Rozplenica

Najbardziej znana jest rozplenica japońska (Pennisetum alopecuroides). Roślina tworzy półkuliste lub fontannowe kępy, złożone z równowąskich, łukowato wyginających się, gęstych liści. Od wiosny do końca lata są one zielone, jesienią najczęściej przebarwiają się na żółto, pomarańczowo bądź brązowo. Rozplenica japońska zakwita w drugiej połowie lata. Ma efektowne, szczotkowate kwiatostany. Mogą być białe, kremowe, fioletowe, brązowawe lub szare (w zależności od odmiany). Wysokość również jest cechą odmianową. Niskie odmiany osiągają ok. 40 cm, te wysokie w czasie kwitnienia dorastają nawet do 150 cm. Do najniższych rozplenic zalicza się ‘Little Honey’, która ma 40 cm wysokości. Na jej blaszkach liściowych znajduje się wąski, jasny pas. Kwiatostany są kremowe, czasem bladoróżowe. Rozplenica japońska ‘Hameln’ jest wyższa, dorasta do 50-60 cm (ok. 75-80 cm w czasie kwitnienia). Jej kwiatostany początkowo są zielonkawe, z upływem czasu przebarwiają się na beżowo. Rozplenica ‘Viridescen’ tworzy kępy liści o wys. 50-60 cm, w czasie kwitnienia osiąga 80-100 cm. Ciemnopurpurowe kwiatostany kontrastują z zielonymi liśćmi. Jeszcze ciemniejsze kwiaty (brązowe do czarnych) ma rozplenica ‘Black Beauty’. Jej wysokość dochodzi do 100-120 cm. Jedną z najwyższych odmian jest rozplenica ‘Red Head’, która w fazie kwitnienia osiąga do 150 cm wysokości. Jej kwiatostany mają czerwonawą barwę.

Rozplenica wschodnia (Pennisetum orientale) to średnio wysoka trawa ozdobna, w czasie kwitnienia osiągająca wysokość 70-130 cm. Tworzy kępy złożone z równowąskich, długich liści. Zazwyczaj kwitnie od czerwca do października. Piórkówka wschodnia ‘Karley Rose’ osiąga 70-90 cm wysokości. Ma długie kwiatostany (do 15 cm) – początkowo jasnoróżowe, z czasem białe. Rozplenica 'Fairy Tails' rośnie z kolei do 130 cm (w czasie kwitnienia). Jej kwiatostany najpierw są delikatnie różowe, później beżowo-białe.

Rozplenica kosmata (Pennisetum villosum) jest trudno dostępna w polskich sklepach ogrodniczych i szkółkach, ale można ją znaleźć. Powinna rosnąć w pojemniku. Osiąga średnio 75 cm wysokości. Ma bardziej puszyste kwiatostany (kremowe) niż inne gatunki. Przypominają szczotki do czyszczenia butelek.

Niesamowicie wyglądem może pochwalić się rozplenica słoniowa 'Vertigo' (Pennisetum purpureum), która wytwarza ciemnopurpurowe, niemal czarne liście. Kwitnie od lipca do października. Jej kwiatostany są ciemne, z białymi końcami. Nie mają tak dużych walorów dekoracyjnych jak kwiatostany pozostałych rozplenic. Efektownie wybarwiona jest również rozplenica obca ‘Rubrum’ (Pennisetum advena). Ma purpurowobrunatne liście i kwiatostany. W czasie kwitnienia dorasta do 90-120 cm wysokości.

Trawa rozplenica najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach. Wtedy tworzy duże kępy i obficie kwitnie. Toleruje także częściowe zacienienie. Miejsca lekko osłonięte, chronione przed bezpośrednim nasłonecznieniem, idealnie nadają się dla rozplenicy słoniowej ‘Vertigo’. Jej ciemne liście są bardziej wrażliwe na poparzenia słoneczne od typowo zielonych traw. W cieniu rozplenica słoniowa się zazielenia.

Trawy najlepiej uprawiaj w zakątkach ogrodu, które są osłonięte, a tym samym zabezpieczone przed silnymi podmuchami wiatru.

Sadzonki rozplenicy japońskiej oraz rozplenicy wschodniej, kupowane w pojemnikach, możesz sadzić od wiosny do jesieni. Lato nie jest optymalne, bo wówczas rośliny trzeba regularnie podlewać, zwłaszcza po posadzeniu. Delikatniejsze rozplenice (kosmatą, obcą i słoniową) wysadzaj wiosną, wyłącznie w pojemnikach. Rośliny te możesz co prawda uprawiać w ogrodzie, ale przed nadejściem zimy trzeba je wykopać.

Wykop dołek, nieznacznie większy niż średnica donicy. Rośliny sadzi się w gruncie na takiej samej głębokości, na jakiej rosły w pojemniku. Rozstawa sadzenia zależy od siły wzrostu danego gatunku i odmiany. Niskie rozplenice są wysadzane średnio co 50 cm, średnie co 60-70 cm, a wysokie co 80-100 cm.

Rozmnażanie rozplenicy z siewu, w przydomowych ogrodach, nie jest praktykowane.

Rozplenice japońskie mają dość duże wymagania glebowe. Najlepsze są dla nich gleby żyzne, próchnicze, a jednocześnie przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego. Rośliny te nie znoszą gleb podmokłych, w których szybko zamierają (dochodzi m.in. do gnicia korzeni).

Ciężkie, gliniaste podłoża, należy rozluźnić przed sadzeniem rozplenic. Najlepiej przekopać taką ziemię glebogryzarką z grubą (nawet 10 cm) warstwą gruboziarnistego piachu i dowolną ilością przerobionego kompostu.

Piaszczyste, lekkie podłoże, warto za to zmieszać z żyzną ziemią. Ewentualnie, na rok przed posadzeniem rozplenic, zastosuj obornik w dawce 2-4 kg/m2. Należy go przekopać z ziemią ogrodową.

Pojemniki przeznaczone na rozplenice możesz wypełnić uniwersalną ziemią dla roślin pokojowych z dodatkiem piasku (np. w proporcji 4:1). Na dnie donicy usyp 2-4 cm drenażu (keramzyt, perlit, żwir). To zabezpieczy korzenie przed nadmierną wilgocią.

Regularnego podlewania wymagają młode, świeżo posadzone rozplenice oraz te uprawiane w pojemnikach. Podłoże nie powinno całkowicie wysychać. Jeśli roślinom zabraknie wody, zmieni się ich pokrój – liście staną się oklapłe.

Rozplenice ogrodowe podlewaj jedynie w czasie długotrwałych susz. Zabieg wykonuj rano lub wieczorem, nigdy w południe (zwłaszcza latem). To może narazić rośliny na stres fizjologiczny, będący skutkiem dużej różnicy temperatur wody i podłoża. W czasie podlewania staraj się nie moczyć liści i kwiatów.

Rozplenica japońska i rozplenica wschodnia dobrze zimują bez okrycia. Możesz co najwyżej zastosować ściółkę – w pierwszym roku uprawy, w chłodniejszych regionach Polski. Nie usuwaj śniegu, który okrywa rośliny, ponieważ on chroni korzenie przed mrozem.

Rozplenica kosmata, rozplenica obca i rozplenica słoniowa nie przetrwają polskich zim w gruncie. Pojemniki z trawami należy umieścić przed nadejściem mrozów w widnym, ale chłodnym pomieszczeniu. Ziemia w donicy powinna być umiarkowanie sucha, nie może jednak zupełnie wyschnąć.

Intensywne nawożenie rozplenicy, która znajduje się w żyznej ziemi, nie jest konieczne. Jeśli natomiast rośnie w kiepskim, piaszczystym podłożu, warto zastosować 1-2 dawki nawozu wieloskładnikowego (np. wiosną i na początku lata). Możesz także skorzystać z nawozów dla traw ozdobnych. Warto stosować preparaty, które w składzie NPK mają najwięcej potasu.

Regularnie (co 2-3 tygodnie od wiosny do końca lata) dokarmiaj też rozplenice uprawiane w pojemnikach.

Starsze, wieloletnie, mocno rozrośnięte kępy, możesz rozmnożyć przez podział. To jednocześnie sposób na odmłodzenie traw, które po wielu latach miewają mało gęsty pokrój. Najbardziej efektywny jest jednak zakup dobrze uformowanych sadzonek.

Rozplenice są mało podatne choroby. Najbardziej szkodzi im mało przepuszczalne podłoże i tym samym nadmierna, długo utrzymująca się wilgoć. Sporadycznie może wystąpić mączniak prawdziwy zbóż i traw. Objawia się w postaci mączystego nalotu na liściach. Początkowo ledwo go widać, z czasem nalot staje się grubszy i lepiej zauważalny. Zaburza asymilację: trawy gorzej rosną, później i mniej obficie kwitną. Silna infekcja prowadzi do obumierania tkanek. Mączniaka prawdziwego zwalczaj za pomocą fungicydów (preparatów grzybobójczych).

Szkodniki atakują rozplenice w ostateczności, najpierw pojawiają się na innych roślinach w ogrodzie. Problemem mogą być szkodniki glebowe, np. pędraki i drutowce, zwłaszcza na działkach położonych blisko lasów.

Larwy uszkadzają korzenie rozplenic – ograniczają zdolność pobierania wody i składników pokarmowych. Rośliny stopniowo zamierają. Przedtem dochodzi do żółknięcia liści (jego przyczyną bywa też nadmiernie wilgotne podłoże).

Prewencyjne podlewaj rośliny w ogrodzie (w tym trawy) rozcieńczoną (1:10) gnojówką z wrotyczu. Ponadto można kupić preparaty mikrobiologiczne na pędraki i drutowce. Produkty te chronią rośliny i pozwalają im się zregenerować.