Cyprysik groszkowy

Cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera) to wiecznie zielone drzewo iglaste, które należy do rodziny cyprysowatych. Jego środowiskiem naturalnym jest Japonia, a dokładnie japońskie wyspy Honsiu oraz Kiusiu. Cyprysik groszkowy jako roślina ozdobna jest uprawiany w wielu krajach na świecie. Do Europy trafił w drugiej połowie XIX wieku i od tamtej pory cieszy się dużą popularnością. Cyprysiki groszkowe obok cyprysików Lawsona to najpopularniejsze drzewa tego gatunku, jakie spotykamy w naszych ogrodach. Ze względu na podobny wygląd czasem mylone są z żywotnikami. Cyprysiki groszkowe swą nazwę wzięły od szyszek, które mają wielkość grochu.

Drzewa te są długowieczne i mogą żyć nawet 400 lat, jednak rosną dosyć wolno. W naturze osiągają dość duże rozmiary, dorastają do 30-50 m wysokości, jednak w uprawie są zdecydowanie niższe (od 2 do 10-15 m, a odmiany karłowe mogą mieć zaledwie 30-50 cm wysokości). Cyprysiki groszkowe mają pokrój piramidalny, prosty lub kulisty. Ich pędy są luźne, zwisające, ułożone na jednej płaszczyźnie i silnie spłaszczone. Prosty pień pokrywa dekoracyjna, łuszcząca się kora barwy czerwonobrązowej.

Łuski cyprysików groszkowych z wierzchu są ciemnozielone i błyszczące, łuskowate i silnie przylegające do pędów. Od spodu łuski pokryte są białawym, woskowym nalotem w kształcie kokardki lub motylka. Jesienią i zimą łuski wewnątrz krzewu często brunatnieją i zasychają, jednak na wiosnę pojawiają się nowe przyrosty.

Cyprysiki groszkowe to rośliny jednopienne, rozdzielnopłciowe. Kwiatostany męskie są brązowe, żeńskie mają barwę zieloną. Drzewa te wytwarzają kuliste, bardzo małe szyszki, które mają wielkość ziarenka grochu – stąd wzięła się nazwa gatunku. Szyszki początkowo są zielone, z czasem brązowieją.

Cyprysiki groszkowe powinny rosnąć na stanowiskach słonecznych, ciepłych, w miejscach zacisznych i osłoniętych przed silnymi, mroźnymi, wysuszającymi wiatrami. Rośliny te są dość odporne na mróz, jednak posadzone w miejscach odkrytych i wietrznych mogą brązowieć i zrzucać boczne pędy. Cyprysiki groszkowe lubią dużą wilgotność powietrza, dlatego najlepiej się czują posadzone w pobliżu oczek wodnych czy stawów.

Cyprysiki preferują podłoża żyzne, głęboko uprawione, dostatecznie wilgotne, ale przepuszczalne, o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie (nie służy im podłoże wapienne).

Rośliny te nie wymagają regularnego przycinania, jednak bardzo dobrze znoszą cięcie. Ponadto strzyżenie wpływa na zagęszczanie rośliny. Warto wycinać pędy połamane, uschnięte, przemarznięte. Cięcie takie wykonujemy na wiosnę.

Cyprysiki groszkowe są dość odporne na zanieczyszczenia powietrza, dlatego nadają się do posadzenia w warunkach miejskich. Rzadko atakują je choroby i szkodniki, jednak niekiedy mogą pojawić się choroby grzybowe, opieńka miodowa czy szara pleśń. Do szkodników cyprysików należą: mszyce, przędziorki, tarczniki.

Odmiany botaniczne cyprysików groszkowych rozmnażamy z nasion, natomiast odmiany ogrodowe rozmnaża się przez sadzonki albo przez szczepienie.

Cyprysiki groszkowe to rośliny długowieczne i wolno rosnące. Mogą być sadzone pojedynczo albo w grupach. Nadają się na luźne szpalery i żywopłoty formowane (dobrze znoszą cięcie). Ładnie wygląda w kompozycjach z roślinami o odmiennym pokroju i wybarwieniu igieł/liści. Cyprysiki groszkowe mogą być sadzone w parkach, a także w przydomowych ogrodach. Nadają się do nasadzeń w stylu orientalnym czy naturalistycznym. Odmiany karłowate i miniaturowe można sadzić na skalniakach czy wrzosowiskach, a nawet w pojemnikach.

'Argenteovariegata' – odmiana ta może dorastać do 10-15 m wysokości. Ma pokrój luźny, stożkowaty, boczne pędy są lekko zwisające. Łuski są zielone i błyszczące, mają liczne przebarwienia barwy białej lub kremowej. Szyszki małe.

'Aureovariegata' – odmiana ta dorasta do około 3-5 wysokości. Początkowo ma pokrój kulisty, z czasem bardziej stożkowaty lub jajowaty i dość luźny. Łuski zielone ze złocistymi przebarwieniami. Odmiana odporna na mróz.

'Baby Blue' – odmiana niska o bardzo wolnym wzroście (po 10 latach osiąga 0,5-0,7 m wysokości). Pokój gęsty, szeroko stożkowaty. Łuski miękkie, barwy srebrzysto niebieskiej. Odmiana idealna do uprawy w pojemniku.

'Boulevard' – odmiana wolno rosnąca, która po 10 latach osiąga około 1-2 m wysokości. Ma pokrój nieregularny, wąsko stożkowaty, gęsty. Łuski miękkie, latem srebrzystozielone, zimą szaroniebieskie.

'Compacta' – zwarty, gęsty krzew o pokroju początkowo kulistym, później kulisto-spłaszczonym. Dorasta do 1 m wysokości i szerokości. Łuski barwy zielonej.

'Curly Tops' – odmiana o pokroju stożkowatym i powolnym wzroście (po 10 latach osiąga 1 m wysokości). Łuski miękkie, igiełkowate, barwy srebrzysto niebieskiej. Końce pędów zawinięte.

'Ericoides Aurea' – odmiana karłowa (po 10 latach osiąga 80 cm wysokości) o pokroju gęstym, kulistym, z czasem jajowatym. Łuski o żółtym zabarwieniu, najpiękniej wyglądają na wiosnę. Bardzo dobrze znosi cięcie, nadaje się na roślinne rzeźby geometryczne.

'Filifera' – odmiana o pokroju szeroko stożkowatym, kopulastym i słabo rozgałęzionych, opadających, cienkich, nitkowatych pędach barwy zielonej. Długie pędy pokryte są szarozielonymi łuskami. Odmiana wolno rosnąca – po 10 latach osiąga około 3 m wysokości.

'Filifera Aurea' – odmiana o pokroju szeroko stożkowatym, dość wolno rosnąca (po 10 latach osiąga 1,5 m wysokości). Pędy sznurowate, przewieszające się, barwy złocistej.

'Fuiri-tsukomo' – odmiana miniaturowa (po 10 latach osiąga 30 cm wysokości i średnicy). Pokój gęsty, kulisty, z czasem bardziej spłaszczony. Łuski zielone, na wierzchołkach pędów żółte. Odmiana do uprawy w pojemniku.

'Gold Spangle' – odmiana o pokroju kulistym, rośnie dosyć szybko i dorasta do 3-4 m wysokości. Końcówki pędów są żółtawe. Odmiana w pełni mrozoodporna.

'Golden Mop' – odmiana miniaturowa idealna na skalniaki, po 10 latach dorasta do 50 cm. Ma dekoracyjne, nitkowate pędy i złociste łuski. W pełni mrozoodporna.

'Lombarts' – odmiana o pokroju kulistym lub lekko stożkowatym, dorasta do wysokości 1,5 m. Łuski szaroniebieskie, zimą mają barwę fioletową.

'Nana' – odmiana miniaturowa, bardzo wolno rosnąca (po 10 latach osiąga 30 cm wysokości i 50 cm szerokości). Ma pokrój spłaszczonej kuli i zielone, poskręcane pędy, które przebarwiają się na żółto.

'Plumosa' – odmiana drzewiasta o luźnej, szeroko stożkowatej koronie i pędach wzniesionych do góry. Dorasta do wysokości 10-12 m. Pędy pokryte są miękkimi, pierzastymi, zielonymi igiełkami, na końcach żółtawe.

'Squarrosa Aurea Nana' – odmiana karłowa, po 10 latach dorasta do 1,5 m wysokości. Ma pokój krzaczasty, pierzasty i delikatny. Łuski miękkie, złotożółte, zimą żółto-miedziane.