Malwa

Malwa (Althaea rosea) to roślina należąca do rodzin ślazowatych, która obejmuje około 60 gatunków. Malwy w naturze rosną w rejonie basenu Morza Śródziemnego (głównie w jego wschodniej części). W naszym kraju uprawiane są jako rośliny dwuletnie – najobficiej kwitną w drugim roku uprawy. W ogrodach najczęściej spotyka się różne odmiany malwy różowej oraz rozmaite mieszańce. Malwy dzieli się także ze względu na budowę kwiatów i wysokość na cztery grupy: Chaters (rośliny do 180 cm wysokości, posiadające zwarte kwiatostany w wielu różnych barwach), Fimbriata flore pleno (rośliny o strzępiastych płatkach, kwiaty półpełne), szkockie (wysokie na 2 m, płatki zewnętrzne i wewnętrzne równej długości, kwiaty o kształcie półkulistym), malwy pełne wielkie (najwyższe – nawet do 3 m, o kwiatach pełnych, pomponiastych). Malwy idealnie nadają się do posadzenia w ogrodach wiejskich, rustykalnych, romantycznych. Malwa to inaczej prawoślaz.

Malwy uprawiane są jako rośliny dwuletnie – najpiękniej i najobficiej kwitną w drugim roku uprawy. Początkowo rozwijają się tylko liście zebrane w niską rozetę. W kolejnym roku pojawia się sztywna, szorstko owłosiona, gruba i długa łodyga, która może dorastać do nawet 2-3 m wysokości. Łodygi są gęsto ulistnione, a liście malwy mają kształt dłoniasty, sercowaty. Są ciemnozielone, szorstkie, karbowane i mogą osiągać 25-30 cm średnicy. Malwy mają palowy system korzeniowy, więc nie nadają się do przesadzania.

Malwy kwitną bardzo długo, bo od końca czerwca aż do października. Mają duże kwiaty do 4-5 cm średnicy, które osadzone są w górnej części łodygi, gdzie tworzą nibykłos. Umieszczone są na krótkich szypułkach w kątach liści. Kwiaty malw mogą być pełne, półpełne lub pojedyncze. Występują w bardzo wielu różnych kolorach, mogą być białe, kremowe, żółte, łososiowe, pomarańczowe, różowe, czerwone, bordowe, fioletowe, prawie czarne (odmiana 'Nigra'), kwiaty mogą być także dwubarwne.Owocem malwy jest dwukomorowa rozłupka, nasiona są okrągłe, wklęsłe, brązowe.

Malwy najlepiej rosną i najpiękniej kwitną posadzone na stanowisku słonecznym. Poradzą sobie także w lekkim półcieniu, jednak nie powinny rosnąć w miejscach bardzo zacienionych – ich łodygi zaczną się nieatrakcyjnie wyciągać, a pędy będą żółknąć. Malwy powinny rosnąć w miejscach zacisznych i osłoniętych przed porywistymi wiatrami, aby ich wysokie, kruche łodygi nie zostały połamane. Rośliny te najlepiej sadzić wzdłuż płotu czy przy ścianie budynku, można je też delikatnie obwiązać żyłką ogrodniczą – zapewni to większą stabilność tym wysokim roślinom.

Malwy nie mają wygórowanych wymagań co do jakości gleby, jednak będą najlepiej rosły w podłożu żyznym, próchniczym, przepuszczalnym, dobrze uprawionym, o odczynie obojętnym. Nie służy im za to gleba wybitnie piaszczysta, sucha i jałowa, a także zbita, gliniasta i podmokła. Przed wysadzeniem malw do gruntu ziemię należy odchwaścić, przekopać, użyźnić kompostem, który wzbogaci ją w próchnicę.

Przy uprawie malw podłoże powinno być umiarkowanie wilgotne – gleba nie powinna być ani zbyt mokra, ani nadmiernie sucha. Malwy są bardzo wrażliwe na nadmiar wilgoci w glebie, stają się podatne na choroby grzybowe. Przesuszenie natomiast może skutkować pojawieniem się rdzy malwy. Większej ilości wody potrzebują świeżo posadzone rośliny w pierwszym roku uprawy. W kolejnym roku malwy podlewamy wtedy, kiedy wierzchnia warstwa gleby lekko przeschnie. Pamiętajmy, żeby w czasie podlewania nie moczyć liści malwy.

Malwy nie wymagają zbyt częstego nawożenia. Wystarczy 2-3 razy w ciągu sezonu wegetacyjnego zasilić je wieloskładnikowym nawozem mineralnym o zbilansowanym składzie. Rośliny te dobrze reagują na nawożenie organiczne – najlepiej do tego celu użyć kompostu.

Malwy to rośliny dwuletnie, które najpiękniej kwitną w drugim roku uprawy. Aby jak najszybciej cieszyć się urodą tych kwiatów w ogrodzie, możemy kupić jednoroczne sadzonki, które zakwitną już pod koniec czerwca. Jeśli mamy więcej czasu i cierpliwości, możemy wyhodować malwy samodzielne z nasion. Nasiona wysiewamy do zimnego inspektu albo na rozsadnik w okresie od końca maja do początku lipca. Kiedy siewki nieco podrosną i będą miały 2-3 liście, należy je przepikować do osobnych pojemników. Na jesieni wysadzamy je na miejsce stałe w odległości około 50-60 cm. Świeżo posadzone rośliny należy okryć na zimę. Sadzonki możemy także przez zimę przechować i wysadzić je do gruntu dopiero na wiosnę.

Nasiona malw zbierać należy w miarę ich dojrzewania – zachowują zdolność kiełkowania przez około 4 lata. Nasiona można także kupić w sklepach ogrodniczych. Malwy bardzo łatwo rozsiewają się same, więc jeśli nie chcemy, aby pojawiły się w całym ogrodzie, należy ścinać kwiaty zaraz po kwitnieniu, co nie dopuści do zawiązywania się nasion.

Warto jednak wiedzieć, że wśród malw znajdują się także gatunki jednoroczne – jeżeli wysiejemy je wiosną (marzec-kwiecień), będą kwitły od lipca do września jeszcze w tym samym roku.

Malwy mają wyprostowane, wysokie łodygi (nawet do 2-3 m), które są dość kruche i mogą zostać połamane przez wiatr, dlatego rośliny te wymagają podwiązywania i podpór. Można do tego celu użyć tyczek, palików, słupków (drewnianych lub bambusowych). Rośliny najlepiej przywiązywać elastyczną żyłką ogrodniczą. Malwom zapewnimy większą stabilność, jeśli posadzimy je wzdłuż muru, płotu czy przy ścianie budynku.

Malwy są w pełni mrozoodporne, jednak świeżo posadzone rośliny w pierwszym roku uprawy warto okryć na zimę. Dla wzmocnienia odporności na mróz malwy lepiej sadzić w miejscach zacisznych i osłoniętych przed mroźnymi, wysuszającymi wiatrami.

Malwy kwitną stopniowo i długo (od końca czerwca do października). Warto regularnie usuwać przekwitłe kwiatostany, co pobudzi roślinę do wytwarzania nowych pąków kwiatowych. Kilka kwiatów można zostawić, aby mogły zawiązać się nasiona (jeśli zamierzamy rozmnożyć malwy z nasion). Nasiona zachowują zdolność kiełkowania przez około 4 lata. Malwy bardzo łatwo się ze sobą krzyżują i wysiewają.

Malwy jako rośliny dwuletnie najpiękniej kwitną w drugim roku uprawy. W kolejnych latach będą kwitły, jednak zdecydowanie słabiej. Jeśli zależy nam na malwach obsypanych kwiatami, usuńmy rośliny, które przekwitły, a w ich miejsce posadźmy nowe egzemplarze.

Malwy są wrażliwe na nadmiar wilgoci w glebie, stają się podatne na choroby grzybowe. Przesuszenie natomiast może skutkować pojawieniem się rdzy malwy. Objawy rdzy to brązowe (lub białe) plamy na wierzchniej stronie liści i rdzawe plamy pokrywające spodnią stronę liści. Liście należy spalić, a roślinę opryskać odpowiednim preparatem. Jeśli malwy są silnie porażone, całe rośliny trzeba usunąć i spalić.

Malwy idealnie nadają się do uprawy w ogrodach wiejskich, rustykalnych, romantycznych. Najpiękniej wyglądają posadzone w grupach. Należy sadzić je z tyłu rabaty, bo są dość wysokie – będą stanowić tło dla innych roślin. Malwy ładnie wyglądają posadzone wzdłuż muru, płoty, przy ścianie budynku. Dobrze prezentują się z floksami, jeżówkami, kosmosami, liliowcami.

W ogrodach najczęściej uprawia się malwę różową (zwaną też malwą ogrodową), która jest wysoka (2 m) i ma kwiaty pojedyncze. Uprawiać można także malwy o kwiatach pełnych lub półpełnych. Do najciekawszych odmian malw należą np.:

'Budapest' – odmiana o kwiatach pełnych barwy czerwonej

'Chater's Apricot' – odmiana o kwiatach morelowo-łososiowych

'Chater's Pink' – odmiana o kwiatach różowych

'Chater's Red' – odmiana o kwiatach czerwonych

'Chater's White' – odmiana o kwiatach białych

'Chater's Yellow' – odmiana o kwiatach żółtych

'Creme de Cassis' – odmiana o kwiatach zmiennych, kryzowanych, biało-bordowych

'Double Purple' – odmiana o kwiatach purpurowych

'Fiesta Time' – czerwone kwiaty tej odmiany mają jaśniejszy brzeg

'Majorette' – odmiana o różnokolorowych, pełnych kwiatach

'Nigra' – kwiaty tej odmiany mają barwę niemal czarną

'Spring Celebrities Apricot' – odmiana o kwiatach łososiowych

'Sunshine' – kwiaty tej odmiany są barwy żółto-czerwonej