Jak działają wertykulatory i aeratory do trawy, ręczne i elektryczne?

Czy wiesz, dlaczego trawnik przestaje rosnąć tak bujnie, jak kiedyś? Przyczyną jest filc, czyli zbita warstwa pędów i kłączy, która sprzyja rozwojowi chwastów oraz mchu. Utrudnia dostęp wody i powietrza do gleby, a zatem i korzeni roślin.
Chcąc utrzymać trawnik w nienagannej kondycji, musimy systematycznie niszczyć powłokę filcową, poprzez usuwanie martwych elementów trawy i rozluźnianie struktury gleby. Mowa o zabiegach wertykulacji i aeracji, które przeprowadzimy przy pomocy specjalnych urządzeń, zwanych wertykulatorami i aeratorami do trawy.

Czym jest zabieg wertykulacji i do czego służą wertykulatory?

Zabieg wertykulacji, zwany również koszeniem pionowym trawnika, polega na przecinaniu wierzchniej warstwy darni, przy pomocy noży wertykulatora. Powstałe w ten sposób otwory w glebie można zasypać odpowiednim podłożem, na bazie torfu.

Wertykulator to narzędzie wyposażone w specjalne, pionowe noże, które przecinają warstwę filcu i nacinają podłoże na płytką głębokość około 1,5 cm. Dzięki temu gleba zostaje rozluźniona i napowietrzona, woda swobodnie dociera do korzeni, a trawa rośnie i rozkrzewia się znacznie lepiej.

Za pomocą wertykulatorów niszczymy też mchy i inne chwasty (głównie jednoroczne, płytko zakorzenione), które powodują, że trawa ma ograniczony dostęp do światła oraz substancji odżywczych.

Co powoduje zabieg aeracji i do czego służą aeratory?

Aeratory to urządzenia napowietrzające trawnik poprzez nakłuwanie gleby specjalnymi rurkami lub kolcami, natomiast zabieg aeracji sprawia, że podłoże staje się „perforowane", a dzięki powstałym otworom powietrze dociera do jego głębszych warstw, na około 10 cm, czyniąc glebę rozluźnioną i napowietrzoną. Zabieg ten wzmacnia korzenie trawy i przyspiesza regenerację trawnika.

Aeracji powinno towarzyszyć piaskowanie, które polega na rozsypaniu niewielkiej ilości piasku na powierzchni trawnika i rozgrabieniu go w taki sposób, aby wypełnił „nakłucia".

Kiedy wykonywać zabiegi aeracji i wertykulacji?

Ważne! Wertykulację najlepiej przeprowadzać wiosną, gdy gleba obeschnie po zimie, natomiast aerację – późnym latem albo jesienią. Wertykulację wykonuje się tylko w jednym kierunku, a aerację „na krzyż" (np. najpierw wzdłuż, a potem w poprzek trawnika). Wertykulacji lepiej nie wykonywać na trawnikach młodych lub rzadkich.

Kryteria wyboru aeratorów i wertykulatorów do trawy

Przy wyborze aeratora i wertykulatora należy uwzględnić trzy elementy: powierzchnię trawnika, dostosowany do niej rodzaj napędu urządzenia oraz zależność między ceną a jakością produktu.

  1. Powierzchnia trawnika

  2. Napęd elektryczny

  3. Napęd akumulatorowy

  4. Napęd spalinowy

  5. Napęd ręczny

  6. Modele samojezdne

  7. Jakość materiałów i wykonania

  8. Ceny modeli ręcznych i elektrycznych plus gwarancja

Powierzchnia trawnika

Przy dużych trawnikach (powyżej 500 m2) najwygodniejsze w użytkowaniu są wertykulatory i aeratory jezdne, elektryczne i spalinowe, bo nie wymagają od użytkownika dużego wysiłku fizycznego.

Napęd elektryczny

Wertykulatory i aeratory elektryczne oraz spalinowe są łatwe, wydajne i bardzo skuteczne w działaniu, w przeciwieństwie do urządzeń ręcznych. Na rynku znajdziemy modele z wymiennymi elementami roboczymi, czyli takie, które łączą możliwości obydwu urządzeń w jednym.

Ponadto aeratory i wertykulatory elektryczne mają kilka niepodważalnych zalet:

  • są przyjazne dla środowiska naturalnego (nie wytwarzają nieprzyjemnych spalin),

  • pracują zdecydowanie ciszej od spalinowych,

  • charakteryzują się tańszą eksploatacją,

  • są wygodniejsze w obsłudze (trzeba je jedynie podłączyć do źródła prądu).

Ostatnia zaleta może jednak szybko przerodzić się w największą wadę, gdyż przy większej powierzchni trawnika, zakres naszej pracy zostanie ograniczony długością kabla (ułatwieniem może być dodatkowe źródło energii zainstalowane w głębi ogrodu).

Napęd akumulatorowy

Wygodnym rozwiązaniem są urządzenia akumulatorowe. Są lekkie i ciche, ale energia naładowanego akumulatora wystarcza maksymalnie na kilkadziesiąt minut pracy (zależnie od rodzaju akumulatora). Trzeba więc zaopatrzyć się w dodatkową baterię i ładować je na zmianę albo pracować odcinkami.

Napęd spalinowy

Wertykulatory i aeratory spalinowe mają z reguły największą moc, są wygodne i bardziej praktyczne, bo nie muszą być podłączone do prądu, dzięki czemu sprawdzają się doskonale na dużych powierzchniach. Urządzenia z silnikiem spalinowym są najbardziej profesjonalne.

Napęd ręczny

Najbardziej przyjaznymi dla środowiska naturalnego oraz reprezentującymi najtańsze rozwiązanie są aeratory i wertykulatory ręczne (bezsilnikowe), które wymagają popychania. Część modeli przypomina wyglądem maszyny samojezdne, ale są też rozwiązania prostsze. Takie niewielkie wertykulatory, przeznaczone do małych powierzchni, przypominają grabie o zębach jak noże lub wałek z nożami tnącymi i trzonkiem. Małe aeratory to kolczaste kółka, mocowane na trzonku bądź też kolczaste nakładki do butów.

Modele samojezdne

W przypadku aeratorów i wertykulatorów samojezdnych ważne są:

  • moc silnika,

  • szerokość pracy mierzona w centymetrach,

  • materiał, z jakiego wykonano elementy robocze (noże, rurki czy kolce),

  • korpus,

  • marka silnika.

Do celów profesjonalnych należy stosować aeratory i wertykulatory o mocy powyżej 1000 W. Szerokość pracy zwykle zawiera się w zakresie od 25 do 40 cm. Korpus urządzenia jest najtrwalszy, gdy jest metalowy, aczkolwiek wykonany z polipropylenu lub tworzywa ABS, zapewnia wystarczająco wysoką wytrzymałość.

Jakość materiałów i wykonania

Podobnie jak w przypadku innych urządzeń, jakość materiałów i wykonania decyduje o żywotności sprzętu, zatem warto zastanowić się nad większym wydatkiem, aby móc cieszyć się sprawnym i bezawaryjnym narzędziem przez lata.

Przy profesjonalnej pielęgnacji trawników oraz wysokiej częstotliwości użytkowania aeratorów i wertykulatorów, najważniejsze znaczenie ma jakość stali, z jakiej zrobione są noże urządzeń, a także wydajność i marka zastosowanych w nich silników elektrycznych lub spalinowych.

Ceny modeli ręcznych i elektrycznych

Widełki cenowe aeratorów zaczynają się na poziomie około 20 zł (za najprostsze aeratory ręczne) i wędrują do kwoty ponad 500 zł (za wysokiej klasy aeratory elektryczne).

Dobre wertykulatory elektryczne kosztują zwykle poniżej 500 zł. Nie jest to wygórowana kwota, biorąc pod uwagę fakt, że jest to zakup jednorazowy, na lata.