Krzewy owocowe z gołym korzeniem

Rośliny sprzedawane w pojemnikach można sadzić w ciągu całego okresu wegetacyjnego. Natomiast rośliny z gołym korzeniem (czyli kopane z gruntu) powinny być sadzone poza okresem wegetacyjnym, czyli wczesną wiosną bądź jesienią. Są dużo tańsze niż rośliny pojemnikowe, ale wymagają więcej pracy i cierpliwości. Rośliny z gołym korzeniem są o wiele bardziej wrażliwe na przesuszenie i uszkodzenia mechaniczne, dlatego powinniśmy bardzo uważać w trakcie ich transportu i przechowywania. W celu ochrony przed przesuszeniem, trzeba je zadołować w zacienionym i wilgotnym miejscu. Na ok. 2 godziny przed posadzeniem wskazane jest moczenie korzeni.

Krzewy owocowe z gołym korzeniem sprzedawane są w szkółkach w stanie bezlistnym. W trakcie wykopywania, transportu i sadzenia część korzeni ulega zniszczeniu, dlatego zaraz po posadzeniu należy przyciąć ich koronę. Dołek, w którym posadzimy roślinę z gołym korzeniem, musi być na tyle duży, by można w nim było swobodnie ułożyć wszystkie korzenie. Jeśli są zbyt długie, trzeba je przyciąć (najlepiej ok. 1/3), nie wolno korzeni zwijać i skręcać. Dołek należy zasypać wilgotną, żyzną ziemią, najlepiej z dodatkiem kompostu lub torfu. Można delikatnie potrząsnąć rośliną, by ziemia wypełniła przestrzenie między korzeniami. Podłoże wokół rośliny dokładnie udeptujemy. Roślina z gołym korzeniem powinna być posadzona na takiej głębokości, na jakiej rosła w szkółce. Nie możemy zapominać także o regularnym podlewaniu. Wodę należy lać pomału, by cząsteczki ziemi dokładnie przykleiły się do korzeni.

Rośliny sadzone jesienią przyjmują się lepiej, niż te, które posadzimy w czasie upalnego lata. Jesienią panuje większa wilgotność, nie ma ostrego słońca, które mogłoby wysuszyć rośliny, jest także chłodniej, co zmniejsza parowanie wody. Odpowiednia pielęgnacja poszczególnych rodzajów krzewów owocowych (np. zapewnienie właściwego pH gleby, regularne podlewanie, odchwaszczanie, ochrona chemiczna przed szkodnikami i chorobami) gwarantuje owocowanie już w następnym roku po posadzeniu.

Agrest, porzeczki, maliny, jeżyny i borówki to najpopularniejsze krzewy owocowe w naszych ogrodach. A jesień to najlepszy moment na ich posadzenie. Warto poznać zasady uprawy i pielęgnacji tych krzewów, by każdego roku móc cieszyć się obfitymi zbiorami.

Agrest

Jeżeli zdecydujemy się posadzić agrest, to możemy być pewni, że nasz ogród zazieleni się na wiosnę jako pierwszy. Krzewy te bardzo szybko wypuszczają liście, wcześnie też owocują (od czerwca do lipca). Dojrzałe owoce, w zależności od odmiany, mogą być jasnozielone ("Biały Triumf"), złotożółte ("Invicta"), ciemnoczerwone ("Hinnonmaki Rot"), a nawet ciemnofioletowe (Agrest Rzeszowski). Agrest preferuje stanowiska słoneczne do półcienistych. Najlepiej rośnie w glebie próchniczej i przepuszczalnej, nie toleruje terenów podmokłych. Wczesną wiosną powinno się go przycinać. Usuwanie starych gałązek pobudzi roślinę do wytwarzania nowych, owocujących pędów. Owoce agrestu doskonale nadają się na przetwory (dżemy, konfitury, soki), można je także mrozić i spożywać na surowo.

Porzeczki

Jeśli chcemy dostarczyć sobie odpowiedniej dawki witaminy C, posadźmy w ogrodzie porzeczki. Czarne porzeczki mają o wiele więcej witaminy C niż np. cytryna, zawierają też dużo kwasów organicznych i błonnika. Dzięki dużej zawartości pektyn, czarne porzeczki świetnie nadają się na przetwory (np. galaretki, dżemy). Porzeczki czerwone i białe także mają wiele cennych składników odżywczych, ale znacznie mniej, niż porzeczki czarne. Porzeczki czerwone i białe dobrze rosną na glebach lekkich, czarne natomiast preferują gleby ciężkie, żyzne, próchnicze i wilgotne o lekko kwaśnym pH (6,2-6,7). Porzeczki sadzone na jesieni powinniśmy umieścić w ziemi nieco głębiej, niż rosły w szkółce. Trzeba je także przyciąć. Na wiosnę wycinamy chore i przemarznięte pędy. Przycinamy krzew tak, by do wszystkich gałązek docierało słońce.

Maliny

Na przeziębienie najlepszy jest sok z malin. Maliny to owoce bardzo smaczne i aromatyczne, lecz nietrwałe. Możemy zatrzymać ich niepowtarzalny smak, robiąc malinowe dżemy, kompoty czy nalewki. Maliny w stanie dzikim występują w całej Europie. W Polsce możemy je spotkać w niemal każdym lesie. Malina właściwa (Rubus idaeus L.), od której pochodzi większość odmian maliny uprawnej, ma kolczaste pędy. Kolce maliny są miękkie i delikatne, pokrywają nie tylko pędy, ale też ogonki liściowe i szypułki kwiatów. Najpopularniejsze są krzewy dające owoce czerwone, możemy jednak posadzić rośliny owocujące na żółto lub na czarno. Maliny preferują glebę lekko kwaśną i wilgotną. Dobrze rosną zarówno w pełnym słońcu, jak i w cieniu. Krzewy malin owocują na pędach dwuletnich. Po owocowaniu pędy te zamierają i wtedy należy je wyciąć. Systematyczne przycinanie pobudzi roślinę do wytwarzania nowych pędów.

Jeżyny bezkolcowe

Jeśli chcemy połączyć w ogrodzie przyjemne z pożytecznym, posadźmy w nim jeżyny bezkolcowe. Krzewy te mogą być ozdobą ogrodu przez cały rok: wiosną pokrywają się białymi lub różowymi kwiatami, jesienią liście przebarwiają się na różne kolory (w zależności od odmiany mogą być żółte, czerwone, fioletowe). Latem natomiast krzew obsypany jest owocami, które początkowo są zielonobiałe, potem czerwone, a gdy całkowicie dojrzeją, stają się czarne. Owoce jeżyny mają właściwości lecznicze: przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne. Jeżyny dobrze rosną w glebie o lekko kwaśnym odczynie (ok. 6 pH). W czasie suszy i upałów wymagają obfitego podlewania. Jeżyny bezkolcowe są bardziej wrażliwe na mróz, niż odmiany posiadające twarde i ostre kolce. Dlatego powinno się je okrywać na zimę (szczególnie w chłodniejszych rejonach kraju). Jeżyna (podobnie jak malina) owocuje na pędach dwuletnich, które po zbiorach owoców należy przyciąć tuż przy ziemi. Krzew ten rośnie dość silnie, dlatego powinien być prowadzony na podporach.

Borówka amerykańska

Bardzo zdrowe i wartościowe owoce ma borówka amerykańska(zwana także borówką wysoką). Borówki dostarczają dużej dawki witaminy C, są źródłem przeciwutleniaczy, mają także działanie antynowotworowe oraz wspomagają pracę układu trawiennego. Owoce te dobrze działają na wzrok, obniżają cholesterol i są pomocne przy leczeniu cukrzycy. Borówki są przy tym bardzo smaczne. Dojrzewają od lipca do pierwszych przymrozków (w zależności od odmiany). Możemy liczyć na obfite zbiory każdego roku, jeśli zapewnimy krzewom borówki optymalne warunki do wzrostu i rozwoju. Roślina ta wymaga gleb lekkich, próchniczych oraz kwaśnych (o pH 3,5-4,5). Ma płytki system korzeniowy, który łatwo ulega przesuszeniu, dlatego powinna być regularnie podlewana. Nie ma za to zbyt dużych wymagań pokarmowych, dlatego musimy uważać, by krzewów nie przenawozić. Borówki powinno sadzić się w grupach, ponieważ do zapylenia roślina potrzebuje pyłku z innego krzewu. Borówka amerykańska nie wymaga przycinania od razu po posadzeniu. Pierwsze cięcie wykonuje się dopiero po czterech latach. Jednak należy regularnie usuwać chore i przemarznięte pędy.