Cement budowlany – jak go dobrać i kiedy stosować

Cement ma bardzo szerokie zastosowanie w wielu pracach budowlanych – wykorzystywany jest podczas budowy nowego domu, jak i w pracach remontowych.

Wchodzi w skład betonu (bez którego nie powstanie żaden obiekt), betonu architektonicznego i elewacyjnego, prefabrykatów betonowych i produktów chemii budowlanej, a także zapraw murarskich i tynkarskich. Z jego udziałem powstają konstrukcje żelbetowe, np. fundamenty, posadzki i stropy. Jako spoiwo służy do trwałego łączenia takich elementów budowlanych, jak: cegły, pustaki czy kamienie. Wykorzystywany jest także jako zaprawa wyrównująca. Na rynku jest kilka rodzajów cementu. Jaki więc będzie odpowiedni do poszczególnych prac?

Wyróżniamy 5 rodzajów cementów. Oznaczenia od I do V określają czystość cementu, przy czym I oznacza najmniejszą ilość domieszek.

Jego głównym składnikiem jest klinkier portlandzki, który stanowi 95-100%. Ten rodzaj cementu stosowany jest do przygotowania betonu, z którego powstają konstrukcje zbrojone, np. stropy, słupy i nadproża. Dzięki wytwarzaniu dużej ilości ciepła podczas wiązania (hydratyzacji) może być stosowany w niskich temperaturach otoczenia. Jednak w okresie dojrzewania wymaga zapewnienia właściwej wilgotności. Na rynku dostępna jest biała odmiana cementu portlandzkiego, którą – dzięki możliwości dowolnego barwienia w mieszanki betonowej – możemy wykorzystać do produkcji galanterii betonowej.

Jak sama nazwa wskazuje, jego głównym składnikiem jest również klinkier portlandzki, lecz w jego skład wchodzą także inne składniki mineralne, których ilość mieści się w przedziale od 6 do 35%. Cement CEM II wykorzystywany jest – oprócz betonów zwykłych – do przygotowywania cementowej zaprawy murarskiej czy tynkarskiej, a także warstw podkładowych i stabilizujących.

Do produkcji tego cementu wykorzystywany jest także klinkier portlandzki oraz żużel wielkopiecowy oraz siarczan wapniowy CEM III/A – ilość składników mineralnych mieści się w przedziale 36-95%. Taki skład powoduje, że wykorzystywany jest on do produkcji betonów, które będą narażone na działanie siarczanów i kwasów humusowych. Sprawdzi się więc podczas wykonywania fundamentów. Ze względu na niskie ciepło hydratyzacji cement hutniczy można stosować do formowania masywnych konstrukcji betonowych. Nie używajmy go jednak, gdy temperatura otoczenia spada poniżej 5oC.

Taki cement ma podobne właściwości jak cement hutniczy i tak jak on odporny jest na negatywny wpływ środowisk o agresji kwaśnej, np. wody siarczanowe. Jest także stosowany do produkcji zapraw i tynków wykorzystywanych w podziemnych oraz nadziemnych partiach budynku.

20-64% tego cementu stanowi klinkier i 18-50% żużel wielkopiecowy wzbogacony o różnego rodzaju dodatki. Dzięki takiemu składowi ma szersze zastosowanie niż pozostałe cementy. Jego najważniejsze zalety to odporność na wysokie temperatury oraz szybki przyrost wytrzymałości. Powstają z niego zaprawy cementowe i beton, a także przeróżne zaczyny i mieszanki oraz materiały budowlane odporne na ogień.

Oprócz podstawowych cementów producenci oferują również wyroby specjalne, czyli charakteryzujące się ponadprzeciętnymi właściwościami, które oznaczone są jako LH, HSR i NA. Oznaczenie LH oznacza cementy charakteryzujące się niskim ciepłem hydratacji, HSR – odporne na działanie siarczanów, NA – niską zawartością tlenków alkalicznych. Co ważne, konkretny rodzaj cementu może mieć jednocześnie dwie lub trzy właściwości specjalne.

Cementy specjalistyczne to także uszczelniające i montażowe oraz wiertnicze (służą do zabezpieczanie szybów gazowych i naftowych), fotokatalityczne (samoczyszczące beton) oraz glinowe (ich głównym składnikiem są gliniany wapnia, o podwyższonej odporności na wysokie temperatury i czynniki chemiczne).

Możemy spotkać cementy od CEM II do CEM III oznaczone jako A , B lub C (określają pozostałe składniki główne (poza klinkierem) – litera A oznacza najmniejszy udział dodatków. Na przykład CEM II A 6-20%, CEM II B 21-35% itd.

Ze względu na sposób i szybkość wiązania cementy możemy podzielić na: ekspansywne, szybkotwardniejące i tamponażowe.

Klasa wytrzymałości na ściskanie określana jest po 28 dniach twardnienia. Według obowiązującej normy budowlanej PN-EN 197-1 możemy wyróżnić trzy klasy cementu budowlanego: 32,5 MPa, 42,5 MPa (najczęściej wykorzystywane w budownictwie mieszkaniowym) oraz 52,5 MPa – im większe liczbowo oznaczenie, tym wytrzymałość na ściskanie jest większa.

Ponadto cementy oznaczana są także symbolami literowymi, które określają ich poziom wytrzymałości wczesnej. I tak: N oznacza normalną wytrzymałość wczesną, natomiast R wysoką wytrzymałość wczesną.

W składach oraz marketach budowlanych możemy natknąć się na różne rodzaje cementu. Wszystkie oznaczenie znajdują się na opakowaniu, jednak nie wszystkie objaśnienia są zawsze dla nas zrozumiałe. Z tego powodu producenci wprowadzili nazwy cementu zgodne z jego przeznaczeniem.

Kupując konkretny cement, zwróćmy uwagę na: czas wiązania, szybkość narastania wytrzymałości w czasie i odporność na oddziaływanie środowisk agresywnych. Im dłuższy czas wiązania, tym dłuższa jest urabialność betonu – jeśli nie zostanie dostarczony do miejsca zastosowania w odpowiednim czasie, może stracić płynność swojej masy. Pamiętajmy także, że wybór cementu o niewiadomym pochodzeniu ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo i trwałość konstrukcji.