Jagoda kamczacka – jak ją uprawiać

Jagoda kamczacka to krzew z rodzaju Lonicera, w skład którego wchodzą suchodrzewy (formy zdrewniałe) oraz wiciokrzewy (formy pnące i zielne). Jadalne owoce posiada suchodrzew siny zwany także błękitnym (Lonicera caerulea). W przydomowych ogródkach i na działkach spotyka się przede wszystkim dwie jego odmiany – suchodrzew kamczacki (Lonicera caerulea var. kamtschatica) oraz suchodrzew jadalny (Lonicera caerulea var. edulis). Jagoda kamczacka należy do rodziny przewiertniowatych, a jej środowiskiem naturalnym jest Azja północno-wschodnia. Roślina ta uprawiana jest w chłodniejszych rejonach północnej Europy, także w Polsce. Jagoda kamczacka należy do krzewów długowiecznych – może owocować nawet przez 35-40 lat.

Jagoda kamczacka to roślina długowieczna, która żyje nawet 30-35 lat. Może dorastać do 1,5-2 m wysokości i jest krzewem o zwartym, wzniesionym pokroju. Bardzo wcześnie rozpoczyna wegetację – kremowe lub żółtobiałe kwiaty rozwijają się już w kwietniu, a pąki kwiatowe zawiązują się już na początku marca. Kwiaty są miododajne i wydzielają delikatny zapach. Do zapylenia i obfitego owocowania jagoda kamczacka potrzebuje innej odmiany (jest rośliną obcopylną). Dlatego też należy sadzić obok siebie co najmniej dwa krzewy innej odmiany, które będą kwitły w tym samym momencie.

Owoce jagody kamczackiej mają postać wydłużonych, mięsistych pestkowców długości około 2-3 cm i szerokości około 1 cm. Są fioletowoczarne lub fioletowogranatowe, pokryte niebieskawym, woskowym nalotem. Owoce są smaczne, soczyste, słodko-kwaśne z wyczuwalną goryczką. Jagody kamczackie dojrzewają nierównomiernie (podobnie jak borówki), więc trzeba je zbierać dość często i systematycznie. Krzewy te w okres owocowania wchodzą już w drugim roku od posadzenia. To jedne z najwcześniej owocujących w naszym klimacie roślin – owoce dojrzewają już od połowy maja, czyli jeszcze przed pierwszymi truskawkami, a można je zbierać do końca czerwca.

Jagoda kamczacka preferuje stanowiska słoneczne i ciepłe. Posadzona w cieniu będzie owocowała mniej obficie, a owoce staną się cierpkie w smaku. Jeśli chodzi o podłoże, to optymalna będzie gleba żyzna, zasobna w składniki mineralne, umiarkowanie wilgotna i przepuszczalna. Krzewy te źle rosną w glebie zbitej, gliniastej, podmokłej (zbyt duża ilość wilgoci prowadzi do zagniwania korzeni) – strukturę takiej gleby można poprawić poprzez dodanie do niej piasku, drobnego żwiru lub kory. Podłoże dla jagody kamczackiej powinno mieć odczyn lekko kwaśny (pH od 5,5 do 6). Glebę o odczynie zasadowym lub obojętnym można zakwasić torfem kwaśnym. Wokół rośliny warto wysypać drobno mieloną korę gatunków iglastych, która dodatkowo zakwasi podłoże, ograniczy parowanie wody oraz nadmierny rozrost chwastów.

Jagoda kamczacka wymaga dodatkowego podlewania w czasie zawiązywania się pąków kwiatowych, w momencie kwitnienia oraz kiedy dojrzewają owoce. Generalnie jest rośliną dość odporną na suszę.

Krzewy nawozimy od wczesnej wiosny do końca czerwca. Do zasilania jagody kamczackiej można używać wieloskładnikowych nawozów przeznaczonych dla borówki, które mają zbilansowany skład i odpowiednio kwaśne pH.

Jagody kamczackie rozmnażamy z sadzonek zdrewniałych, które pobieramy jesienią i do wiosny trzymamy w piasku w jasnym, chłodnym pomieszczeniu. Wiosną umieszczamy je w pojemnikach z torfem kwaśnym, a po ukorzenieniu wysadzamy do gruntu.

Jagoda kamczacka jest rośliną dość łatwą w uprawie i nie wymaga zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Krzewy można sadzić zarówno wiosną, jak i na jesieni. Przed posadzeniem roślin warto wzbogacić glebę dobrze rozłożonym obornikiem lub kompostem. Jagody kamczackie to gatunki obcopylne i aby obficie owocowały, wymagają zapylenia krzyżowego. Dlatego należy obok siebie sadzić przynajmniej dwie odmiany kwitnące w tym samym czasie. Krzewy sadzimy w odstępie około 1-1,5 m, a ziemię wokół roślin warto wyściółkować (korą lub trocinami gatunków iglastych).

Świeżo posadzone krzewy nie wymagają regularnego przycinania, pierwsze silne cięcie należy wykonać dopiero w 4-6 roku. Wycinamy wtedy najstarsze pędy oraz te najdrobniejsze, które nadmiernie zagęszczają krzew. Co roku na przedwiośniu można usuwać pędy połamane i uschnięte.

Jagoda kamczacka jest bardzo odporna na choroby i szkodniki, dlatego w zasadzie nie wymaga ochrony chemicznej. Jest także dość odporna na suszę (bardziej obfitego podlewania krzewy wymagają tylko w czasie kwitnienia i dojrzewania owoców, kiedy panuje wybitna susza).

Jagody kamczackie to rośliny bardzo wytrzymałe na mróz – w naturze rosną w chłodnych rejonach Azji północno-wschodniej, więc nie straszne im mrozy nawet do –45 stopni C. Na wczesnowiosenne przymrozki odporne są też pąki kwiatowe i kwiaty, które wytrzymują spadki temperatury nawet do –8 stopni C. W związku z tym krzewy nie wymagają okrywania na zimę.

Jagoda kamczacka to krzew uprawiany przede wszystkim ze względu na smaczne i zdrowe owoce. Jagody należy zbierać chwilę przed tym, jak całkowicie dojrzeją, ponieważ w pełni dojrzałe owoce opadają. Jagody kamczackie dojrzewają nierównomiernie, więc trzeba je zbierać dość często i systematycznie. W trzecim roku uprawy plony powinny wynieść około 0,5 kg owoców z jednego krzewu. Z roślin pięcioletnich można już zbierać od 3 do 6 kg owoców.

Owoce jagody kamczackiej są słodko-kwaśne w smaku, idealnie nadają się do spożycia na surowo, można z nich robić przetwory i nalewki. Jagody nadają się również do mrożenia i suszenia. To jedne z najwcześniej dojrzewających owoców – dojrzewają nawet przed truskawkami.

Jagody kamczackie zawierają witaminy (głównie A i C) oraz wiele cennych dla zdrowia składników i substancji: cukry, kwasy organiczne, antocyjany, flawonoidy, a także fosfor, jod, potas, magnez, miedź, wapń, żelazo. Mają działanie wzmacniające, przeciwutleniające, antyseptyczne.

'Czelabinka' – odmiana ta ma półkolisty pokrój i charakteryzuje się średnią siłą wzrostu. Owocuje pod koniec maja i na początku czerwca, a jej wydłużone owoce mają słodko-kwaśny smak. Odmiana bardzo odporna na suszę i mróz.

'Dlinnopłodna' – jest to odmiana wczesna, która ma duże i bardzo smaczne owoce.

'Iga' – jest to odmiana średnio późna, bardzo plenna, o słodkich owocach.

'Jolanta' – odmiana o dość silnym wzroście, może dorastać do około 2 m. Owoce dojrzewają pod koniec maja i na początku czerwca.

'Rebeka' – jest to odmiana późna (owoce dojrzewają w drugiej połowie czerwca), bardzo plenna. Jagody tej odmiany dość długo utrzymują się na krzewach, a w smaku przypominają owoce czarnej porzeczki.

'Sinigłazka' – odmiana wczesna (owoce dojrzewają pod koniec maja), która ma duże, granatowe i bardzo smaczne owoce. Jagody nadają się zarówno do spożycia na surowo, jak i na przetwory. Odmiana ta jest bardzo wytrzymała na suszę i mróz.

'Tundra' – to średnio wczesna odmiana, która obficie owocuje, a jej owoce są w smaku słodko-kwaśne.

'Wojtek' – odmiana bardzo obficie owocująca, średnio wczesna, ma duże, słodko-kwaśne owoce.

'Wołoszebnica' – odmiana ta charakteryzuje się silnym wzrostem, owocuje na początku czerwca.

'Zojka' – odmiana o słodkich owocach średniej wielkości.

Czy jagodę kamczacką można uprawiać na balkonie?

Tak, jak najbardziej możesz posadzić jagodę kamczacką w pojemnikach. Uprawa na balkonie czy tarasie jest możliwa. Pamiętaj tylko o ustawieniu pojemników w słonecznym miejscu.