Trawa pampasowa

Trawa pampasowa tworzy kępy złożone z gęstych, równowąskich, sztywnych liści o długości 1–2 m. Kwitnie od września do listopada (niektóre odmiany zakwitają pod koniec sierpnia) – wtedy osiąga wysokość nawet do 2,5–3 m. Pojedyncze kwiaty są drobne, ale tworzą okazałe, piramidalne, puszyste wiechy o długości do 50 cm. Są białe, srebrne, beżowe lub różowe. Trawa pampasowa jest dwupienna, co oznacza, że na jednej roślinie występują kwiaty żeńskie bądź męskie, z czego te ostatnie są mniejsze. Kortaderia nie jest trująca, jednak kontakt z jej liśćmi może powodować podrażnienia skóry, zadrapania czy drobne skaleczenia – brzegi blaszek liściowych są pokryte ostrymi, gęstymi „ząbkami”.

Dostępne w sprzedaży odmiany kortaderii różnią się wyglądem. Trawa pampasowa ‘Evita’ tworzy srebrzystoszare pióropusze. Z racji tego, że dorasta zaledwie do 1,2 m wysokości, doskonale sprawdza się w małych ogrodach i niewielkich rabatach. ‘Sunningdale Silver’ przypomina ‘Evitę’, jednak osiąga znacznie wyższe rozmiary – nawet do 3 m wysokości. Trawa pampasowa ‘Rosea’ jest ceniona ze względu na różową barwę jej kwiatostanów. ‘Mini Pampas’ sprawdza się nie tylko w ogrodach, ale też na balkonach i tarasach. Jest miniaturowa, dorasta do 1 m wysokości. W Polsce często uprawiana jest także odmiana ‘Pumila’, która charakteryzuje się dość dobrą mrozoodpornością. Dorasta do 2 m wysokości i ma kremowe kwiatostany.

Optymalne warunki do uprawy trawy pampasowej stwarza ciepłe, słoneczne i osłonięte od wiatru stanowisko. To dzięki niemu trawa ozdobna bardzo się rozrasta, tworzy okazałe wiechy, a zimą jest mniej narażona na uszkodzenia powodowane przez mrozy. Często sadzi się ją w miejscach, które są osłonięte ogrodzeniem, budynkiem lub roślinami zimozielonymi. Najlepsze są stanowiska zasłonięte od wschodu, np. żywopłotem. Kortaderia toleruje lekkie zacienienie. W półcieniu i cieniu jej uprawa jest kłopotliwa – nie pokazuje swoich walorów, słabiej rośnie, a ponadto częściej choruje.

Rozmnażanie generatywne kortaderii, tj. z siewu, jest nieefektywne, a na rezultaty trzeba długo czekać. W dodatku część sadzonek wykształca mało ozdobne kwiaty męskie. Dlatego też raczej rzadko praktykuje się rozmnażanie w warunkach przydomowego ogrodu – zdecydowanie lepszy jest zakup dobrze uformowanych sadzonek. Mimo że rośliny kupowane w pojemnikach z uformowaną bryłą korzeniową można sadzić przez cały sezon, optymalnym okresem jest jednak wiosna (po minięciu przymrozków). Wtedy trawa pampasowa ma dużo czasu, by zaaklimatyzować się i łatwiej znieść zimę.

Podczas sadzenia pamiętaj, że trawa nie tylko jest wysoka, ale też charakteryzuje się kępami osiągającymi ok. 1 m średnicy. W związku z tym nie powinno się jej sadzić zbyt blisko innych roślin wieloletnich – po kilku latach którąś z nich trzeba będzie przesadzić. Aby przy trawie pampasowej nie powstawały puste miejsca, które szybko wypełnią chwasty, możesz wybrać też rośliny jednoroczne.

Stanowisko uprawy przed sadzeniem oczyść, przekop i spulchnij. Na dnie dołka możesz zastosować kompost. Jeśli podłoże jest słabo przepuszczalne, dobrym rozwiązaniem będzie wykopanie znacznie głębszego dołu, nasypanie na dno żwiru (np. 10-centymetrowej warstwy), a następnie zakupionej żyznej ziemi. To sprawi, że trawa pampasowa nie będzie tak narażona na gnicie korzeni, a także uszkodzenia mrozowe.

Kwitnące rośliny warto też przywiązywać do palików. To ogranicza ryzyko złamania oraz zapewnia im zwarty pokrój, a co za tym idzie – także atrakcyjniejszy wygląd.

Optymalne do uprawy jest podłoże żyzne, próchniczne, umiarkowanie wilgotne, które nie wykazuje tendencji do tworzenia zastoin po deszczu ani zaskorupiania w wierzchniej warstwie. Nieodpowiednie są podłoża gliniaste oraz słabo zasobne podłoża piaszczyste. Trawa pampasowa ma pod tym względem duże wymagania. Sprawdzonym rozwiązaniem jest więc zakup kilku worków (np. 50-litrowych) uniwersalnej ziemi, koniecznie odkwaszonej i wymieszanie jej (przy użyciu szpadla czy glebogryzarki) z ziemią ogrodową.

Optymalny odczyn gleby oscyluje w granicach 5,5–6,5. Jeśli podłoże jest kwaśne, roślina ma problem m.in. z pobieraniem składników pokarmowych. Dlatego w przypadku skrajnie niskiego pH jesienią roku poprzedzającego sadzenie kortaderii wykonaj wapnowanie (nawozy wapniowe węglanowe). Z kolei w trakcie uprawy, chcąc utrzymać prawidłowy odczyn gleby, możesz zastosować wolno działający dolomit.

Trawę pampasową podlewaj regularnie przez kilka tygodni po posadzeniu oraz latem w okresie długotrwałych susz. Roślina wytwarza dużo zielonej masy (gęste kępy zieleni) oraz traci sporo wody przez wyparowywanie z liści, dlatego też powinno się jej pomagać w uzupełnianiu niedoborów. Co ważne – zarówno niedobór wody, jak i jej nadmiar jest szkodliwy. W pierwszej sytuacji roślina przestaje rosnąć, a jej kwitnienie staje się mniej okazałe. W drugiej zaś – zwiększa się m.in. ryzyko wystąpienia chorób grzybowych. Jesienią, gdy liście zasychają, nawadnianie jest już niewskazane. Nadmierna wilgoć w tym okresie oraz zimą przyczynia się do obniżenia mrozoodporności.

Podlewając, unikaj moczenia nadziemnych części rośliny. Zabieg wykonuj rano lub wieczorem – tak by roślina nie zaznała dużej różnicy temperatur między wodą a podłożem. Dzięki temu zaoszczędzisz też wodę, nie dopuszczając do jej parowania.

Rośliny – zwłaszcza te uprawiane na lżejszych podłożach – warto ściółkować. To również ogranicza wyparowywanie wody.

Trawa pampasowa pochodzi z rejonu o znacznie łagodniejszym klimacie. Należy do strefy mrozoodporności 7B, obejmującej tylko niewielką, północno-zachodnią część kraju.. W Polsce kortaderia zimuje w ogrodzie, ale trzeba liczyć się z ryzykiem jej przemarznięcia. Oczywiście można je zmniejszyć dzięki odpowiednim zabiegom ochronnym. Jesienią, po nadejściu przymrozków, podstawę obsyp 20–30-centymetrową warstwą ściółki, np. z trocin, liści, częściowo przerobionego kompostu lub innego materiału organicznego. Kępę liści warto ścisnąć, związując sznurem. Możesz ją także dodatkowo okryć, np. agrowłókniną lub workami jutowymi. Osłony i ściółkę warto stosować każdego roku, niezależnie od wieku rośliny.

Ważne: nie przycinaj kortaderii jesienią, poczekaj z tym do wiosny – cięcie obniża mrozoodporność. Zimą z kolei nie usuwaj śniegu zalegającego wokół rośliny – to naturalna bariera chroniąca przed mrozem. Unikaj natomiast deptania śniegu znajdującego się przy roślinie – w wyniku takiego działania tworzą się szczelne pokrywy śnieżno-lodowe. One utrudniają „oddychanie” korzeniom, co niesie za sobą ryzyko wystąpienia chorób.

Pamiętaj, że trawa pampasowa nie sprawdzi się w chłodniejszych rejonach Polski. Rośliny uprawiane w pojemnikach przenoś do nieogrzewanego pomieszczenia.

Trawa pampasowa ma duże potrzeby pokarmowe – warto więc łączyć stosowanie nawozów organicznych z mineralnymi. Przed posadzeniem rośliny zaleca się użyźnić podłoże, mieszając je z obornikiem. To będzie miało też korzystny wpływ na strukturę gleby. Nawozy mineralne stosuje się średnio dwa razy w sezonie. Późną wiosną warto wykorzystać nawóz wieloskładnikowy, z wysoką zawartością azotu w składzie NPK. Latem z kolei sprawdzą się nawozy zawierające mało azotu, dużo fosforu, a najwięcej potasu. Takie „dokarmianie” pobudza kwitnienie, zwiększa odporność trawy na suszę, a jednocześnie przygotowuje ją do nadejścia zimy.

Najefektywniejszym sposobem rozmnażania kortaderii jest podział starszych roślin, dzięki któremu odmłodzisz trawę i uzyskasz średnio 2–3 sadzonki. Optymalna metoda jest nietypowa. Trawę rozmnaża się jesienią. Po wykopaniu i podziale sadzonki sadzi się w pojemnikach, które później należy przenieść pod osłony (szklarnia, tunel foliowy). Do gruntu wsadź je dopiero późną wiosną – to daje największe szanse na szybką aklimatyzację oraz łagodne rozpoczęcie okresu wegetacji.

Możesz spróbować także rozmnażania wiosennego. Wykop roślinę, gdy widać pierwsze zielone pąki. Od razu po podzieleniu posadź sadzonki w docelowych miejscach.

Główną przyczyną występowania chorób u trawy pampasowej jest nadmierna wilgotność podłoża. Przyczyniają się do tego także niewłaściwe stanowisko, nadmierne zagęszczenie sadzenia, a także porażenie innych roślin w ogrodzie (rozprzestrzenianie się). Najczęstszymi chorobami są te powodowane przez patogeny grzybowe czy organizmy grzybopodobne. Zwalcza się je zatem fungicydami, zastosowanymi zaraz po zauważeniu niepokojących symptomów (narośl na liściach, różnej wielkości plamy z obwódkami lub bez, nalot, brązowienie itp.). Mocno porażone organy roślin, takie jak liście, zaleca się wyciąć.

Przykładem choroby może być mączniak prawdziwy, objawiający się występowaniem mączystego, białego nalotu na wierzchniej stronie liści, które z czasem brązowieją i zamierają. Mączniak prawdziwy nie prowadzi do obumierania roślin, ale z pewnością obniża ich walory dekoracyjne i zaburza wzrost.

Trawa pampasowa, podobnie jak wiele innych gatunków traw ozdobnych, jest mało podatna na typowe szkodniki żerujące na nadziemnych częściach roślin. W skrajnym przypadku mogą pojawić się na niej mszyce, ale prawdopodobnie najpierw „przejmą” one inne gatunki w ogrodzie, np. drzewa i krzewy owocowe. Mszyce zwalczaj przy użyciu insektycydów.

Zdecydowanie bardziej problematyczne są szkodniki glebowe, np. pędraki i drutowce. Ryzyko ich pojawienia się wzrasta w ogrodach zlokalizowanych przy łąkach, zadrzewieniach i lasach. W celu uniknięcia szkód trawę pampasową możesz podlewać sporadycznie ekologicznymi gnojówkami. Dobre efekty daje stosowanie roztworów na bazie wrotyczu i pokrzywy. Gnojówki z wrotyczu przy okazji działają też odstraszająco na kleszcze.

Tradycyjne, wysokie odmiany trawy pampasowej świetnie sprawdzają się jako soliter w małych ogrodach. Mogą być główną, żywą dekoracją danego zakątka, np. posadzoną na środku trawnika w wyeksponowanym miejscu. Kortaderiami często ozdabia się także ogrodzenia, budynki i elementy małej architektury. Roślina ta stanowi dobre tło dla niższych gatunków, np. na rabatach. Warto ją sadzić w pobliżu oczek wodnych lub tworzyć szpalery, np. wzdłuż chodnika. Trawa pampasowa jest dekoracyjna wtedy, gdy większość roślin w ogrodzie kończy lub zakończyła już sezon wegetacyjny – czyli od późnej wiosny lub początku lata. Dlatego też dobrze jest łączyć ją z gatunkami, które pokazują pełnię swojej krasy w marcu, kwietniu i maju. Niskie odmiany traw ozdobnych możesz uprawiać w pojemnikach, na balkonie, tarasie czy przy drzwiach wejściowych do domu. Zasuszone wiechy trawy pampasowej wykorzystuje się do tworzenia suchych bukietów.

Suche części rośliny przycinaj wiosną, gdy zaczynają pojawiać się młode przyrosty – tnij na takiej wysokości, aby ich nie uszkodzić (np. 5–10 cm). W tym celu używaj ostrego sekatora. Cięcie – jak również inne prace pielęgnacyjne wiążące się z kontaktem z rośliną – warto wykonywać w grubych, np. materiałowych, rękawicach i w ubraniu z długimi rękawami. Nawet suche liście mogą spowodować skaleczenia.