Jakie panele zamontować nad blatem kuchennym?

Ściana nad blatem kuchennym jest wystawiona na wiele niekorzystnych czynników, między innymi: zabrudzenia, wysokie temperatury, wzmożoną wilgotność. Panele ścienne do kuchni muszą być więc:

• odporne na ścieranie – ich kolor nie może schodzić, a faktura nie powinna uszkadzać się przy codziennym użytkowaniu czy sprzątaniu,

• odporne na wilgoć – zabezpieczać ścianę przed wodą i powstawaniem pleśni,

• odporne na wysokie temperatury – nie odbarwiać się od wysokich temperatur, nie topić się i nie uszkadzać pod wpływem ciepła,

• odporne na rysy i zadrapania – nie mogą powstawać ani w wyniku użytkowania, ani sprzątania powierzchni.

• łatwe w umyciu – musi z nich łatwo schodzić tłuszcz, który często pryska w kuchni, a także nie mogą w nie wnikać kolorowe sosy i płyny.

Na ścianę w kuchni można położyć panele z betonu ozdobnego, nazywanego też architektonicznym. To rozwiązanie jest bardzo chętnie stosowane w stylach industrialnych, nowoczesnych i minimalistycznych. Panele tego typu mogą mieć różną wielkość (od małych płytek do wykończenia na całą ścianę), a ponadto mogą być płaskie, jak i trójwymiarowe (przestrzenne lub z ciekawą fakturą). Zwykle zaleca się stosowanie dużych płyt tego typu, by zmniejszyć ilość łączeń. W fugach mogą bowiem łatwo zbierać się zanieczyszczenia, pleśnie i grzyby.

Inną modną opcją są panele drewniane. Obecnie wykonywane są z drewna odpowiednio zaimpregnowanego przed wilgocią (np. olejowane). Zwykle zrobione są z egzotycznych typów drewna, co zwiększa ich odporność na wodę. Ich wadą jest jednak to, że są stosunkowo drogie i wymagają częstej pielęgnacji. Są też narażone na szybsze niszczenie w wyniku oddziaływania temperatur i trudniej się je czyści. Największą zaletą paneli drewnianych jest z kolei ich estetyka – ocieplają wnętrze i dodają mu swojskości i przytulności. Często są stosowane, aby przełamać styl skandynawski, a także w stylu prowansalskim, boho i rustykalnym.

Alternatywą dla drewna mogą być panele korkowe . Dają podobny efekt wizualny, co panele drewniane jednak są antystatyczne (nie przyciągają kurzu), nie przejmują brzydkich zapachów, nie przyjmują wilgoci i są odporne na wysokie temperatury (nawet ognioodporne).
Warto zwrócić uwagę również na panele metalowe – wykonywane ze stali szlachetnej, aluminium albo blachy. Ze względu na wysoką odporność na brud, pleśń, zmiany i zanieczyszczenia, często stosuje się je w profesjonalnych kuchniach. Są świetnym wykończeniem także do pomieszczeń o charakterze industrialnym i nowoczesnym. Warto jednak uważać przy ich czyszczeniu – niektóre środki chemiczne mogą powodować ich matowienie i uszkodzenia powierzchni.

Można wybrać również panele przyblatowe wykonywane z płyty wiórowej (o grubości 8 mm) i pokryte laminatem. Laminacja sprawia, że są odporne na zadrapania, wilgoć, ścieranie i czynniki cieplne. Mogą one być jednolite, imitujące kamień np. marmur, granit, imitujące beton ozdobny lub imitujące drewno. Taka opcja jest tańsza niż prawdziwe panele z kamienia czy betonu.
Występują także panele szklane, które charakteryzują się wysokim połyskiem, odpornością na zarysowania i łatwością w czyszczeniu. Dostępne są różne wykończenia:

• ze szkła przezroczystego – można pod nie położyć tapetę lub fototapetę,

• ze szkła szronionego lub mlecznego – wykorzystywane w stylach minimalistycznych,

• piaskowane – mniej płaszczące, często z wzorami np. imitującymi roślinność;

• lakierowane – bardzo gładkie i o mocnych, nasyconych kolorach, zwykle odporne na blaknięcie;

• z wtopioną grafiką.

Takie wykończenia dają ciekawy efekt estetyczny (możliwa jest również personalizacja wykończenia), wizualnie powiększają przestrzeń i rozświetlają ją. Polecane są do małych kuchni oraz takich, w których dostęp do światła dziennego jest ograniczony. Warto wspomnieć także, że szkło jest antyalergiczne i antybakteryjne, więc sprzyja w zachowaniu odpowiedniej czystości w kuchni.

Kolejnym wariantem są panele konglomeratowe zrobione z mieszanek kwarcu, granitu i spoiwa mineralnego. Wykazują dużą odporność na wodę, zmiany temperatury i mechaniczne uszkodzenia. Uznawane są za wykończenie luksusowe, ale również bardzo praktyczne, gdyż długo utrzymują ładny wygląd.

Warto wspomnieć także o panelach z żywicy akrylowej. Można je łatwo dopasować do blatu z tego samego wykończenia. Są odporne na zmiany temperatury, łatwe w myciu i wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne. Mogą być różnokolorowe lub utrzymane w jednej tonacji. Czasem bywają także fakturowane.

Wszystko zależy od rodzaju paneli, które się wybierze. Zależnie od tworzywa, z którego są wykonane, konieczna jest odpowiednia pielęgnacja:

• panele z konglomeratu – konglomerat czyści się a pomocą łagodnych środków czyszczących. Detergentem, który nie uszkodzi jego struktury, jest np. mydło lub płyn do mycia naczyń. Nie zaleca się stosowania preparatów z grudkami ściernymi ani rozpuszczalników, jak aceton. Także kwas solny czy soda kaustyczna mogłyby wejść w niepożądaną reakcję chemiczną z kompozytami;

• panele szklane – nie należy ich czyścić płynem do mycia szyb i nie używać drapiących lub ostrych gąbek, które mogłyby porysować gładką powierzchnię. Najlepsze są szmatki z mikrofibry oraz ręczniki papierowe;

• panele drewniane – panele drewniane impregnuje się za pomocą lakieru lub oleju. Pierwszy sprawia, że łatwiej się je czyści, jednak powoduje też widoczność zarysowań. Z kolei olejowanie doskonale ukrywa rysy. Trzeba je jednak często powtarzać (mniej więcej co pół roku). Olejowane drewno nie jest też odporne na przebarwienia. Co ważne, pociemniałe ze starości lub uszkodzone drewno można zeszlifować i nałożyć lakier na nowo;

• panele z korka – czyszczenie wymaga jedynie delikatnego detergentu, np. mydła lub chemii do drewna. Korek nie przyciąga kurzu, więc nie trzeba przejmować się częstym czyszczeniem i przecieraniem;

• panele z żywicy akrylowej – są wytrzymałe i łatwe w czyszczeniu. Można je myć nawet benzyną ekstrakcyjna (w przypadku silnych zabrudzeń tłuszczem) czy spirytusem (zmywa np. atrament);

• panele metalowe – materiał tego typu można czyścić naturalnymi środkami na bazie octu, a także chemią z zawartością alkoholu i płynami do mycia szyb;

• panele betonowe – najlepiej myć je łagodnymi środkami, np. mydłem czy płynem do mycia naczyń. Można też przemywać ciepłą wodą. Zakazane są substancje o działaniu wybielającym i rozjaśniającym (np. z amoniakiem), a także chemia z granulkami ściernymi. Mogą bowiem tworzyć odbarwienia i rysy;

• panele laminowane – laminat jest szybki i łatwy w pielęgnacji. Wystarczy przecierać go wilgotną szmatką. W przypadku silnych zabrudzeń sprawdzi się płyn do mycia naczyń. Nie należy ich jednak skrobać ani szorować ostrą gąbką.

Jeśli design nie jest argumentem wystarczająco przekonującym, wybór paneli ściennych do kuchni warto rozważyć również z powodu prostego i szybkiego montażu. Mocowanie kafelków trwa znacznie dłużej, wymaga też użycia dodatkowych materiałów – kleju, fugi. W przypadku paneli można zdecydować się na całą przestrzeń nadblatową, którą mocuje się za pomocą wkrętów, bez długotrwałego schnięcia kleju. Z kuchni można więc szybciej zacząć korzystać. Panele robi się także na wymiar, więc nie trzeba ich samodzielnie docinać, co zmniejsza ilość potrzebnych narzędzi i nakładu pracy.

Ważną cechą paneli jest też to, że tworzą zwartą taflę. Nie tylko może ona ładnie odbijać światło i tworzyć estetyczny, minimalistyczny efekt, ale również nie ma w niej szczelin, w których zbierałby się brud, kurz i wilgoć. Łączenia są miejscem, w którym najczęściej rozwijają się szkodliwe drobnoustroje – bakterie, grzyby i pleśnie. Panel będzie więc wyborem znacznie bardziej higienicznym i lepszym dla alergików. Dodatkowo nie wymusi na właścicielu ciągłego wymieniania fug.

Kafelki mocuje się dłużej niż panele. Nie tylko przez to, że ich układanie jest żmudne i długotrwałe, ale również z powodu długiego schnięcia kleju i konieczności fugowania. W przypadku paneli ściennych klejenie czy mocowanie za pomocą wkrętów jest szybsze i nie wymaga długiego oczekiwania, zanim rozpocznie się użytkowanie przestrzeni.

Najlepsze są te z gatunków drzew egzotycznych, gdyż są wytrzymalsze i najlepiej znoszą wilgoć. Warto też zwrócić uwagę na to, czy panele są od razu impregnowane. Olejowanie wymaga powtarzania (co ok. pół roku), ukrywa jednak zarysowania i uszkodzenia mechaniczne. Z kolei lakier sprawia, że panele łatwo się myje, jednak powoduje też, że widać na nich wszelkie zarysowania.

W zależności od rodzaju panele mogą być mocowane za pomocą kleju neoprenowego lub za pomocą uchwytów przytwierdzonych przez wkręty.

Drewno jest najtrudniejsze w utrzymaniu czystości i może łatwo się uszkadzać, dlatego warto zastanowić się nad zakupem paneli laminowanych imitujących drewniane lub paneli z korka, które są bardziej higieniczne, antyseptyczne i nie przyciągają kurzu.