Jak odnowić drewnianą elewację?

Drewniane elewacje są przeważnie zabezpieczone przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi. Środkiem najczęściej stosowanym jest lakierobejca, czyli środek uszlachetniający kolor drewna i tworzący na jego powierzchni powłokę. Lakierobejca zmniejsza chłonność drewna i uodparnia je na działanie promieniowania UV, które powoduje płowienie drewna, a w dłuższym okresie także jego erozję. Erozja ta polega na destrukcji ligniny, substancji łączącej komórki drewna. Znacznie większy stopień ochrony zapewniają drewnu impregnaty, bo powstrzymują też korozję biologiczną, wywołaną szkodliwym działaniem grzybów i pleśni. Impregnaty mogą ponadto chronić przed ogniem i owadami. Elewacje często też maluje się lakierem lub nawet farbami kryjącymi.

Wszystkie te środki mają ograniczoną trwałość. Farby, lakiery i inne powłoki po pewnym czasie zaczynają się łuszczyć lub zmieniać kolor. Trzeba je wtedy usunąć z drewna. Przyda się do tego szlifierka elektryczna – najlepiej taśmowa lub oscylacyjna. Narzędziem tym usuniesz stare powłoki. Tam gdzie szlifierka nie dotrze będziesz musiał wspomóc się papierem ściernym naciągniętym na klocek drewniany lub zastosować elektryczną szlifierkę ze stopą delta. Pamiętaj, że szlifowanie prowadzi się w kilku etapach. Najpierw używa się papieru o dużej gradacji, a następnie o mniejszej .

Pył powstały podczas szlifowania trzeba dokładnie usunąć, na przykład szczotką. Teraz możesz drewno zabezpieczyć. Jeśli dom stoi blisko lasu użyj najpierw impregnatu solnego o działaniu przeciwzapalnym. Później nanieś lakier bezbarwny, lakierobejcę lub impregnat dekoracyjny. Każdy z tych środków nanosi się przeważnie w co najmniej 2 warstwach. Niektórzy producenci lakierobejc i impregnatów sugerują gruntowanie oszlifowanych desek przed malowaniem.

Usuwanie skutków korozji biologicznej – w starych domach, na nieodnawianych elewacjach może pojawić się pleśń. Usuwa się ją mechanicznie – szczotką lub szmatą. Należy przedtem ubrać rękawice i włożyć maseczkę ochronną. Zarodniki pleśni nie są bowiem obojętne dla zdrowia. Oczyszczone miejsca trzeba przemyć preparatem pleśniobójczym. Po wyschnięciu można zacząć standardowe prace konserwacyjne. Inaczej, gdy drewno jest porażone grzybem domowym. O ile pleśń objawia się w postaci brzydkich plam, to grzyb tworzy struktury przypominające sznury, narośla lub pajęczyny. Niszczy deski i inne drewniane elementy konstrukcji budynku. Grzyb przerasta komórki drewna, powodując jego całkowite butwienie. Zarażone deski i całe drewno, które z nimi miało styczność należy bezwzględnie usunąć (najlepiej spalić). Pozostałe, zdrowe elementy wymagają starannego zaimpregnowania.

Szpachlowanie ubytków – czasem stare deski mają ubytki. To najczęściej miejsca po sękach, które wypadły. Można je wypełnić stosując specjalistyczną szpachlówkę do drewna, o kolorze dobranym do gatunku z jakiego są deski. Szpachlówka po stwardnieniu nadaje się do przeszlifowania.

Usuwanie przebarwień – na starych deskach może pojawić się sinizna, czyli rozległe przebarwienia, które jednak nie zagrażają strukturze desek. Siniznę usuwa się poprzez przeszlifowanie drewna. Niestety tym samym sposobem nie odtworzy się dawnego koloru desek spłowiałych od słońca. Tu warto polecić specjalne środki, które przywracają drewnu intensywniejszą barwę. Nanosi się je pędzlem, podobnie jak impregnat.

Odrobaczanie elewacji – często w starych deskach nie brak korytarzy wygryzionych przez różne owady. O ile korytarze są puste, dziury można zaszpachlować. Miewają jednak swoich mieszkańców. Tych pozbyć się nie jest łatwo i najlepiej zatrudnić do tego fachowców. Malowanie drewna impregnatem owadobójczym nie przyniesie spektakularnych efektów, bo środek taki wnika na kilka milimetrów w głąb deski, a larwy mieszkają często znacznie głębiej. Skuteczniejsze są iniekcje, czyli wstrzykiwanie preparatu w drewno. O ile to możliwe najlepiej jednak usunąć zarażone deski i zastąpić nowymi.

Wymiana desek – choć możliwa jest wymiana pojedynczej deski, to zazwyczaj uszkodzenia elewacji obejmują więcej desek. Wtedy zrywa się je przeważnie z całej ściany lub wydzielonego jej fragmentu (na przykład obszar nad oknem, część szczytowa). Jeżeli elementy nośne, do których były przybite jest w niezłym stanie lepiej je zostawić na miejscu, ewentualnie trochę zagęścić, żeby stworzyć nowej elewacji lepsze podparcie. Często jednak one również idą do spalenia i są zastępowane nowymi. Nowe listwy powinny mieć ten sam przekrój co stare. Nowe deski warto jeden raz zaimpregnować lub pomalować jeszcze przed zamontowaniem. Drugą warstwę nanosi się bezpośrednio na elewacji.