Jak zrobić i pielęgnować ogród w słoiku?

Kompozycje roślin rosnących w szklanych pojemnikach to jeden z najmodniejszych trendów ostatnich lat. Ogrody „zaklęte” w słoikach stały się popularnym i wyjątkowo dekoracyjnym elementem wnętrz. Taka miniaturowa kompozycja roślinna umożliwia kontakt z przyrodą, stanowiąc namiastkę ogrodu, zajmuje niewiele miejsca i jest stosunkowo mało wymagająca w pielęgnacji czyli ma same zalety dla zapracowanych mieszkańców miast.

Co ciekawe ogrody w słoikach nie są wynalazkiem ostatnich lat. Pomysł wywodzi się ze szklanych skrzyń konstruowanych do przewożenia roślin w XIX wieku. Już prawie 60 lat temu francuski botanik David Latimer założył ogród w szklanej butli i pielęgnował go przez kilkanaście lat. W 1972 roku po raz ostatni podlał rośliny i szczelnie zakorkował naczynie. Stworzył idealnie zrównoważoną biosferę, w której rośliny rozwijały się bez ingerencji człowieka.

Jak więc stać się szczęśliwym posiadaczem miniaturowego ogródka? Można oczywiście kompozycję roślinną kupić, ale można też ją samodzielnie wykonać. To nie jest trudne zadanie nawet dla laika, a przyjemność i satysfakcja gwarantowana. Wystarczy kierować się kilkoma prostymi zasadami.

Chcesz kupić gotowe kompozycje w szkle? Kliknij tutaj >>>

Rodzaje ogrodów w szkle

Kompozycje roślinne w szkle dzielimy na zamknięte oraz otwarte. W kompozycjach otwartych dobrze sprawdzą się sukulenty, kaktusy, grubosze, oplątwy oraz inne gatunki o podobnych wymaganiach.

W związku z tym, że kaktusy wymagają dużej ilości światła, zamknięcie ich i wystawienie na intensywne nasłonecznienie może spowodować, że rośliny się „zagotują". Natomiast niewystarczająca ilość światła spowoduje utratę formy. Tworząc zatem kompozycje, w których chcemy wykorzystać powyższe rośliny, wybierajmy naczynia otwarte. Pamiętajmy, że nawet miniaturowe rośliny rosną. Rośliny zielone mają znacznie szybszy wzrost niż sukulenty. Nie powinno nas to jednak zniechęcać, przesadzamy bowiem przerośniętą roślinę do innego pojemnika lub doniczki, a w jej miejsce sadzimy nową miniaturę, w ten sposób dalej możemy cieszyć się naszym domowym ogrodem.

Kompozycje zamknięte będą idealnym rozwiązaniem dla zabieganych, przepracowanych lub często podróżujących, którzy nie mają czasu myśleć o podlewaniu kwiatów, ale jednocześnie chcą cieszyć się pięknymi roślinami. Najodpowiedniejszymi roślinami do tworzenia ogrodów zamkniętych będą wszystkie rośliny zielone takie jak Skrzydłokwiat, Fittonia, Peperomie, paprocie i inne. Do stworzenia kompozycji zamkniętej wybieramy rośliny o tych samych wymaganiach co do podłoża, stopnia wilgotności oraz stanowiska. Pamiętajmy, że do tworzenia kompozycji zamkniętych nie używamy sukulentów.

Zasady tworzenia ogrodów w szkle

1. Wymagania, jakie mają ogrody w słoiku

Rodzaj podłoża

Rośliny zielone - ziemia do roślin doniczkowych, zaleca się mieszanie ziemi uniwersalnej z ziemią ogrodową lub piaskiem.Sukulenty, kaktusy itp. - ziemia do kaktusów lub własna mieszanka ziemi uniwersalnej z piaskiem i żwirem.

Stanowisko (światło rozproszone, półcień, cień)

Nie możemy wystawiać naszych kompozycji na pełne słońce, szkło się nagrzewa i działa jak wielka lupa, która przypala nasze rośliny. Kompozycje z roślinami światłolubnymi powinny stać w miejscu o dużej ilości rozproszonego światła, tak by światło nie padało bezpośrednio na naczynie.

Wymagania wilgotnościowe

Rośliny zielone - lubią wilgoć, nie można dopuścić do przesuszenia podłoża. Sukulenty, kaktusy itp. - niska wilgotność, rośliny zatrzymują w łodygach i liściach wodę, dlatego też nie trzeba ich często podlewać.

UWAGA: nie można łączyć roślin o różnych wymaganiach wilgotnościowych.

2. Ogród w słoiku, czyli jak stworzyć harmonijną i spójną kompozycję

Krok 1. Keramzyt

Na dno naczynia wsypujemy 1,5 -2,5 cm warstwę keramzytu lub innego kruszywa o obojętnym PH. Warstwa ta pełni funkcję drenażu. Pozwoli nam odprowadzić nadmiar wody z gleby, co zapobiegnie procesom gnilnym korzeni. Podobny zabieg stosujemy przy sadzeniu roślin domowych w zwykłych doniczkach. Rośliny dzięki temu pobierają wodę wtedy, gdy jej potrzebują.

Krok 2. Ziemia i węgiel aktywny

Keramzyt zasypujemy ok. 4 cm warstwą ziemi odpowiednio dobranej do wymagań roślin (inna dla sukulentów, inna dla roślin zielonych; ziemi nie ubijamy). Możemy skorzystać z dostępnych gotowych mieszanek ziemi. To jest właściwy moment na uformowanie kształtu powierzchni (zagłębienia, skarpy). Na tym etapie dodajemy również węgiel aktywny, który pełni funkcję filtra w naszym ekosystemie, dzięki niemu rośliny będą zabezpieczone przed chorobami grzybowymi i złymi bakteriami. Węgiel dodatkowo wyciąga nieprzyjemne zapachy ze słoja.

Krok 3. Dekoracyjna warstwa piasku

Dekorować piaskiem możemy na różne sposoby. Zależy to tylko od naszej kreatywności i tego, co chcemy osiągnąć w efekcie końcowym. W warstwie ziemi możemy zrobić dekoracyjne pasma piasku, żwiru lub użyć innych kruszyw pasujących do naszej aranżacji. Używamy ich jedynie przy ściankach naczynia, a nie na całej powierzchni ziemi (nie chcemy zubożyć naszego podłoża). Najlepiej sprawdzą się tu wszystkie specjalnie wybrane na potrzeby tworzenia ogrodów w szkle dekoracyjne kruszywa.

Krok 4. Kompozycja roślinna

Zaczynamy od wyboru roślin o tych samych wymaganiach. Roślin w naczyniu nie powinno być zbyt dużo. Muszą mieć wystarczającą przestrzeń do wzrostu. Z upływem czasu będą rosły coraz wolniej z racji małej, ograniczonej zawartości składników pokarmowych oraz niewystarczającej ilości dwutlenku węgla, który spowalnia proces fotosyntezy, a przy tym wzrost roślin. To nie zmienia jednak faktu, że trzeba pozostawić wolną przestrzeń w naczyniu.

Dobra kompozycja charakteryzuje się piętrową roślinnością:

I poziom - wybieramy dominantę, roślinę, która będzie stanowiła centralny/ główny punkt naszej kompozycji.

II poziom - niższa partia roślin ma za zadanie wypełnienia przestrzeni pomiędzy najwyższą warstwą roślinną, a okryciem.

III poziom - rośliny z tej pełnią jak sama nazwa wskazuje funkcję okrywową – osłaniającą ziemię.

Przed rozpoczęciem sadzenia ustawiamy wybrane rośliny obok siebie i planujemy, w jakiej konfiguracji będziemy je sadzić. Przy okazji sprawdzamy, czy zachowana będzie wyżej wymieniona piętrowość roślin, a także czy zestawienie kolorystyczne nam odpowiada. Gdy upewnimy się, że właśnie tak ma wyglądać nasz ogród, możemy przystąpić do sadzenia. Zaczynamy od wyjęcia roślin z doniczek, następnie delikatnie rozrywamy bryłę korzeniową (rośliny łatwiej się dzięki temu ukorzenią w nowym podłożu). W miejscu gdzie chcemy posadzić miniaturę, robimy zagłębienie, umieszczamy w nim roślinkę, obsypujemy ziemią i lekko dociskamy. Ważne, aby rośliny nie dotykały bezpośrednio ścianek naczynia, ponieważ może to być przyczyną zwiększonej podatności na wszelkiego rodzaju choroby. W naczyniu zawsze powinna pozostać wolna przestrzeń, aby rośliny mogły ją stopniowo wypełniać.

Krok 5. Dodatki dekoracyjne: mech, kamienie, kora i inne

Dodatków takich jak kamienie, kora, mech oraz innych używamy do wykończenia naszych ogrodów. Takie detale sprawiają, że nasze aranżacje zyskują wyjątkowy wygląd i tworzą kompletną całość. Idealnie sprawdzą się tu także miniaturowe meble ogrodowe, altany itp.

Krok 6. Aklimatyzacja roślin w kompozycjach zamkniętych

Każda roślina w sytuacji, kiedy zostaje przesadzona musi zaaklimatyzować się w nowym miejscu. Zaczynamy od podlania naszej kompozycji. Używamy do tego wody destylowanej lub przegotowanej i odstanej (pozostawionej na jedną noc), unikniemy dzięki temu nieestetycznych zacieków na ściankach słoja.

Pierwsze podlewanie jest najważniejsze, należy tak spryskać naczynie, aby całe podłoże zrobiło się wilgotne, a na dnie w warstwie keramzytu pojawiło się około 1 cm wody. Większa ilość może spowodować gnicie roślin. Staramy się, aby woda spływała po ściankach naczynia. W przypadku kompozycji zamkniętych nie zamykamy słoja od razu, odstawiamy go na dzień, aby nadmiar wody naturalnie odparował. Po tym czasie zamykamy naczynie szczelnie korkową przykrywką.

Ogród wietrzymy przez kilka tygodni, w pierwszych dwóch tygodniach codziennie po około 15-30min. Po upływie tego czasu przez kolejne 3 tygodnie otwieram słój co 3-4 dni na ok. 10 min. Po 5-6 tygodniach delikatnie zraszamy ogród i zamykamy na stałe. W razie potrzeby po kolejnych kilku miesiącach dolewamy wodę.

Początkowe ciągłe skraplanie się wody na ściankach naczynia jest procesem całkowicie naturalnym w miarę wietrzenia naszego naczynia, dochodzi do stabilizacji. Nasze naczynie zawsze będzie reagować na rytm dobowy dnia w tym temperaturę, dlatego poranne słońce spoglądające na nasz słój również może powodować skraplanie się wody na ściankach.

Krok 7. Pielęgnacja roślin w kompozycjach otwartych oraz zamkniętych

Pielęgnacja kompozycji otwartych jest nieco bardziej skomplikowana i wymaga więcej uwagi oraz wiedzy teoretycznej na temat uprawy roślin od posiadacza. W takiej kompozycji, rośliny stale rosną, ważne jest więc dokładne sprawdzenie docelowego rozmiaru wybranej do kompozycji sadzonek. Należy również pamiętać o regularnym podlewaniu roślin (sukulenty – 1 raz w tygodniu, rośliny zielone 2-3 razy w tygodniu, w zależności od wybranych roślin, stanowisk, w którym stoi kompozycja oraz pory roku), a także w razie potrzeby o opryskach środkami ochrony roślin.

Chcesz kupić słoiki i butelki do przygotowania ogrodu w słoiku? Kliknij tutaj >>>

W kompozycjach zamkniętych rośliny tylko nieznacznie zmieniają swoje rozmiary od czasu posadzenia, dlatego skomponowanie takiego słoika jest łatwe nawet dla amatorów ogrodnictwa. Istotna jest tutaj jedynie znajomość wymagań świetlnych oraz wilgotnościowych. Powinniśmy użyć sadzonki preferujące stanowiska lekko zacienione oraz wysoką wilgotność. Słoik wymaga naszej opieki głównie podczas procesu aklimatyzacji. Po tym czasie roślinność wytwarza swój własny ekosystem. Prawidłowo zaprojektowana zamknięta kompozycja będzie funkcjonowała bez ingerencji człowieka przez długie lata.

Ciekawostki o ogrodach w szkle

Dlaczego ogrody w słoikach stały się modne?

Ogród zamknięty w słoiku, często też nazywany lasem w słoiku, jest to dekoracyjny hit kilku ostatnich sezonów. Żywe rośliny zamknięte w szklanym naczyniu wyglądają bardzo efektownie i wymagają jedynie minimum naszej uwagi, głównie podczas procesu aklimatyzacji.W środku słoja wytwarzają się warunki naturalnie występujące w przyrodzie. Po okresie aklimatyzacji zamknięta kompozycja nie wymaga żadnej opieki.

Zamykanie roślin w szklanych naczyniach jest obecnie bardzo modne, przede wszystkim ze względów estetycznych. Jest to również ciekawe miejsce obserwacji natury oraz zachodzących w nich zmian. Warto jednak zastanowić się nad funkcjonowaniem całego systemu. Jak to właściwie się dzieje, że rośliny zamknięte na stałe funkcjonują mimo braku wymiany gazowej.

Skąd w zamkniętym słoju bierze się tlen?

Jednym z najciekawszych ogrodów zamkniętych od ponad 40 lat jest biosfera stworzona przez francuskiego botanika Davida Latimera, który w swoim słoju zamknął trzykrotkę. Butla ostatni raz podlewana była w 1972 roku. Od tamtego czasu wnętrze butli jest odcięte od świata zewnętrznego. Cały system zasilany jest jedynie energią słoneczną. Rośliny podczas przeprowadzania procesu fotosyntezy wytwarzają nie tylko związki organiczne, ale również tlen, który jest produktem ubocznym tego cyklu.

Skąd bierze się dwutlenek węgla?

Tu nasuwa się pytanie, skąd zatem rośliny czerpią dwutlenek węgla niezbędny do przeprowadzenia tego niezwykle ważnego procesu. Okazuje się, że w zamkniętym ekosystemie żyją nie tylko rośliny, ale również różne bakterie, grzyby czy mikroorganizmy. Tlen pochłaniany jest przez bakterie i wykorzystywany do procesu oddychania w wyniku czego powstaje dwutlenek węgla niezbędny do procesu fotosyntezy.

Jak ogród w słoiku oddycha?

Naczynie jest szczelnie zamknięte, dlatego nasza opieka ogranicza się jedynie do kontrolowania, aby system miał dostarczoną odpowiednią ilość światła, ale bez ryzyka przegrzania. Oznacza to, że latem musimy chronić go przed zbyt dużym promieniowaniem natomiast zimą dostarczać więcej światła.

Dlaczego rośliny w zamkniętych naczyniach rosną wolniej?

Organizmy produkujące dwutlenek węgla nie są w stanie zapewnić odpowiedniej ilości tego gazu. W wyniku czego intensywność fotosyntezy spada, rośliny zaczynają wolniej rosnąć i miniaturyzować się aż w końcu prawie całkowicie zatrzymują swój wzrost.

Opracowanie: 4Flower dla Leroy Merlin Polska