Jak urządzić mieszkanie – styl prowansalski

Kolebka stylu to Prowansja – kraina położona na południu Francji. Blisko stamtąd do Morza Śródziemnego i na słynne Lazurowe Wybrzeże. Dookoła piętrzą się skalne wzgórza francuskich Alp. Śródziemnomorski klimat miał niemały wpływ na tamtejsze budownictwo. Ciepłe lato i łagodne zimy nie wymagały zaawansowanych technik budowlanych. Domy powstawały z tego, co było w zasięgu ręki. Budowano prosto, zazwyczaj z drewna i kamienia.

Prowansja dziś słynie głównie z turystyki, ale dawniej był to region przede wszystkim rolniczy, co miało wpływ na rozwój prostego, wiejskiego budownictwa, które obfituje w praktyczne rozwiązania. Połączenie wytwornych mebli z rustykalnością to zasługa francuskiej burżuazji, która do Prowansji uciekała przed zgiełkiem miasta. Rozkwit stylu przypada na wiek XIX – to wtedy na południe Francji zjeżdżali tłumnie artyści i w swoich dziełach wychwalali życie na prowincji.

Wielką inspiracją w stylu prowansalskim jest natura. To ona dostarcza kolorów, którymi zdobi się wnętrza. Dominuje pastelowa paleta – ciepłe i jasne barwy to odzwierciedlenie słonecznego klimatu. Fiolet ma przypominać o wszechobecnych polach lawendy, błękit – o bliskości morza.

Wśród kolorów w prowansalskich wnętrzach można znaleźć też złamane szarości, taupe, oliwkową zieleń, beże, ochrę, a także barwę pomarańczową w odcieniu terakoty. Podłoga i sufit są zazwyczaj białe – ale powinien to być nieco złamany, przybrudzony odcień. Niektóre z pigmentów, to również zasługa tamtejszej przyrody.

Wszystkie meble i dodatki muszą być wykonane z mocnych, organicznych materiałów. Nie ma miejsca na plastik czy inne syntetyki – sprzęty mają przecież służyć przez lata. Każde z rozwiązań stosowane w architekturze Prowansji wynika z praktycznego podejścia do projektowania. Najważniejsze są lokalne surowce, które łatwo zdobyć.

Domy w stylu prowansalskim powstają z piaskowca lub wapienia, które są dostarczane z okolicznych terenów. Rzadziej są budowane z drewna, które w gorącym klimacie mogłoby się łatwo zapalić. Czasem fasady domów są tynkowane i malowane na jasne kolory. Na dachach stosuje się charakterystyczną dla Prowansji dachówkę huguenotkę w ciepłych ceglanych odcieniach.

By wnętrza domu w stylu prowansalskim nieco schłodzić, na podłodze stosuje się kamień lub terakotę, często też grube deski malowane na biało. Ściany bardzo często zdobi odkryty, chropowaty kamień. W niektórych wnętrzach przeciera się go i następnie pokrywa wapnem. Przy suficie zaś zostawia się odkryte belki stropowe. Wiele sprzętów, mebli i ozdób wykonuje się z kutego żelaza. Naturalne są również tkaniny – jedwab, len, gruba bawełna, kreton czy perkal.

Najlepsze są stare meble, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Im więcej śladów używania i upływającego czasu, tym lepiej. Francuzi meblują swoje domy sprzętami znalezionymi na targach staroci. A jeśli nie uda się znaleźć mebli z przeszłością, postarzają nowe.

Meble w stylu prowansalskim są solidne i wykonane z drewna, często zdobią je dekoracyjne rzeźbienia. Najczęściej bieli się je farbą, maluje na szary, oliwkowy albo zostawia kolor spłowiałego drewna. Stare meble zdobią niedoskonałości – zadrapania, chropowatości, przetarta farba, dziury wyjedzone przez korniki, w nowych – celowo uzyskuje się taki efekt.

Bardzo często można spotkać malowane motywy roślinne – lawendę, pęki ziół, winogrona, kłosy zbóż czy gałązki oliwne. Drewno dobrze czuje się w zestawieniu z metalowymi okuciami oraz uchwytami.

W prowansalskich wnętrzach można też znaleźć wiklinowe i rattanowe fotele czy stoliki. Miękkie, niskie sofy tapiceruje się lnem, jasnym płótnem albo tkaninami w kwiecisty wzór. Nóżki stołów, krzeseł czy komód są gięte albo toczone. Oprócz drewnianych, rustykalnych krzeseł, można spotkać modele bardziej eleganckie – tapicerowane, w stylu ludwikowskim.

Jak pomalować meble w stylu prowansalskim?

Postarzanie mebli to kluczowe hasło dla tego stylu. Należy zacząć od oczyszczenia mebla – trzeba usunąć starą farbę i wygładzić powierzchnię. Następnie należy wybrać miejsce (np. rogi mebla lub ozdobne listwy), które chce się odsłonić i pomalować je na jasny beż lub brąz. W kolejnym kroku należy pokryć je woskiem – można kupić specjalny preparat do mebli albo roztopić zwykłą świeczkę.

Po wyschnięciu wystarczy nałożyć wierzchnią warstwę farby, np. białej. Gdy mebel będzie suchy, pozostaje zeskrobywać tępym nożykiem farbę z miejsc pomalowanych woskiem, a następnie przetrzeć je papierem ściernym. Dzięki temu usunie się ostre krawędzie i sprawi, że farba nie będzie odchodziła.

W prowansalskim domu nie może zabraknąć lawendy – żywej w blaszanych albo terakotowych doniczkach, suszonej w rozwieszonych przy suficie pękach lub wyhaftowanej na zasłonach, serwetach i poduszkach. Koniecznie musi się też znaleźć miejsce na woreczki z lawendą – zimą będą przypominały o kwitnących łąkach.

Takich symboli Prowansji w tamtejszych wnętrzach jest więcej. Często można spotkać odbity wzór cykady albo świerszcza – w legendach owad ten miał budzić śpiących na polu wieśniaków i przypominać im o pracy. Skoro morze jest tak blisko, to w można odnaleźć też muszle, grube żeglarskie liny i figurki koników morskich.

Ceramika

W prowansalskich wnętrzach nie brakuje również ceramiki odwołującej się do lokalnych motywów. Fajans w kolorze zielonym lub niebieskim albo biały z kobaltowymi akcentami i naniesionymi motywami girland i koronek, to nieodzowny element wystroju tamtejszych domów.

Tkaniny

Wzory są oszczędne. Zazwyczaj to delikatny kwiatowy deseń, drobna kratka albo pasy. Bardzo popularne jest boutis, czyli bawełniana narzuta na stół lub łóżko, ręcznie haftowana i wypełniona watą. W oknach rozwiesza się płótniane zasłony lub rolety francuskie – kawałek tkaniny zwijany w rulon i podwiązywany ręcznie kokardkami.

Prowansja lubi klasykę. Wnętrza wiejskich domów często oświetlają eleganckie kryształowe żyrandole albo lampy zwieńczone kloszami imitującymi świece. Bardzo popularne są lampy z kutego żelaza i szkła, które przypominają latarnie uliczne.

Z kutego żelaza wykonuje się też żyrandole zakończone tekstylnymi abażurami w jasnych kolorach. Czasem z ich ramion zwisają szklane koraliki albo zawieszki w kształcie serduszek. Jako oświetlenie górne stosuje się też blaszane lampy malowane proszkowo – im bardziej podniszczone, tym lepiej. Ciekawym akcentem jest wisząca lampa imitująca klatkę dla ptaków.

Francuzi dbają o nastrój, dlatego w prowansalskich wnętrzach jest dużo kinkietów i lamp stołowych. Te ostatnie dobrze, by miały podstawę z rzeźbionego drewna albo ceramiczną, abażur obowiązkowo w neutralnym kolorze – beżowy, brązowy albo écru. Klimat wnętrza tworzą też ozdobne latarenki, kandelabry i toczone świeczniki.

Jak połączyć te wszystkie elementy w jednym wnętrzu? Aranżacja inspirowana stylem prowansalskim nie powinna przysporzyć wielu problemów. Można znaleźć odpowiednie dodatki i dekoracje, a meble z łatwością samodzielnie postarzyć lub przemalować. Poniżej wskazówki na kilka udanych wnętrz.

Kuchnia w stylu prowansalskim

Jedzenie odgrywa dużą rolę we francuskiej kulturze. Nic dziwnego więc, że kuchnia to miejsce szczególne w prowansalskim domu. Dawniej jej centralny punkt stanowił piec na drewno, dziś wyparty został przez kuchenki gazowe. Ceglana zabudowa kuchni uzupełniana jest prostymi, drewnianymi frontami oraz kamiennymi lub drewnianymi blatami.

Zamiast drzwiczek w szafkach często stosuje się zasłony z kretonu ozdobione kwiatowymi motywami. Na powbijanych w ścianę haczykach wiesza się naczynia (najlepiej typowe dla Francji wykonane z miedzi) lub fajans, który często eksponowany jest także na długich, odkrytych półkach, znajdujących się nad kredensem. Zabudowa kuchenna jest przeważnie biała, kremowa lub szara.

Sypialnia w stylu prowansalskim

W tym wnętrzu króluje łóżko – drewniane z pobielaną, rzeźbioną ramą albo z kutego żelaza. Do takiego mebla można też dodać pikowany zagłówek, wykonany ze starych drzwi albo wypełniony rattanową plecionką oraz baldachim – przytwierdzony do ściany tuż nad wezgłowiem. Obok łóżka świetnie będzie wyglądać rzeźbiona szafka nocna z szufladą oraz lampka nocna z abażurem. Dobrze, jeśli w sypialni znajdzie się miejsce na wolnostojącą szafę i ozdobną konsolę w stylu francuskim lub wiklinowy fotel.

Salon w stylu prowansalskim

W tym stylu ma być wygodnie i przytulnie. Francuzi uwielbiają gościć przyjaciół, dlatego jedna sofa w salonie to za mało. Praktyczne rozwiązanie to dwie sofy ustawione naprzeciwko siebie albo zestawione w narożnik. Przyda się towarzystwo foteli, a między nimi niski, kwadratowy bielony stolik kawowy z kontrastującym blatem w kolorze naturalnego drewna.

W zimowe wieczory dobrze się ogrzać z lampką wina przy kominku wykończonym kamieniem. Ściany niech zdobią obrazy i ryciny przedstawiające sielskie widoki, a także lustra.

Łazienka w stylu prowansalskim

Jeśli wanna, to wolnostojąca, najlepiej żeliwna, może być na nóżkach. Ceramiczna umywalka z ozdobnym rantem najlepiej będzie wyglądać na postumencie, stelażu z metalu albo z malowaną szafką pod spodem. Nad nią warto zawiesić duże lustro w ozdobnej, rzeźbionej ramie, a po bokach kinkiety z tekstylnymi abażurami.

Uroku prowansalskiej łazience dodają także dekoracje: ręczniki z wyhaftowaną lawendą, blaszany lub porcelanowy nabierak na wodę, stalowa mydelniczka mocowana do ściany. Na przybory i kosmetyki przydadzą się pobielane wiklinowe kosze. Ściany i podłogę warto wyłożyć kamiennymi płytkami albo rustykalną ceramiką z nieregularnymi brzegami i wybarwieniem.

Z jakimi stylami warto łączyć styl prowansalski?

Elementami charakterystycznymi dla współczesnych aranżacji w tym stylu są ozdoby z lawendy, paleta jasnych kolorów, żyrandole z kryształami lub materiałowymi abażurami i przede wszystkim postarzane, bielone meble. Tego typu akcenty świetnie sprawdzą się w połączeniu z elementami klasycznymi, glamour, a także rustykalnymi.