Begonia bulwiasta – królowa zacienionych balkonów

Begonia bulwiasta (Begonia x tuberhybrida) należy do rodziny begoniowatych i pochodzi z Ameryki Południowej. W naturze występuje między innymi w Ekwadorze, Boliwii i Peru. Roślina ta to mieszaniec wielu dziko rosnących gatunków.

Begonia bulwiasta jest rośliną o bardzo atrakcyjnym wyglądzie. Ma duże, mięsiste, lekko owłosione liście o nieregularnym kształcie oraz grube, kruche łodygi, które mogą osiągać wysokość nawet 60 cm. Niekiedy łodygi mogą łamać się pod ciężarem kwiatów, dlatego należy zabezpieczyć je odpowiednimi podpórkami. Swą popularność begonie zawdzięczają przede wszystkim kwiatom, które wyglądem przypominają nieco kwiaty róży. Begonie mają bardzo intensywne barwy kwiatów, kwitną na biało, kremowo, żółto, pomarańczowo, łososiowo, różowo, czerwono w różnych odcieniach. Zdarzają się także kwiaty dwukolorowe. Kwiaty begonii są duże, mięsiste, w dotyku atlasowe. Mogą być pełne, półpełne, pojedyncze, o postrzępionych brzegach.

Zasadniczo wyróżnia się cztery grupy begonii, do których przypisane są poszczególne odmiany. Pierwsza grupa to Begonia x tuberhybrida Grandiflora, do której należą odmiany o bardzo dużych, okazałych kwiatach (mogą one osiągać nawet do 15-20 cm średnicy). Do drugiej grupy należą begonie o kwiatach średniej wielkości – Begonia x tuberhybrida floribunda. Kolejna grupa to Begonia x tuberhybrida Multiflora inaczej zwana begonią wielokwiatową. Odmiany tej grupy obsypane są drobnymi, ozdobnymi kwiatuszkami. Ostatnia grupa to Begonia x tuberhybrida Pendula o dekoracyjnych, przewieszających się pędach.

Begonie bulwiaste najpiękniej rosną na stanowiskach ciepłych, cienistych lub półcienistych. Służy im równomiernie rozproszone światło, dlatego najlepiej sadzić je na balkonach o wystawie północnej, względnie – o wystawie wschodniej lub zachodniej, gdzie słońce pojawia się tylko wczesnym rankiem i późnym popołudniem. Begonie możemy posadzić też w ogrodzie, musimy jednak zadbać o to, by rabata umieszczona była w miejscu zacienionym. Begonie nadają się także do uprawy doniczkowej w domu. Muszą wtedy stać na parapecie o wystawie północnej. Rośliny cieniolubne w pełnym słońcu mogą być narażone na poparzenia i uschnięcie. Ograniczony dostęp promieni słonecznych zapewnia im wyrównaną temperaturę i zapobiega niebezpieczeństwu przegrzania i uszkodzenia korzeni. Kolejną zaletą jest to, że ziemia w skrzynkach wolniej traci wilgoć. A begonie wymagają cały czas wilgotnego podłoża, w czasie upałów należy je więc podlewać nawet dwa razy dziennie. Skrzynki z begoniami należy ustawić w miejscu zacisznym i osłoniętym od wiatru, ponieważ silne podmuchy mogą połamać kruche, delikatne łodygi i uszkodzić duże, ciężkie kwiaty.

Rośliny te preferują żyzną, próchniczą i przepuszczalną glebę o lekko kwaśnym odczynie (pH 5-6). Trzeba je także regularnie nawozić, najlepiej specjalnym nawozem przeznaczonym do kwitnących roślin balkonowych. Należy także zadbać o ochronę chemiczną begonii bulwiastych. Rośliny te są dość podatne na choroby takie jak np.: mączniak prawdziwy, szara pleśń, tłusta plamistość liści, zgorzel siewek, zaraza bakteryjna. Begonie często atakowane są także przez szkodniki, głównie przez mszyce i wciornastki.

Begonia bulwiasta jest bardzo wrażliwa na niską temperaturę, dlatego na balkonie można ją posadzić dopiero na przełomie maja i czerwca. Kwitnie od czerwca do pierwszych przymrozków. Jesienią, po wystąpieniu pierwszych mrozów bulwy należy wyjąć z pojemników, a łodygi trzeba przyciąć na wysokości około 2-3 cm. Musimy pilnować, aby mróz nie przemroził bulw, bo wtedy będą do wyrzucenia. Zmarznięte łodygi, liście i kwiaty nie szkodzą roślinie, przy odpowiedniej pielęgnacji zakwitnie ona w kolejnym sezonie. Bulwy dokładnie oczyszczamy i suszymy, potem należy je włożyć do pojemnika wypełnionego piaskiem, trocinami lub torfem i na całą zimę umieścić w pomieszczeniu, gdzie temperatura wynosi około 2-10ºC.

Wczesną wiosną (najlepiej pod koniec lutego lub w marcu) możemy przystąpić do podziału bulw. Jest to najlepszy sposób rozmnażania begonii. Rośliny te można rozmnażać także przez nasiona lub sadzonki, jednak podział bulw jest najbardziej efektywny. Bulwy powinny zostać podzielone w taki sposób, aby każda z nich miała przynajmniej jeden zdrowy pączek (tzw. oczko). Rany powstałe przy podziale bulw należy potraktować węglem drzewnym i zostawić do zaschnięcia i zasklepienia się na około dobę. Zabezpieczy to dodatkowo roślinę przed chorobami grzybowymi i gniciem. Po upływie tego czasu bulwy umieszczamy w donicach wypełnionych żyzną ziemią na głębokości około 2-8 cm (w zależności od wielkości bulwy). Na około dwa miesiące przenosimy je do ciepłego i jasnego pomieszczenia (nie można ich wystawiać na bezpośrednie działanie promieni słonecznych). Należy je regularnie podlewać, by podłoże cały czas było lekko wilgotne. Na balkon czy taras pojemniki z begoniami wystawić możemy dopiero późną wiosną, najwcześniej w drugiej połowie maja.