Kurnik. Jak go zbudować i wyposażyć?

Niewielkie kurniki przydomowe przeznaczone na własny użytek to nowy trend, który pojawił się nie tylko na terenach wiejskich i poza miastami. Staje się popularny również w miastach i na terenach ogródków działkowych ROD (regulamin dopuszcza prowadzenie na działce chowu kur, gołębi i królików). Skąd pomysł na hodowlę we własnym ogródku? Prawdopodobnie źródłem jest coraz większa świadomość pochodzenia żywności i chęć powrotu do tego, co naturalne, pewne i ze sprawdzonego źródła. Własne jajka z chowu ekologicznego to coś, co przemawia do wyobraźni. Dodatkowo jest nowym sposobem na spędzanie wolnego czasu, a dziś poszukuje się raczej aktywności, które zbliżają do świata przyrody i pozwalają na spędzanie większej ilości czasu na świeżym powietrzu.

Zalety małego kurnika przydomowego to:

• własne jajka i mięso z ekologicznego chowu (znacznie lepsza jakość i właściwości zdrowotne, bezpieczeństwo);
• dobór najlepszej jakości pasz dla kur (pokarm ma wpływ na smak i wartości odżywcze jajek i mięsa);
• ograniczenie ilości odpadów z kuchni: kury chętnie jedzą obierki i zielone części roślin, jak również skoszoną trawę;
• ograniczenie zakupów spożywczych;
• możliwość sprzedaży jaj ekologicznych;
• uzyskanie naturalnego nawozu do ogrodu (przyda się do odkwaszanie gleby);
• możliwość spędzenia czasu na świeżym powietrzu.

Możliwość budowy kurnika w ogródku należy sprawdzić w przepisach ustalonych w planie zagospodarowania urzędu gminy. Nie istnieją specyficzne zasady stawiania dokładnie takiego typu obiektów, jednak należy wziąć pod uwagę np. zasady utrzymania porządku na danym terenie, które określają, że drób powinien być hodowany w odpowiednich pomieszczeniach gospodarskich.

Budowa kurnika może również przeszkadzać sąsiadom. W świetle prawa nie trzeba uzyskiwać ich zgody, jednak warto wcześniej tę kwestię uzgodnić. Jeśli hodowla drobiu będzie uciążliwa, sąsiedzi mają możliwość rozwiązania tej sprawy w sądzie.

Jeśli powierzchnia kurnika nie przekracza 35 metrów kwadratowych, a konstrukcja przy dachu płaskim nie jest wyższa niż 4 m (przy stromym 5 m), nie będzie potrzebne pozwolenie na budowę. Małe kurniki przydomowe nie muszą także zachowywać ustalonej odległości od budynków mieszkalnych.

Nowoczesne kurniki to rodzaj małej architektury ogrodowej, która idealnie wpisuje się w aranżację każdego ogrodu. W zależności od materiału, jaki zostanie zastosowany do budowy, może stanowić nawet element dekoracyjny. Zwłaszcza, że w dzisiejszych czasach raczej dąży się do naturalności. Kurnik przydomowy w ogrodzie można zbudować z drewna, tańszych płyt OSB lub palet. Można go zrobić samodzielnie, zaadaptować domek ogrodowy lub kupić gotową, specjalnie przygotowaną konstrukcję z wyposażeniem.

Należy pamiętać, że każdy kurnik powinien być odgrodzony, aby kury nie zniszczyły roślin w ogrodzie. Ptaki powinny mieć dużą wolierę, aby móc swobodnie się przemieszczać. Zbyt mały wybieg prowadzi do pojawienia się zachowań agresywnych w kurniku. Konstrukcja powinna być dobrze zabezpieczona przed wilgocią (zaleca się postawienie konstrukcji na fundamencie) i przeciągami (warto umieścić wejście od wschodu), których nie tolerują kury.

Konstrukcja wykonana z heblowanych desek to wybór klasyczny i dobrze komponujący się z pozostałymi elementami architektury ogrodowej. Nowoczesne kurniki z drewna mogą wyglądać tradycyjnie lub stać się eleganckimi domkami dla hodowanych ptaków. Potrzebna będzie warstwa zewnętrzna i wewnętrzna (obie wykonane z drewna lub wewnętrzna z materiału gładszego, który łatwiej będzie czyścić) oraz izolacja między nimi.

Tańszym pomysłem na budowę kurnika jest wykorzystanie płyt OSB. Ich montaż jest szybki i łatwy. Tego typu materiał jest również często wykorzystywany do obicia wnętrza domku dla kur. W tym wypadku również należy pamiętać o fundamencie, który będzie chronił przed wilgocią, warstwie izolacyjnej ścian i dachu oraz szczelnym oknie i drzwiach, które mogą służyć do wentylacji.

Innym sposobem na wykonanie niedrogiego kurnika, jest wykorzystanie palet. Są one zazwyczaj wykonane z mocnego, wytrzymałego drewna. Warto sprawdzić, czy nie zostały pokryte szkodliwym dla zwierząt impregnatem. Do budowy potrzebne będą jednak inne materiały (drewno lub płyty OSB), ponieważ palety nie są konstrukcją pełną. Ściany nie mogą być wykonane z samych palet, ponieważ nie dadzą odpowiedniego schronienia przed deszczem, wiatrem i zimnem.

Aby pomieszczenie, w którym będą przebywać kury, było higieniczne, warto zadbać o gładkie powierzchnie, które łatwo umyć. Przyda się także warstwa izolacji ze styropianu. Kurnik powinien być więc wykonany z trzech warstw: drewnianej zewnętrznej, izolacyjnej (ok. 10 cm styropianu lub wełny mineralnej) i wewnętrznej (z drewna lub innego materiału). Trzeba również przemyśleć kwestię wentylacji, która ochroni przed szkodliwym stężeniem gazów. W kurniku warto zrobić więc niewielkie okienko.

Dach kurnika można posadzić na drewnianych krokwiach i wykonać z drewna lub płyt OSB zabezpieczonych przed wilgocią papą termozgrzewalną oraz ocieplona izolacją z wełny mineralnej. Aby wewnątrz nie gromadziła się szkodliwa dla kur wilgoć, należy również użyć folii paroizolacyjnej.

W kurniku ważną rolę odgrywa również podłoga. Drapieżniki zazwyczaj dostają się do wnętrza, podkopując się, dlatego najlepiej zastosować wylewkę betonową, a konstrukcję postawić na betonowych fundamentach. Będą one też dobrym zabezpieczeniem przed wilgocią. Fundament powinien wystawać na 20-30 cm ponad poziom gruntu.

Niewielki kurnik warto wykonać z gotowego domku ogrodowego, do którego można dobudować odpowiednio duży wybieg. Każda kura powinna na nim mieć około 4 metrów kwadratowych przestrzeni. Dla 10 kur potrzebne więc będzie 40-metrowe „podwórko". Domek powinien mieć powierzchnię około 5 metrów kwadratowych (2 kury na 1 metr kwadratowy). Wybieg warto oddzielić siatką lub wykonać siateczkowe ścianki osłonięte dachem.

Większe domki dla kur wymagają już poważniejszego projektu. Zakładając, że każda kura ma mieć zapewnione 4 metry kwadratowe miejsca na wybiegu, powinno się przeznaczyć 80 metrów kwadratowych przestrzeni, po której bezpiecznie będą mogły się przemieszczać. Potrzebny będzie też budynek o powierzchni ok. 10 metrów kwadratowych, który da ptakom schronienie. W tym wypadku również można zdecydować się na ogrodzenie terenu na zewnątrz.

Wygodny kurnik będzie również potrzebował kilku elementów wyposażenia:

• Miejsce na jedzenie i wodę – najlepiej wyposażyć kurnik w sporej wielkości (kilkanaście kilogramów) karmniki o budowie cylindrycznej, które automatycznie będą się napełniać wraz z ubywaniem karmy. W kurniku na 10 kur przyda się karmnik o pojemności 15 kg i poidło 5-litrowe.

• Gniazda i grzędy – gniazda najlepiej wykonać z drewna lub sklejki. Specjaliści zalecają, aby miały one wymiary 30x30 oraz głębokość 40 cm (wymiary na 3 kury). Grzędy mają mieć przestrzeń około 20 cm dla 1 kury. Trzeba je zawiesić na wysokości do 1 metra.

• Oświetlenie – kury do prawidłowego rozwoju potrzebują 14-16 godzin spędzonych w świetle, dlatego jeśli chów ma się odbywać również w sezonach, kiedy dni są krótkie lub ptaki nie mogą swobodnie wychodzić na zewnątrz, potrzebne będzie dodatkowe źródło światła. Najlepsze będzie to o natężeniu 3 W na metr kwadratowy. Warto wyposażyć kurnik w oświetlenie z panelem sterowania, które samo wyłączy się po odpowiednim czasie.

Ile kosztuje budowa kurnika?

Budowa kurnika na 10 kur to wydatek około 1000-4000 zł w zależności od materiałów, wielkości woliery (najtańsze mogą jej nie mieć) oraz wyposażenia. Niewielkie gotowe kurniki z małym wybiegiem można kupić już za kilkaset złotych. Dobrze też wykorzystać domki ogrodowe i dobudować do nich odpowiedni wybieg. Koszt takiego domku to od około 1000-2000 zł.

Ile kur na metr kwadratowy kurnika?

Hodowcy zalecają 2-4 kury na 1 metr kwadratowy. Jeśli ptaki będą miały za mało miejsca, mogą stać się agresywne wobec siebie i przestać znosić jaja. 1 kura powinna mieć zapewnioną przestrzeń około 4 metrów kwadratowych na wybiegu (należy sprawdzać aktualne informacje na temat obostrzeń co do wypuszczania ptaków na zewnątrz, które związane są z rozwojem ptasiej grypy).

Jak odstraszyć lisa?

Odpowiednim zabezpieczeniem przed drapieżnikami będzie wkopane w ziemię ogrodzenie, chroniące przed podkopami. Można postawić też żywołapkę, czyli pułapkę, w którą wpada zwierzę, a następnie jest z niej wypuszczane. Na lisy działają także odstraszacze ultradźwiękowe (często z efektami świetlnymi), wodne i preparaty o zapachu nielubianym przez dzikie zwierzęta.

Tchórz — jak się go pozbyć?

Tchórza można pozbyć się w podobny sposób jak lisa, czyli stosując żywołapki i odstraszacze (dźwiękowe, świetlne, wodne i w postaci preparatów odstraszających).

Jak pozbyć się szczurów z kurnika?

Aby nie dopuścić do plagi szczurów w kurniku, trzeba:

• regularnie sprzątać kurnik, ponieważ szczury pojawiają się tam, gdzie panuje bałagan;
• zabezpieczyć wszelkie otwory w konstrukcji kurnika;
• nie zostawiać zniesionych jajek w kurniku;
• stosować zamykane pojemniki na kompost, który przyciąga gryzonie;
• używać odstraszaczy zapachowych: szczury nie lubią zapachu czarnego bzu i mięty (najlepiej ją zaparzyć);
• rozłożyć pułapki, które łapią żywe szczury (inne mogłyby zranić kury);
• posadzić obok kurnika roślinę czarny korzeń, która odstrasza szczury, ponieważ boleśnie przyczepia się do ich futra.

Czy kurnik musi być ocieplony?

Kury są dość odporne na niskie temperatury. Jednak nie powinny być wystawiane na mróz, ponieważ mogą przestać składać jajka. Pomiędzy ściany kurnika oraz warstwy dachu trzeba położyć izolację z wełny mineralnej.