Izolacja dachów skośnych

Dach skośny wymaga ocieplenia. Jeśli jest pod nim użytkowe poddasze, czyli ogrzewane wnętrza, termoizolacja musi znaleźć się w połaciach dachu. Gdy poddasze nie jest użytkowe, zamiast w połaciach izolacja cieplna może być ułożona w linii stropu nad ostatnią kondygnacją budynku. Wszystko po to, aby wytworzone w domu ciepło nie uciekało przez dach na zewnątrz. Powodowałoby to efekt niedogrzania domu lub stało się przyczyną niepotrzebnie większego zużycia energii cieplnej. Dachy ociepla się więc po to, aby nie zużywać na darmo opału i nie tracić takim sposobem pieniędzy. Ocieplenie dachu przydaje się też w letnie miesiące, kiedy to termoizolacja powstrzymuje przed gwałtownym nagrzewaniem się poddasza.

Dach zbudowany jest z więźby, czyli konstrukcji nośnej, warstw izolacyjnych i pokrycia dachowego. Samo pokrycie nie zawsze jest wystarczająco szczelne, żeby pozostawić połacie bez dodatkowego zabezpieczenia w postaci hydroizolacji. Gdyby jej zabrakło woda pochodząca z opadów lub roztopów śniegu mogłaby wnikać w głąb dachu zamaczając materiał ociepleniowy i drewniane elementy więźby. Mokra termoizolacja traci swoje właściwości ciepłochronne, a mokra więźba może zacząć butwieć i pleśnieć. Dlatego też po pokryciem układa się zawsze prewencyjną warstwę hydroizolacyjną z folii wstępnego krycia lub papy. Hydroizolacja nie jest potrzebna pod pokrycie z gontów bitumicznych lub blachy płaskiej. Oprócz tego, od wewnętrznej strony dachu zaleca się układać szczelną paroizolację ze specjalnego rodzaju folii. Paroizolacja uchroni ocieplenie i więźbę przed wilgocią wytwarzaną w domu.

Wełna mineralna – połacie i inne elementy dachów można ocieplać płytami lub matą z wełny mineralnej o niedużej gęstości, rzędu 20-45 kg/m⊃3;. Maty lub płyty komprymowane po odpakowaniu muszą przez kilka minut rozprężać się, aby osiągnąć deklarowaną przez producenta grubość. Ich grubość po rozprężeniu wynosi od 5 do 20 cm. Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła λ dla wełny mineralnej wynosi od 0,032 do 0,042 W/(mK). Sprężysta wełna sama utrzymuje się między elementami więźby i nie wymaga dodatkowego mocowania. Łączna grubość ocieplenia z wełny mineralnej powinna wynieść 20-30 cm. Wełna stanowi również doskonałą izolację akustyczną dachu i zabezpiecza drewniane elementy więźby przed ogniem.

Styropian – nie stosuje się tu zwykłych płyt styropianowych, a jedynie specjalnie nacinane, produkowane z grafitowego styropianu zwanego neoporem. Tylko tego typu płyty mogą utrzymać się między elementami więźby. Współczynnik przewodzenia ciepła λ dla styropianu wynosi 0,032-0,039 W/(mK).

Polistyren ekstrudowany XPS - nadaje się do układania od zewnątrz dachu, na sztywnym poszyciu z płyt drewnopochodnych. Płyty XPS mocuje się do poszycia mechanicznie. Można też kupić specjalne kształtki termoizolacyjne, które dzięki specjalnemu kształtowi tworzą oparcie dla dachówek. Współczynnik przewodzenia ciepła λ dla polistyrenu XPS wynosi 0,031-0,038 W/(mK).

Płyty PIR - mają wymiary 240x102 cm. Grubość wynosi od 30 do 180 mm. Dwa boki są profilowane, aby umożliwić szczelne łączenie poszczególnych płyt na zakładkę lub pióro i wpust. Płyty są z obu stron powleczone welonem szklanym zwykłym albo bitumizowanym, folią aluminizowaną, aluminium, wzmocnionym papierem lub membraną dachową. Są twarde, lekkie, sztywne i mają bardzo niski współczynnik przewodzenia ciepła λ – dochodzący do 0,023 W/(mK). Dzięki temu grubość takiej poliuretanowej izolacji nie musi być duża, żeby uzyskać wymaganą izolacyjność cieplną dla dachu. Płyty poliuretanowe PIR stosuje się głównie do ocieplania nakrokwiowego.

Folie termoizolacyjne – to folie metalizowane, przekładane folią bąbelkową lub specjalną włókniną. Mocuje się je do krokwi od spodu, używając do tego zszywacza. Folie mają znakomitą izolacyjność termiczną przy niewielkiej grubości (1-2 cm). Ich współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi 0,019-0,033 W/(mK).

Układanie ocieplenia między krokwiami i pod nimi – ocieplanie takie rozpoczyna się, gdy na dachu jest już hydroizolacja i pokrycie. Materiał termoizolacyjny, najczęściej sprężysta wełna mineralna, wkładany jest pomiędzy krokwie. Musi szczelnie wypełniać przestrzeń między krokwiami. Izolacja ta powinna łączyć się z izolacją ścian, o ile dom nie ma ścian jednowarstwowych, które nie są ocieplane. Między wełną a sztywnym deskowaniem trzeba pozostawić 4-5 cm szczelinę służącą do wentylacji połaci. Jeśli dach jest izolowany membraną wysokoparoprzepuszczalną, taka szczelina wentylacyjna nie będzie potrzebna.

Wysokość krokwi (nie mylić z długością) zazwyczaj nie jest wystarczająco duża, aby udało się zmieścić wystarczającej grubości warstwę termoizolacji tylko pomiędzy krokwiami. Konieczna jest dodatkowa warstwa, umieszczana od spodu połaci, pod krokwiami. Ma ona też tę dodatkową zaletę, że osłania krokwie, aby nie utworzyły mostków termicznych. Mają one bowiem znacznie gorszą izolacyjność cieplną niż wełna mineralna lub styropian.

Aby umieścić pod krokwiami warstwę wełny mineralnej trzeba zbudować stalowy ruszt, będący jednocześnie konstrukcją nośną dla okładziny skosów dachu i ścianek szkieletowych poddasza. Ruszt przykręca się do krokwi i innych drewnianych elementów więźby. Drugą warstwę wełny wsuwa się za ruszt.

Układanie ocieplenia pod krokwiami – niektóre materiały termoizolacyjne, na przykład płyty PIR lub specjalne folie termoizolacyjne można przybijać od spodu do krokwi. Między krokwiami nic się już nie umieszcza. W ten sposób da się izolować połacie tylko materiałami o wyjątkowo niskim współczynniku przewodzenia ciepła. Istnieje też możliwość zastosowania podobnych produktów do wykonania drugiej warstwy termoizolacyjnej, gdy pierwsza jest umieszczana tradycyjnie, między krokwiami.

Układanie ocieplenia na krokwiach - istnieje też możliwość umieszczenia ocieplenia od zewnątrz, na krokwiach lub ułożenia go na sztywnym poszyciu do nich przymocowaniu. Materiałami stosowanymi w tej metodzie są płyty PIR grubości 10-15 cm lub polistyren ekstrudowany grubości 20 cm. Są płyty z polistyrenu ekstradowanego, które mają wręcz wyprofilowane zaczepy, służące do tego, aby można na nich zawieszać dachówki. Jest to jednak produkt niszowy, niezbyt jeszcze rozpowszechniony.

Płyty PIR i XPS mocuje się po ułożeniu kontrłat, przykręcając te poprzez warstwę poliuretanu do krokwi.

Ułożenie ocieplenia od zewnątrz połaci pozwala na pozostawienie niezabudowanej więźby, której elementy będą widoczne od strony poddasza. Jest to również metoda polecana przy docieplaniu istniejących dachów z poddaszem użytkowym. Układając wówczas ocieplenie na krokwiach, po wcześniejszym zdemontowaniu pokrycia, unika się niszczenia zabudowy poddasza, koniecznej żeby dostać się z materiałem termoizolacyjnym między krokwie.

Gdy poddasze nie jest użytkowane w ogóle, albo pełni funkcję nieogrzewanego stryszku, wówczas najkorzystniej jest ocielić tylko jego strop. Połaci nie ociepla się – więc zimą będzie tam zimno, a latem jak w saunie.

Ocieplenie stropu nie jest trudne. Jeśli jest to strop drewniany, belkowy, część ocieplenia umieszcza się pomiędzy belkami, a resztę na podłodze stropu lub też pod podłogą, pomiędzy legarami stanowiącymi dla podłogi podparcie. Gdy strop jest gęstożebrowy lub betonowy to ocieplenie wystarczy ułożyć bezpośrednio na nim. Chcąc korzystać ze strychu, warto zbudować konstrukcję z legarów. Ocieplenie, a najczęściej jest to wełna mineralna, układa się wtedy między legarami. Warto zrobić też drugą warstwę termoizolacji, cieńszą od dolnej. Ją umieszcza się między kolejnymi legarami, które będą przybite do dolnych legarów prostopadle. Na koniec pozostaje przybicie do legarów podłogi z desek lub płyt OSB.

Do izolacji takich stropów stosuje się przeważnie wełnę mineralną w postaci płyt, mat lub nawet granulatu. Łączna grubość ocieplenia powinna wynieść około 20-25 cm.

Strop betonowy można również ocieplić płytami styropianowymi lub płytami z twardej wełny mineralnej. Po ułożeniu na nich folii budowlanej można zrobić wylewkę cementową, służącą później jako podłoga na strychu. Jeśli jednak ocieplany jest świeżo wykonany strop, to przed ułożeniem termoizolacji trzeba zaizolować go folią paroszczelną. W przypadku starych stropów nie jest to konieczne.

Nie wolno zapomnieć o zasadzie, że ocieplenie stropu powinno ściśle łączyć się z ociepleniem ścian zewnętrznych domu, o ile połacie dachu nie są ocieplone, a ściany zewnętrzne nie są jednowarstwowe.

Poddasze nieużytkowe musi mieć zapewnioną wentylację. Zazwyczaj wystarczą do tego kratki wentylacyjne umieszczone w ścianach szczytowych.

Wysokoparoprzepuszczalne membrany wstępnego krycia - to membrany, które stanowią hydroizolację, ponieważ woda spływa po ich powierzchni i nie wnika w głąb dachu. Zapewniają też swobodne odprowadzenie pary wodnej z dachu na zewnątrz. Ich paroprzepuszczalność jest nie mniejsza niż 1000 g/m⊃2;/dobę. Stosując taką membranę termoizolacja z wełny mineralnej nie musi już być wentylowana. W sprzedaży są też specjalne membrany wysokoparoprzepuszczalne, które można układać na sztywnym poszyciu. Zastępują wtedy papę. W sprzedaży są specjalne membrany pod pokrycia z blach profilowanych. To membrany o zwiększonej odporności na wysoką temperaturę i zmiany temperatury. Wytrzymują zakres temperatury od – 40 do 120°C. Membrany sprzedawane są w rolkach. Mają zazwyczaj długość 50 m i szerokość 150 cm.

Niskoparoprzepuszczalne folie wstępnego krycia – ich paroprzepuszczalność dochodzi co najwyżej do 1000 g/m⊃2;/dobę. Dobrze chroni więc przed wodą, ale gorzej radzi sobie z odprowadzaniem pary poza połacie. Stosując ją, wełna mineralna musi mieć zapewnioną wentylację. Przewietrzanie zapewnia 3-6 cm szczelina pozostawiona między ociepleniem a folią. Są też folie z warstwą metalizowaną odbijającą promieniowanie cieplne. Poprawiają izolacyjność termiczną połaci.

Papa – dachy izoluje się papą termozgrzewalną na osnowie poliestrowej lub osnowie z włókna szklanego. Układa się ją na sztywnym poszyciu z desek lub płyt drewnopochodnych.

Folie paroizolacyjne – to folie polietylenowe, polietylenowo-polipropylenowe, mocne i szczególnie szczelne trójwarstwowe folie polipropylenowe lub polietylenowo-polipropylenowe folie aluminizowane. Nie przepuszczają pary wodnej lub znacznie spowalniają jej przepływ. Folie paroizolacyjne sprzedawane są w rolkach i mają długość 25-100 m i szerokość 150 cm.

Pasy folii rozmieszcza się napisami do góry, prostopadle w stosunku do krokwi. Układanie zawsze zaczyna się od strony okapu. Poszczególne pasy folii lub membran dachowych muszą na siebie zachodzić tworząc zakłady o szerokości około 15 cm. Zakłady poleca się uszczelniać taśmą samoprzylepną – jednostronnie klejącą lub dwustronnie klejącą. Folie mocuje się do krokwi zszywkami.

Po ich ułożeniu przybija się do krokwi kontrłaty, a do nich, prostopadle, łaty. Na łatach opiera się pokrycie z dachówek, blachodachówki, blachy trapezowej lub płyt falistych.

Papa musi być układana od dołu połaci, z zachowaniem 10-15 cm zakładów. Papę mocuje się mechanicznie do sztywnego poszycia gwoździami papiakami, rozmieszczanymi wzdłuż jej krawędzi. Kolejny pas papy zakrywa gwoździe tworząc zakład. Zakłady są następnie zgrzewane, żeby były szczelne.

Paroizolację wykonuje się ze specjalnych folii, zazwyczaj polietylenowych. Mocuje się ją prostopadle do krokwi za pomocą zszywek lub do rusztu nośnego za pomocą taśm dwustronnie przylepnych. Pasy folii układa się z zachowaniem około 15 cm zakładów, które wymagają dodatkowego uszczelnienia albo taśmą jednostronnie przylepną, albo dwustronnie przylepną. W podobny sposób uszczelnia się połączenia folii z murem lub podłogą.

Można też stosować folie o błyszczącej aluminiowej powierzchni, które potrafią w pewnym stopniu odbijać promieniowanie cieplne wytworzone na poddaszu. Aby wykorzystać ten efekt należy pamiętać o skierowaniu folii błyszczącą stroną w kierunku poddasza oraz o tym, że okładzina skosów i ścian poddasza nie może się wówczas stykać z powierzchnią folii. Trzeba pozostawić około 2 cm odstęp. Paroizolacja jest konieczna tylko wtedy, gdy dach ocieplony jest wełną mineralną.