan spoczynku. Taką sadzonkę podlewaj coraz rzadziej, a jesienią całkowicie przerwij nawadnianie. Gdy podłoże wyschnie, a wszystkie liście odpadną, wyciągnij bulwę z ziemi.

Kaladium jest wrażliwe na przelanie. Utrzymuj wilgotne podłoże, ale nie przesadzaj z ilością wody. Nigdy nie doprowadzaj do całkowitego wyschnięcia substratu, ponieważ może to sprawić, że roślina przedwcześnie przejdzie w stan spoczynku.

Kaladium wymaga powietrza o wilgotności powyżej 50%. Najlepiej umieść je w otoczeniu innych roślin, a pod doniczkę podstaw tackę z mokrym keramzytem. Ważne jest, aby woda w tacce nie sięgała doniczki.

Kaladium wyjątkowo źle znosi zraszanie i wodę, która pozostaje na liściach. Należy więc tego unikać. Oczywiście, od czasu do czasu, warto przetrzeć liście wilgotną ściereczką, aby pozbyć się kurzu.

Kaladium rośnie w zasobnym, próchniczym podłożu, które jednocześnie jest przepuszczalne. Substrat dla tej rośliny musi być lekki i dobrze napowietrzony. Sprawdzi się podłoże uniwersalne. Jako dodatki do niego możesz użyć m.in. perlit, pumeks, korę sosnową, chipsy kokosowe. Proporcje mieszanki zależą od temperatury, ilości światła i wilgotności powietrza. W pomieszczeniu, które jest ciepłe, jasne i wilgotne, podłoże powinno zawierać więcej wilgotnej bazy. W chłodniejszych pomieszczeniach stosuj natomiast luźniejszą mieszankę.

Inne składniki, które możesz wykorzystać zamiennie z powyższymi, to: ziemia kompostowa, lawa wulkaniczna i piasek.

• Pliage (Caladium 'Pliage') – dwukolorowe kaladium o biało-zielonych liściach. Wyraźnie widoczne nerwy liściowe tworzą na blaszce niezwykłe wzory.

• Kelly (Caladium 'Kelly') – cienkie, biało-srebrzyste liście nakrapiane są czerwono-malinowymi plamkami.

• Freya (Caladium 'Freya') – odmiana o dużych liściach w odcieniach zieleni i czerwieni. Na blaszkach widoczne są jasne żyłki.

Rozwój kaladium warto wspierać odpowiednim nawozem. Warto korzystać z produktów naturalnych, organicznych. Dobrze sprawdzą się: biohumus, wermikompost, guano nietoperza, preparaty z mączki kostnej i nawozy rybne. Sprawdzą się także produkty powstałe na bazie wyciągów z roślin, czyli np. odżywka pokrzywowa.

Możesz wykorzystać również wieloskładnikowe nawozy mineralne NPK. Mogą być uniwersalne lub przeznaczone do roślin ozdobnych z liści. Stężenie takich nawozów zmniejsz nawet o połowę, aby nie doprowadzić do przenawożenia.

Nawóz rozpuść w wodzie i podlewaj nim podłoże raz na dwa tygodnie. Wykonuj to od momentu, gdy roślina ma co najmniej 2 liście. Przerwij nawożenie późnym latem.

Kaladium nie jest rośliną całoroczną i po okresie wegetacji obumiera. Przy odpowiednim zimowaniu bulw, odżyje na wiosnę. Z tego powodu przesadzanie zwykle nie jest konieczne – wystarczy umieścić bulwę w pojemniku o odpowiedniej wysokości.

Przechowywanie oraz przygotowanie kłącza do ponownego zasadzenia nie sprawia trudności, dlatego, jeśli Twoje rośliny zaczną marnieć, nie wyrzucaj bulw. Najlepszy termin na ich sadzenie przypada w miesiącach wiosennych, od marca do początku czerwca. Najpierw sprawdź stan zeszłorocznych bulw. Powinny być twarde i jędrne. Miękka i pomarszczona bulwa świadczy o postępującym procesie gnilnym i należy ją wyrzucić. Także rozległa pleśń na powierzchni sprawia, że kaladium nie nadaje się do dalszej uprawy. Jeśli tylko niewielkie fragmenty są zgniłe, sadzonkę można uratować. Uszkodzone części odetnij ostrym narzędziem, a miejsca cięcia zabezpiecz preparatem grzybobójczym. Cynamon i węgiel aktywny w tym przypadku nie sprawdzą się, potrzebny jest środek chemiczny.

Kolejnym krokiem jest przygotowanie substratu do bulw. Możesz użyć mchu torfowca lub perlitu, ale równie dobrze kłącze możesz umieścić bezpośrednio w podłożu. Do doniczki z otworami odpływowymi wsyp podłoże do ok. 1/3 jej wysokości. Bulwę umieść stożkiem wzrostu – czyli jej wypukłą częścią – do góry. Po zasypaniu kłącza podłożem obficie je podlej. Wybierz doniczkę niewiele większą od sadzonki, 2-3 cm w zupełności wystarczą. Jeśli podczas wzrostu bulwa wyjątkowo się rozrośnie, możesz przenieść ją do większej doniczki. Bulwy możesz umieszczać w doniczce pojedynczo lub po 2-3, jeśli zależy Ci na gęstszym pokroju rośliny.

Doniczkę z bulwą odstaw w ciepłe, wilgotne miejsce. W marcu i kwietniu rośliny mogą wymagać dogrzewania, np. za pomocą maty grzewczej. Warto także skorzystać z ogrzewania podłogowego i ustawić rośliny bliżej ziemi. Przygotowane sadzonki możemy zamknąć w miniszklarni lub w przezroczystym, plastikowym pudełku. Cały czas dbamy o to, aby podłoże pozostawało delikatnie wilgotne, ale nie mokre. Roślina powinna wykiełkować po miesiącu.

Jesienią przygotuj kaladium do zimowania. Liście zaczynają wtedy żółknąć i odpadają. Nie pojawiają się już nowe lub są dużo mniejsze od poprzednich. Te sygnały świadczą o tym, że sadzonka potrzebuje odpoczynku. Zostaw ją w ziemi, aż całkowicie zaschnie. Gdy tak się stanie, wyciągnij roślinę z podłoża oraz oczyść ją z liści i korzeni. Kolejnym krokiem jest umieszczenie jej na 1-2 dni w suchym miejscu, aby mogła przeschnąć. Wszystkie bulwy muszą zimować w suchym torfie. Możesz przechowywać je w papierowych torebkach lub niewielkim kartoniku. Kłącza trzymaj w chłodnym, ale suchym miejscu, w którym panuje 15-16°C.

Rozmnażanie jest łatwe i polega na podziale kłącza na dowolną ilość części. Podczas jednego okresu wegetacyjnego, kłącze nieco się rozrasta, tworząc niewielkie bulwy. Wystarczy odłamać je lub odciąć od rośliny matecznej.

Rozmnażanie przeprowadzaj wiosną, sadząc bulwy w podłożu. Nigdy nie wykonuj tego zimą. Maleńkie bulwy mają niewielkie szanse na przezimowanie.

Choć w domowych warunkach kaladia kwitną, rozmnażanie ich z nasion jest bardzo trudne i rzadko się udaje.

Te przepiękne rośliny są odporne na choroby, natomiast często miewają problemy ze szkodnikami. Niestety są atakowane przez mszyce. To niewielkie, ciemnobrązowe, czarne lub zielone owady skrzydlate, które występują na wszystkich częściach naziemnych rośliny. Pozostawiają po sobie kleistą rosę. Zwykle występują w dużych skupiskach. Na szczęście można się ich łatwo pozbyć – rzadko niezbędny jest oprysk chemiczny.

Na początku zbierz mszyce ręcznie, za pomocą wilgotnego wacika. Następnie przenieś roślinę pod prysznic i umyj. Rób to bardzo dokładnie, używając mydła lub płynu do mycia naczyń. Gdy roślina wyschnie, możesz zastosować oprysk z czosnku. Rozetrzyj 2-3 ząbki i zalej litrem letniej wody. Odstaw je na 1-2 dni w ciepłe, zacienione miejsce. Po tym czasie wywar przecedź przez gęste sitko. Uzyskaną miksturę wymieszaj z wodą w proporcji 1:1 i wykorzystuj do oprysku. Kiedy naturalne metody zawiodą, sięgnij po środek owadobójczy.