Dlaczego warto gruntować ścianę przed malowaniem – grunty i farby podkładowe

Aby farba dobrze pokryła ściany i sufity, mocno do nich przylegała, a w przyszłości nie łuszczyła się i nie odrywała, należy przed malowaniem odpowiednio przygotować podłoże, czyli zagruntować je. Zadaniem gruntowania jest poprawa jakości podłoża:

• wyrównanie jego chłonności, co sprawi, że podłoże nie będzie pobierało zbyt dużej ilości farby,
• wzmocnienie go,
• związanie luźnych cząsteczek znajdujących się w podłożu,
• poprawienie przyczepności farby nawierzchniowej.

Ponadto w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności powietrza, takich jak łazienki czy pralnie, preparaty gruntujące – grunty i farby podkładowe – tworzą wodoodporną barierę.

Stosowanie środków gruntujących wpływa również na efekt estetyczny – ich specjalna receptura pomaga niwelować różnice w fakturze i barwie podłoża – uniknąć przebarwień kolorystycznych, smug i pasów widocznych na ścianie pod wpływem światła.

Gruntowanie ma również walor ekonomiczny – powoduje zmniejszenie zużycia farby nawierzchniowej.

Gruntowanie to czynność, której pod żadnym pozorem nie można pominąć – wpływa na głębię koloru, jednolitość wymalowania i pozwoli na osiągnięcie estetycznej powierzchni bez smug.

Z tych powodów, każdą po raz pierwszy malowaną ścianę należy zagruntować, niezależnie od rodzaju tynku czy materiału wykończeniowego. Należy więc gruntować:

• nowe tynki gipsowe i mineralne,
• nowe gładzie gipsowe,
• niezaciągane płyty gipsowo-kartonowe,
• ściany w stanie deweloperskim (czyli pomalowane farbą słabej jakości),
• ściany po skrobaniu ze starych powłok malarskich,
• plamy lub zacieki po wcześniejszym ich usunięciu oraz gdy na ścianie wykonywane były miejscowe poprawki i uzupełniane ubytki.

Czy przed każdym malowaniem należy gruntować ściany?

Etap ten można pominąć, jeśli ściana była już wcześniej malowana farbami lateksowymi lub akrylowymi, a jej powierzchnia jest jednolita. Aby sprawdzić, czy gruntowanie jest potrzebne, wystarczy wykonać test. Gdy po przetarciu powierzchni ściany dłonią pozostaje na niej nalot, gruntowanie jest konieczne. Dobrze jest test zrobić w kilku miejscach, za każdym razem sprawdzając dłoń.

W przypadku wątpliwości co do jakości ścian, lepiej ją zagruntować niż pozostawić bez zabezpieczenia. Nie powinno się natomiast gruntować ścian pomalowanych wcześniej farbą lateksową – nałożenie gruntu sprawi, że powierzchnia takich ścian może się 'zeszklić”, utrudniając nałożenie pierwszej warstwy farby, a także zmniejszyć siłę jej krycia.

Nie warto też oszczędzać na tym etapie prac. Rezygnacja z gruntowania to największy i najbardziej kosztowny błąd, jaki można popełnić podczas malowania ścian – późniejsza naprawa szkód wiąże się ze sporym wydatkiem finansowym, a także dużym nakładem pracy. Brak gruntowania może doprowadzić do pękania i łuszczenia się powłok malarskich, słabej przyczepności farby i zrywania jej podczas odklejania taśmy malarskiej, niejednorodnej struktury, połysku i wytrzymałości wymalowania, powstawania „pasów” widocznych pod światło na pomalowanej powierzchni oraz przebarwień kolorystycznych.

Grunty (preparaty dyspersyjne potocznie zwane gruntami wodnymi) służą przede wszystkim wzmocnieniu podłoża oraz zmniejszeniu jego chłonności, a także zwiększeniu przyczepności powłok. Przeznaczone są do stosowania bezpośrednio na podłoża surowe.

Grunty to preparaty bezbarwne. Na rynku dostępne są w postaci wyrobów gotowych lub koncentratów.

Aby koncentrat zachował swoje właściwości, przed użyciem musi być prawidłowo rozcieńczony w wodzie (w proporcji zalecanej przez producenta podanej na opakowaniu).

Rozdrobniony preparat powinien być zużyty w całości, gdyż pozostawienie go na dłuższy czas może spowodować mikrobiologiczne skażenie i zagrzybienie produktu. W przypadku podłoży szczególnie silnie pylących lub mocno nasiąkliwych warto sięgnąć po silnie działające grunty specjalistyczne przeznaczone do takich podłoży. Nie warto kierować się niską ceną emulsji gruntującej, ponieważ jest to inwestycja na lata.

Farby podkładowe (gruntujące) wykorzystywane są przede wszystkim w celu wzmocnienia powierzchni, poprawy przyczepności oraz ujednolicenia koloru. Aplikuje się je na podłoża o niskiej chłonności oraz powierzchni wcześniej malowanej.

Podkłady, w przeciwieństwie do gruntów, są zabarwione – najczęściej na biało, dzięki czemu ujednolicają kolor podłoża oraz poprawiają krycie produktów nawierzchniowych. Są szczególnie pomocne podczas malowania ścian pokrytych intensywnymi kolorami – dzięki nim nie ma potrzeby nanoszenia kilku warstw nowej emulsji do pokrycia starych barw.

Farby podkładowe do ścian pozwolą nam uzyskać jednolite, pozbawione smug pokrycie, a także zużyć stosunkowo niewiele farby. Szczególne właściwości mają lateksowe farby gruntujące, do których produkcji użyto nanocząsteczki: drobnocząsteczkową żywicę, biel tytanową czy specjalne ekspandery.

Dzięki ich zawartości farba gruntująca silniej penetruje w głąb podłoża, zapewniając lepsze wyrównanie podłoża, a mikroporowata powłoka sprawia, że ściany są paroprzepuszczalne.

Przed przystąpieniem do gruntowania należy oczyścić ścianę z luźnych cząstek, odspajającej się starej farby lub resztek tapety. Trzeba zmyć również tłuste plamy i usunąć – jeśli występują – wszelkie skupiska grzybów i pleśni. Jak gruntować ściany? Najlepiej prowadzić prace w temperaturze powyżej +10°C. Należy rozpocząć od zagruntowania naroży i miejsc trudno dostępnych – preparat nanosi się małym pędzlem lub wałkiem malarskim (10-15 cm szerokości). Natomiast do pozostałej powierzchni używa się dużego wałka malarskiego (18-25 cm szerokości).

Przed przystąpieniem do gruntowania preparat należy dokładnie wymieszać i, jeśli producent zaleca, rozcieńczyć. Nakładanie preparatu gruntującego rozpoczyna się od naroży ścian i przesuwa się systematycznie w lewo lub prawo. Należy wykonać ruchy góra-dół tak, by pokryć powierzchnię na całej jej wysokości. Ostatni ruch należy wykonać z góry do dołu – uniknie się w ten sposób smug. Najczęściej stosuje się jedną warstwę gruntu, dwie są zalecane w przypadku podłoży szczególnie chłonnych. Tak przygotowane podłoże można pomalować – stosując się do zaleceń producenta, dotyczących czasu schnięcia poszczególnych preparatów przed zastosowaniem kolejnych.

Podczas nakładania preparatu gruntującego trzeba unikać nakładania zbyt grubej jego ilości, gdyż może powstać zjawisko tzw. szkliwienia się. Niewchłonięty w ścianę grunt, tworzy na powierzchni miejsca z widocznym (szczególnie pod światło) połyskiem. Niestety, są one trudne do malowania czy wykończenia w inny sposób. Aby poprawić szorstkość i przyczepność ściany, należy użyć gruntu tzw. szczepnego.

Czym gruntować ściany przed malowaniem? Grunty i farby podkładowe mają wiele odmian, dlatego przed ich zakupem trzeba przeczytać dokładnie opisy na etykietach. I wybrać te, które są przeznaczone pod farby.

Ważnym kryterium jest również rodzaj podłoża przeznaczony do gruntowania. Inny produkt nakłada się na beton, różne typy tynków, a jeszcze inny na płyty gipsowo-kartonowe. Aby osiągnąć jak najlepszy efekt, warto stosować grunt pochodzący od tego samego producenta co farba. Na każdym opakowaniu powinna znajdować się informacja, jaki produkt jest polecany do przygotowania podłoża. Im bardziej zniszczona czy wymagająca jest powierzchnia, która ma być zagruntowana , a potem malowana, tym silniejszych środków trzeba użyć.