Krzewy i rośliny na żywopłot - najlepsze rozwiązania

Ogólnie rzecz ujmując rośliny na żywopłot możemy podzielić na kategorie – iglaste i liściaste oraz sezonowe i zimozielone, a także ze względu na sposób pielęgnacji: formowane i nieformowane. Przy doborze odpowiednich gatunków należy wziąć pod uwagę przede wszystkim warunki, jakie panują w ogrodzie – nasłonecznienie, rodzaj gleby, temperaturę. Jeśli zależy nam na roślinach na żywopłot szybko rosnących powinniśmy skupić się na iglakach, chociaż trzeba pamiętać o tym, że są droższe niż rośliny na żywopłot liściaste. Trzeba pamiętać, że nie każdy gatunek roślin nadaje się do formowania, niektóre po prostu źle znoszą przycinanie, co też należy przemyśleć przed zakupem. Poniżej przedstawiamy propozycje roślin na żywopłot.

Tuje, czyli inaczej żywotniki, to najprostszy i chyba najtańszy sposób na szybkorosnący żywopłot. Do ich największych zalet należy to, że nie wymagają skomplikowanej pielęgnacji, są odporne na mróz oraz szkodniki. Jak większość iglaków na żywopłot, żywotniki nie tracą igieł (a dokładnie: łusek) na zimę, więc zapewniają ochronę przez wiatrem oraz śniegiem przez cały rok. W naszym kraju zwykle wykorzystuje się trzy spośród sześciu gatunków żywotników: żywotnik zachodni (Thuja occidentalis), żywotnik wschodni (Thuja orientalis) oraz żywotnik olbrzymi (Thuja plicata). Mimo że nie należą do roślin ozdobnych z kwiatów, to stanowią bardzo ciekawą propozycję dla tych, którzy lubią eksperymentować z kolorami. Licznie dostępne odmiany zróżnicowane pod kątem odcieni zieleni, wysokości i kształtu korony można łączyć ze sobą w ramach jednego żywopłotu. Tuje na żywopłot najlepiej czują się na stanowiskach nasłonecznionych lub w półcieniu. Do bujnego wzrostu potrzebują raczej żyznej gleby o umiarkowanej wilgotności (piaszczysto-gliniastej lub wapiennej dla żywotnika zachodniego oraz lekko kwaśniej dla wschodniego i olbrzymiego). W naszym klimacie najlepiej sprawdzają się żywotniki zachodnie ze względu na mrozoodporność i dobre znoszenie cięcia, które nie jest konieczne, bo nieformowana tuja wygląda równie atrakcyjnie.

Cis pospolity (Taxus bacatta) to bardzo szlachetna i długowieczna roślina. Jest rośliną zimozieloną, która wymaga żyznych i dość wilgotnych gleb, ale za to dobrze znosi małą ilość światła słonecznego. Cisy w zależności od odmiany mogą mieć różny pokrój: krzaczasty, kolumnowy lub wąskokolumnowy. Aby podziwiać piękno cisowego żywopłotu, musimy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ to roślina o powolnym wzroście. Najszybciej rosną odmiany cisa pośredniego (Taxus x media). Cis na żywopłot bardzo dobrze znosi cięcie, regularne formowanie zagęszcza krzew na żywopłot, nadając mu jeszcze ładniejszą i bardziej zwartą formę – cięcia wykonujemy wczesną wiosną lub jesienią po zakończeniu wzrostu. Odmiany kolumnowe pozostawiamy bez formowania – rosną bardzo wąsko. Uwaga! Z wyjątkiem osnówki (jadalna część) wszystkie części rośliny są trujące.

Jałowiec pospolity (Juniperus communis) podobnie jak tuja może występować w formie drzewa lub krzewu. Jego nazwa nie bierze się znikąd – to roślina niewymagająca żyznego podłoża, naturalnie występuje na suchych, piaszczystych, jałowych glebach. Bardzo lubi nasłonecznioną ekspozycję. To roślina dwupienna, czyli posiadająca kwiatostany męskie i żeńskie. Po zapyleniu kwiatostany żeńskie zamieniają się w szyszkojagody. Owoce jałowca wykorzystuje się w celach leczniczych przy niestrawnościach oraz jako środek moczopędny. Suszony jałowiec (zbierany późną jesienią i zimą) stosuje się również jako przyprawę do dań, szczególnie do potraw z dziczyzny. Jałowiec to dobry wybór jeśli szukamy rośliny na żywopłot zimozielonej. Jego zaletą jest odporność na skrajne temperatury – dobrze znosi mocne nasłonecznienie jak również mróz. Istnieje wiele odmian jałowca, natomiast w roli drzewa na żywopłot nadają się gatunki kolumnowe, np. Blue Arrow, Hibernica czy Skyrocket. Jałowiec pospolity nie wymaga przycinania.

Drugą grupę roślin na żywopłot stanowią rośliny liściaste. Jedną z przedstawicielek jest pęcherznica kalinolistna (Physocarpus opulifolius). Wśród roślin na żywopłot liściasty wiedzie prym pod względem uniwersalności – ma niewielkie wymagania uprawowe. Dobrze radzi sobie w każdych warunkach, choć woli miejsca dość słoneczne i o umiarkowanie wilgotnej glebie. Jest odporna na mróz, choroby i szkodniki. Dość szybko rośnie. Nie jest jej straszne zanieczyszczenie powietrza. W zależności od odmiany krzew może mieć różny pokrój, kolor liści i kwiatów oraz siłę wzrostu (maksymalnie 3 metry). Najintensywniej kwitnie na dwu- i trzyletnich pędach (kwiaty zebrane w niewielkie baldachogrona, które zamieniają się w owocostany), ale nie tylko kwiaty stanowią element dekoracyjny. Trójklapowe, ząbkowane liście mogą mieć kolor zielony, czerwony lub żółty. Tworząc żywopłot można te odmiany sadzić naprzemiennie, uzyskamy wtedy kolorową ścianę. Pęcherznicę kalinolistną przycinamy po przekwitnięciu, czyli na przełomie lipca i sierpnia, nie wiosną, bo to może osłabić kwitnienie. Równie dobrze sprawdza się w żywopłotach niestrzyżonych. Pęcherznica kalinolistna należy do najbardziej intrygujących roślin na żywopłot liściasty – np. odmiana Nugget posiada liście zmieniające kolory od barwy żółtej, przez brązowo-czerwoną po zieloną.

Buk (Fagus sylvatica) to propozycja równie dobra co pęcherznica kalinolistna, ale ma nad nią tą przewagę, że nie traci liści na zimę (brązowieją i zasychają, pozostając do wiosny na drzewie). Buk charakteryzuje się dużą siłą wzrostu – nawet 30-60 cm rocznie i tworzy gęstą ścianę liści, które zmieniają kolor w zależności od pory roku – wiosną i latem są intensywnie zielone, natomiast na jesień zmieniają barwę na żółtą lub brązową. Buk dobrze regeneruje się po cięciu, więc można tworzyć z niego żywopłoty formowane. Dobrze radzi sobie na każdym rodzaju gleby pod warunkiem, że jest zdrenowana. Jedynie ciężka glina będzie dla niego niekorzystna. Buk to roślina na żywopłot zarówno w miejscach nasłonecznionych jak i zacienionych. Jest mrozoodporny, jednak silne zimowe wiatry mogą miejscowo uszkadzać pędy.

Berberys na żywopłot jest popularny ze względu na jego kolory, ulistnienie, kwiaty oraz owoce. Berberys (Berberis) to roślina dobrze znosząca cięcie, dlatego jego wysokie odmiany świetnie sprawdzają się w aranżowaniu wszelkiego rodzaju żywopłotów czy szpalerów. Większość odmian posiada liście sezonowe, ale istnieje kilka odmian zimozielonych. Niestety są one delikatne i po mroźnej zimie może okazać się, że krzewy żywopłotowe przemarzły. Barwne odmiany najlepiej sadzić w nasłonecznionych miejscach – wtedy lepiej się wybarwiają. Berberysy preferują próchniczą, lekko wilgotną glebę, ale utrzymają się również w nieco gorszych warunkach. Nie wymagają dużego wysiłku jeśli chodzi o pielęgnację – wystarczy przycinanie raz w roku po okresie kwitnienia. Krzewy te posiadają także ciernie, co może skutecznie odstraszać intruzów.