Kocimiętka Faassena

Kocimiętka (Nepeta) to roślina z rodziny jasnowatych, która w naturze występuje w strefie klimatu umiarkowanego. Można ją spotkać w Europie (basen Morza Śródziemnego), w Azji, w górach Afryki Północnej, w Ameryce Północnej. Obecnie znamy około 200 gatunków tej rośliny, przeważnie są to byliny, jednak występują także rośliny jednoroczne. W przydomowych ogródkach i na działkach najczęściej spotyka się kocimiętkę Faassena.

Kocimiętka swą nazwę zawdzięcza temu, że bardzo lubią ją koty. A to ze względu na charakterystyczny zapach wydzielany przez liście. Rośliny swój aromat zawdzięczają substancji o nazwie „nepetalakton”, która działa na koty jak wabik. Najwięcej olejków eterycznych wydzielają liście kocimiętki. Charakterystyczny zapach powoduje, że koty często kładą się na roślinie, mruczą, ocierają się – czasem ją niszcząc.

Kocimiętka Faassena (Nepeta x faassenii) to roślina wieloletnia, która jest mieszańcem gatunków azjatyckich (Nepeta mussinii oraz Nepeta nepetella). Ma mocne pędy, które dość silnie się rozrastają, tworząc gęste kępy o pokroju krzewiastym. Pędy kocimiętki, która posadzona jest w półcieniu lub cieniu, zaczynają się pokładać. Kocimiętka Faassena może dorastać do około 30-40 cm, jednak zdarzają się rośliny większe – nawet osiągające 80-100 cm wysokości. Rozrastają się dość szybko, szczelnie pokrywając dostępną powierzchnie, więc mogą być stosowane jako rośliny okrywowe.

Roślina ta ma drobne, owłosione liście barwy szarozielonej. Są sercowate w kształcie i wydzielają bardzo charakterystyczny aromat, który przyciąga koty. Listki są karbowane, pomarszczone, ząbkowane. Kocimiętka kwitnie bardzo długo – od maja/czerwca aż do sierpnia/września, więc może stanowić ciekawą ozdobę ogrodu przez kilka miesięcy. Drobne, liczne kwiaty umieszczone są na wierzchołkach pędów i zebrane są w nibykłosy. Kwiaty przeważnie mają barwę lawendową, jednak zdarzają się rośliny kwitnące na biało, niebiesko, różowo, purpurowo. Kocimiętka Faassena to roślina miododajna, która przyciąga owady zapylające. Długi okres kwitnienia zapewnia pszczołom stałe źródło pokarmu przez wiele letnich miesięcy. Po przekwitnięciu należy wyciąć pędy kwiatostanowe – kocimiętka powinna zakwitnąć powtórnie.

Owoce kocimiętki mają postać drobnych orzeszków o jajowatym kształcie. Niektóre niedawno powstałe odmiany kocimiętek nie wytwarzają nasion – rozmnażamy je więc przez podział większych kęp.

Kocimiętka Faassena preferuje stanowiska słoneczne, jednak poradzi sobie także w lekkim półcieniu (jej pędy zaczną się wtedy pokładać). Roślina ta nie ma wysokich wymagań co do jakości gleby – może rosnąć nawet w podłożu suchym i piaszczystym, czyli tam gdzie inne rośliny mogłyby sobie nie poradzić. Niezbyt korzystne przy uprawie kocimiętek jest natomiast podłoże zbite, gliniaste, podmokłe. Glebę taką należałoby zdrenować i nieco rozluźnić poprzez dodanie piasku lub drobnego żwiru.

Kocimiętka Faassena jest rośliną odporną na suszę oraz w pełni mrozoodporną. Nie wymaga częstego podlewania ani nawożenia. Przed wysadzeniem kocimiętek do gruntu warto zasilić glebę kompostem, co pobudzi nowo posadzone rośliny do bujniejszego wzrostu.

Kocimiętka Faassena bardzo szybko się rozrasta, zadarniając dostępną powierzchnię. Roślina ta bardzo często rozsiewa się sama, więc jeśli nie będziemy tego kontrolować, może zagłuszyć inne gatunki i opanować cały ogród. Młode okazy, które pojawiły się w niepożądanych miejscach ogrodu, warto przesadzić lub usunąć.

Kocimiętka Faassena to roślina dość łatwa w uprawie, która nie wymaga zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Jest odporna na suszę, niewrażliwa na mróz, w zasadzie nie atakują jej żadne choroby i szkodniki, więc nie wymaga ochrony chemicznej. Idealnie nadaje się do posadzenia w warunkach miejskich, ponieważ jest odporna na zanieczyszczenia powietrza. Kocimiętka nie potrzebuje nawet regularnego odchwaszczania, ponieważ tworzy bardzo gęste kępy, przez które chwasty nie przerastają.

Kocimiętka Faassena bardzo szybko się rozrasta, tworząc gęste, kopulaste kępy, w związku z czym można ją stosować jako roślinę zadarniającą i okrywową. Aby uzyskać zwarty, kwitnący przez wiele miesięcy, krzewiasty dywan należy na 1 m2 posadzić od 9 do 12 roślin. Jeśli chcemy stworzyć z tych ozdobnych roślin obwódkę wokół rabaty, trzeba posadzić kocimiętki w odstępach co około 30-40 cm. Postępujemy podobnie sadząc kocimiętki wokół ogrodowych ścieżek.

Kocimiętki co około 3-4 lata należałoby odmłodzić. Najlepiej zrobić to przez podział większych kęp. Zabieg ten wykonujemy wiosną.

Rośliny te kwitną bardzo długo – od maja do września. Trzeba regularnie wycinać przekwitłe kwiatostany, co pobudzi rośliny do wytwarzania nowych paków kwiatowych i zapewni nam pięknie kwitnienie przez wiele miesięcy.

Tak samo jak w przypadku innych bylin, kocimiętek nie przycinamy na zimę – łodygi i pędy będą stanowić dodatkową ochronę przed mrozem. Rośliny przycinamy za to dość silnie na wiosnę, ścinając pędy tuż przy samej ziemi. Rośliny należy nadać kształt kulisty. Wiosenne cięcie pobudzi je wypuszczania nowych pędów i rośliny będą ładnie się zagęszczać.

Kocimiętki Faassena to rośliny, które najpiękniej wyglądają posadzone w grupie. Można z nich stworzyć barwne, długo kwitnące obwódki rabat, nadają się także do posadzenia wzdłuż ogrodowych ścieżek czy dróżek. Pięknie wyglądają w ogrodach naturalistycznych i rustykalnych – nadadzą im swojskiego, wiejskiego, idyllicznego charakteru. Dobrze się prezentują także posadzone w ogrodach typu angielskiego. Kopulaste, kwitnące na niebiesko byliny przyciągają bardzo wiele owadów zapylających (pszczół, motyli), które gwarne unoszą się nad roślinami.

Kocimiętki można zastosować jako rośliny zadarniające i okrywowe na bardzo słonecznych, piaszczystych i szybko przesychających stanowiskach. Mogą rosnąć nawet w podłożu jałowym, które nie sprzyja innym roślinom. Warto posadzić kocimiętki z roślinami o podobnych wymaganiach uprawowych. Należą do nich np. czyściec, lawenda, przywrotnik ostroklapowy.

Kocimiętka Faassena dobrze będzie się prezentować na rabatach bylinowych, skalniakach, skarpach, murkach. Byliny przepięknie wyglądają posadzone z różami – zasłaniają ich nagie łodygi i ciekawie kontrastują z barwą kwiatów. Szczególnie warto zestawić niebieskie kocimiętki z różami o kwiatach żółtych lub różowych.

Kocimiętka wydziela substancje wabiące koty. Warto też wiedzieć, że olejki eteryczne, które zawiera ta bylina, działają odstraszająco na różne owady np. komary, muchy i karaczany.

'Auslese' – odmiana o niebieskich kwiatach, która może dorastać do około 50 cm.

'Felix' – odmiana o kwiatach niebieskofioletowych.

'Six Hills Giant' – odmiana o kwiatach fioletowych i wyprostowanych pędach. Może osiągać wysokość powyżej 60 cm.

'Snowflake' – odmiana niższa, która dorasta do około 35 cm. Ma duże kwiaty barwy białej.

'Walker's Low' – odmiana o niebieskich kwiatach. Dorasta do wysokości 60 cm.