Eszeweria

• W sprzedaży są dostępne eszewerie o różnorodnych, niespotykanych barwach, np. pomarańczowe i niebieskie. Nie osiąga się ich naturalnie, tylko poprzez malowanie liści. Młode odrosty nie będą więc niebieskie ani pomarańczowe.

• Nazwa rodzaju została nadana na cześć Atanasio Echeverria, meksykańskiego artysty, rysownika roślin.

• Eszewerie warto sadzić w dużych skrzyniach z innymi sukulentami, np. gruboszami, wilczomleczami, adromischusami. Można tworzyć także kompozycje w obrębie rodzaju, wybierając odmiany o różnych odcieniach liści.

• W krajach o cieplejszym klimacie eszewerie są popularnymi roślinami ogrodowymi, zdobią skalniaki. Niektóre, np. Perle von Nürnberg, otrzymały prestiżowe wyróżnienia (w tym przyznawane przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze Society's Award of Garden Merit).

Eszeweria należy do rodziny gruboszowatych (Crassulaceae). Rodzaj obejmuje około 150 gatunków, z czego tylko część uprawia się w pomieszczeniach. Do popularnych gatunków w Polsce zalicza się eszewerię omszoną (Echeveria setosa) oraz eszewerię kosmatą (Echeveria pulvinata). Istnieje jednak wiele odmian różniących się kształtem, wielkością i zabarwieniem liści.

Sukulenty tego typu tworzą rozety złożone z mięsistych, łopatkowatych lub szerokich, liści o lancetowatym kształcie. W pierwszych latach uprawy mają atrakcyjny, zwarty pokrój. Zdarza się, że zakwitają. Czas kwitnienia zależy od gatunku i warunków, najczęściej przypada na przedwiośnie lub wiosnę. Eszeweria wytwarza drobne, gwiazdkowate kwiaty osadzone na długich, nagich pędach kwiatostanowych. Zwykle mają różową, żółtą lub różowo-żółtą barwę.

W środowisku naturalnym eszewerie występują na suchych, piaszczystych lub kamienistych, mocno nasłonecznionych terenach. Podobne warunki świetlne i glebowe należy zapewnić im w uprawie pokojowej. Eszewerie dobrze rosną na parapecie okna południowego, czyli tam, gdzie w okresie upałów wiele roślin ulega oparzeniu. Najbardziej odporne są odmiany zielone i zielonoszare o gładkich, pokrytych woskowym nalotem liściach. Odmiany omszone są bardziej wrażliwe na bezpośrednie nasłonecznienie. W słonecznym pomieszczeniu możesz uprawiać je w pewnym oddaleniu od okna, np. 1-2 m. Harmonijnie rozwijają się na wystawie zachodniej i wschodniej.

Unikaj stawiania sukulentów w półcieniu i cieniu (duża odległość od okna, ciemne pomieszczenia). Niedobór światła negatywnie wpływa na wzrost, wybarwienie, pokrój, a także odporność na niekorzystne czynniki.

W lecie eszewerię możesz przenieść na balkon lub do ogrodu. Przez większą część roku toleruje ona szeroki zakres temperatur – od umiarkowanej po upał. Zimą postaw roślinę w widnym, chłodnym pomieszczeniu. Optymalna temperatura wynosi 8-12°C (nie powinna spadać poniżej 5°C). Przy zimowym wietrzeniu pomieszczeń uważaj więc, aby mróz nie uszkodził sukulentu. Stan spoczynku poprawia kondycję rośliny i może pobudzić ją do kwitnienia.

Eszewerię ze względu na niewielkie rozmiary najczęściej uprawia się na parapetach. Możesz ją także wykorzystać do tworzenia miniogrodów w słoju.

Eszewerię podlewa się jak inne sukulenty – lepiej toleruje krótkotrwały niedobór wody niż nadmiar. Zwykle wiosną i jesienią wystarczy podlewanie co 7-10 dni, a latem raz w tygodniu. Zimą podlewanie ogranicz do minimum (co 3-4 tygodnie), tak aby nie przesuszyć rośliny. To jedynie wskazówki, a nie żelazne zasady. Częstotliwość nawadniania zależy oczywiście od warunków: pogody, stanowiska, a nawet wielkości donicy. Ważne, aby podłoże przeschło przed kolejnym podlaniem. Sprawdzaj je palcem, dotykając wierzchniej warstwy ziemi lub wtykając palec na głębokość 1 cm. Jeśli nie czuć wilgoci, to znaczy, że roślinę trzeba podlać. Zrób to na tyle obficie, aby cienka warstwa wody znalazła się na podstawce. Zalegającą wodę należy usunąć.

Oznaką niedoboru wody (i konieczności podlania) jest marszczenie, obkurczanie się liści. Unikaj ich moczenia w trakcie podlewania. W szczególności dotyczy to odmian o liściach omszonych, u których wilgoć utrzymuje się dłużej. To zwiększa ryzyko pojawienia się chorób i plam na liściach. Zabieg należy wykonywać rano lub wieczorem. Podlewanie w upały przy jednoczesnym zamoczeniu liści może spowodować wystąpienie plam oparzeniowych (szyby skupiają światło).

Eszewerie możesz podlewać też metodą podsiąkową. Pojemnik z rośliną zanurz na 15-30 minut w naczyniu z letnią wodą (np. na 3/4 wysokości). Po obcieknięciu wody, donicę przenieś z powrotem w miejsce docelowe.

Do podlewania najlepiej użyj wody przegotowanej lub przefiltrowanej. Jeśli nie masz takiej możliwości, wodę odstaw przynajmniej na 1-2 godziny, aby nabrała temperatury pokojowej (mniejszy stres dla rośliny). To wskazane działania, roślina jednak radzi sobie z gorszym traktowaniem (wodą gorszej jakości). Ważne, by eszewerii nie przelewać.

Eszeweria może rosnąć w suchych pomieszczeniach. Niska wilgotność powietrza nie ma negatywnego wpływu na jej wygląd. Nie dochodzi do brązowienia końcówek ani opadania liści (jak u wielu innych rodzajów roślin). Sukulent nie wymaga zraszania ani stosowania nawilżacza powietrza. Regularne zraszanie jest wręcz niewskazane. Owszem, zdarza się, że tego typu zabieg wykonuje się sporadycznie u odmian z gładkimi liśćmi, jednak jego celem jest po prostu oczyszczenie ich z kurzu i innych zabrudzeń. Eszeweria toleruje taką pielęgnację, jednak nie lubi nadmiernej wilgotności (np. w granicach 70-80%). W warunkach szklarniowych staje się bardziej podatna na choroby grzybowe.

Optymalne podłoże dla eszewerii jest lekkie, piaszczyste, dobrze przepuszczalne i mało żyzne. Najlepiej sprawdza się specjalistyczne podłoże do kaktusów i sukulentów. Możesz użyć uniwersalnej ziemi dla roślin pokojowych. Pamiętaj jednak, aby wymieszać ją z piaskiem (np. w proporcji 2:1), a dodatkowo wprowadzić trochę (garść) „rozluźniacza” (żwir, perlit, keramzyt). Z wymienionych materiałów usyp też warstwę drenażową. W tradycyjnej donicy może ona zajmować 1/3 wysokości, w misowatych pojemnikach wystarczy warstwa 2-3 cm. Drenaż chroni korzenie przed przelaniem i gniciem.

• 'Frosty Cristata' (Echeveria pulvinata 'Frosty Cristata') – odmiana o oryginalnym kształcie liści pokrytych błękitnymi włoskami.

• 'Perle von Nurnberg' (Echeveria 'Perle von Nurnberg') – fioletowe liście tworzą okazałe, dekoracyjne rozety.

• 'Black Prince' (Echeveria 'Black Prince') – wytwarza mięsiste liście o ciemnej, prawie czarnej barwie.

Eszewerię wystarczy nawozić sporadycznie, najlepiej – specjalistycznymi nawozami do kaktusów i sukulentów. Optymalnie 2-3 razy w ciągu roku (w okresie od wiosny do jesieni). Jeśli chcesz przesadzić eszewerię do piaszczystej ziemi, możesz zastosować nawóz po 1-2 tygodniach od zabiegu (po aklimatyzacji). Jeśli używasz uniwersalnej ziemi dla roślin pokojowych (najlepiej z piaskiem), nawożenie przez wiele, nawet kilkanaście tygodni nie jest potrzebne.

Sukulent korzysta z pierwiastków pokarmowych zawartych w podłożu. Do odżywiania możesz stosować także uniwersalne nawozy, ale dawki powinny być dużo niższe (np. 1/3) od tych zalecanych przez producenta. Eszeweria, podobnie jak wiele innych sukulentów, ma delikatne korzenie, a nadmierne nawożenie może spowodować poparzenia. Duża zasobność składników pokarmowych negatywnie wpływa na wybarwienie liści oraz ich kształt. Roślina nie lubi nawozów o wysokiej zawartości azotu. Takie preparaty dodatkowo zwiększają podatność na szkodniki.

Eszewerię przesadza się rzadko. Po pierwsze ma słabo rozwinięty system korzeniowy. Po drugie jest gatunkiem krótkowiecznym. Po kilku latach traci ozdobny wygląd, a wtedy zwykle wymienia się ją na nową roślinę. Zazwyczaj przez całe życie sukulentu przesadza się go tylko raz – wtedy, gdy nie mieści się już w donicy i może przewrócić się ze względu na swój rozmiar. Unikaj jednak wymiany donicy na dużo większą – poskutkuje to spowolnieniem wzrostu, nawet na kilka miesięcy. Wystarczy donica o ok. 2 cm szersza od poprzedniej. Najlepsze są szerokie i niskie pojemniki, czyli misy. Mogą być z dowolnego materiału, ale eszewerie efektownie prezentują się w donicach z gliny. Cechy konkretnego materiału (tendencja do nagrzewania się czy utrzymywania wilgoci) nie mają takiego znaczenia jak w przypadku innych roślin.

Eszeweria wraz ze wzrostem wytwarza rozety boczne. Aby rozmnożyć roślinę, oddziel je, poczekaj 2-3 godziny aż rany obeschną, a następnie umieść rozety w pojemniku z ziemią. Posadź je na takiej głębokości, aby liście nie dotykały ziemi. Eszewerie łatwo się ukorzeniają. Nie wymagają stosowania ukorzeniacza ani umieszczania w wodzie.

Eszeweria jest mało podatna na choroby i szkodniki. W dobrych warunkach i przy odpowiedniej pielęgnacji bardzo rzadko sprawia problemy. Najczęstszą przyczyną chorób jest nadmiar wody (zwłaszcza przy jednoczesnym niedoborze światła). Przelewanie powoduje żółknięcie, czernienie, a potem opadanie liści. Jest często powiązane z pojawieniem się różnorodnych chorób grzybowych, zwłaszcza zgnilizn korzeni.

Ze szkodników na eszewerii pojawiają się głównie wełnowce. Są łatwe do rozpoznania, gdyż przypominają strzępki waty. Postaraj się zwalczyć je insektycydami przeznaczonymi do roślin pokojowych. Zabiegi te nie zawsze okazują się skuteczne, gdyż owady są chronione przez narośle. Wtedy opcjonalnym rozwiązaniem jest ręczne usuwanie szkodników, np. przy użyciu patyczków do uszu, ostrego patyka lub szmatki nasączonej alkoholem. Możesz połączyć obie metody i po manualnym usunięciu „wełny” potraktować roślinę preparatem przeciw szkodnikom.