Narzędzia malarskie – przegląd pędzli, wałków i urządzeń

W jaki sposób wybrać właściwy pędzel malarski? Oto ich klasyfikacja oraz kilka wskazówek, które umożliwią dobór pędzli do wykonywanej pracy.

Podział pędzli malarskich ze względu na materiał, z jakiego wykonane jest włosie:

• pędzle z włosia syntetycznego, oznaczone kolorem niebieskim – nadają się do nakładania wyrobów wodorozcieńczalnych i farb wodnych, ponieważ nie są tak chłonne, jak ich odpowiedniki naturalne. Ich zaletą jest trwałość, dokładność w rozprowadzaniu farby oraz łatwość czyszczenia;

• pędzle z włosia naturalnego, oznaczone kolorem czerwonym lub czarnym – przeznaczone do produktów rozpuszczalnikowych, np. ftalowych i olejnych. Dobrze chłoną wodę, dlatego nie powinny być stosowane do farb wodorozpuszczalnych. Mogłyby pod ich wpływem ulec zniszczeniu;

• pędzle z włosiem mieszanym naturalno-syntetycznym – łączą zalety poprzednich, są najlepsze do malowania powierzchni drewnianych;

• pędzle gąbkowe – wykorzystywane do malowania artystycznego lub odbijania wzorów z szablonów.

Podział pędzli malarskich ze względu na kształt i wymiary:

• pędzle z płaską skuwką, angielskie – uniwersalne i najczęściej używane. Szczególnie polecane do drewna i gładkich powierzchni. Występują w wielu rozmiarach, a do ich produkcji używa się różnego rodzaju włosia;

• pędzle z owalną, stożkową lub okrągłą skuwką – do nieregularnych powierzchni lub precyzyjnego domalowywania szczegółów;

• pędzle kątowe z wygiętą rączką – pomocne przy malowaniu powierzchni trudno dostępnych, zasłoniętych, zakamarków lub szczegółów;

• pędzel ławkowiec – duży, szeroki z krótką rączką i długim naturalnym włosiem. Przeznaczony np. do nakładania kleju na tapety, malowania dużych powierzchni impregnatem. Pozostawia ślady po malowaniu;

• pędzle z teleskopową rączką – przydadzą się podczas nakładania farb na dużych wysokościach;

• pędzel spalter – specjalny typ pędzla płaskiego wysokiego gatunku o gęstym, średniej długości włosiu. Przeznaczony do malowania parkietu drewnianego i nakładania na niego lakieru.

Materiał, z jakiego wykonany jest wałek malarski, dobiera się do rodzaju stosowanej farby, a jego wielkość — do charakteru malowanej powierzchni. Często wybierane są wałki z tzw. futerkiem. W tym wypadku istotna jest jego długość:

• do 10 mm – wałki do emalii, lakierów, farb gruntujących, gładzi gipsowych, które nakłada się na gładkie, płaskie powierzchnie;

• od 10 do 15 mm – wałki do farb wewnętrznych i malowania nierównych powierzchni;

• ponad 15 mm – wałki do farb elewacyjnych.

Futerko może być wykonane z różnych materiałów naturalnych lub syntetycznych, które trzeba dobrać do rodzaju stosowanej farby:

• wałki baranie, z nylonu lub mikrofibry – do farb wodorozpuszczalnych;

• wałki wełniane, z weluru lub akrylu – do farb rozpuszczalnikowych.

Inne rodzaje wałków malarskich to:

• wałki gąbkowe – przeznaczone do farb dyspersyjnych, lateksowych;

• wałki sznurkowe – do nierównych powierzchni;

• wałki narożnikowe – o dużej średnicy, ale małej szerokości. Z łatwością pokryją, np. rogi ścian;

• wałki do grzejników – ułatwiają malowanie kaloryferów i trudno dostępnych miejsc, ponieważ mają dłuższą rączkę i rolkę o niedużej średnicy;

• wałki do malowania odcięć – mają klapkę ze szczoteczką o sztywnym, krótkim włosiu, dzięki której łatwiej można malować wszelkie odcięcia kolorów;

• wałki do efektów dekoracyjnych i imitacji – pozwalają na uzyskanie różnych ciekawych efektów, np. szybkie namalowanie fal, wzorów lub rysunku drewna;

• wałek z okapnikiem na farbę – dzięki specjalnemu ociekaczowi zamontowanemu pod rolką farba nie skapuje i może być efektywnie wykorzystana;

• wałki do paneli – z dłuższym włosiem pośrodku, które wchodzi między łączenia.

Innym sposobem pokrywania powierzchni farbą, lakierem lub impregnatem jest użycie urządzeń natryskowych, które znacznie przyspieszają pracę i są łatwe w użyciu. Dzięki nim meble, ściany czy podłogi pomalowane są równo, gładko i dokładnie. Urządzenia rozpylają farbę tak, że z łatwością dostaje się ona we wszelkie zakamarki, narożniki, a nawet łączenia, np. między panelami. Należy jednak pamiętać o tym, aby dobrze zabezpieczyć miejsce, w którym malujemy przed zachlapaniem. Spośród urządzeń natryskowych wyróżniamy:

• pistolety do malowania natryskowego – do farb emulsyjnych, akrylowych, lateksowych i fasadowych;

• agregaty malarskie – do farb lateksowych, akrylowych, emulsyjnych, emaliowych, impregnatów do drewna, lakierobejcy, olejów do drewna i emalii antykorozyjnych.

Oprócz głównych narzędzi do rozprowadzania farby, lakieru lub impregnatu podczas malowania przydać mogą się także akcesoria malarskie, czyli np.:

• kuwety malarskie dopasowane wielkością do wałka – znacznie ułatwiają nabieranie farby, dzięki nim wnika ona w runo lub gąbkę;

• wiadro malarskie – potrzebne podczas malowania pędzlem. Można do niego przelać część farby z większego pojemnika lub rozdzielić farbę pomiędzy kilka osób malujących powierzchnię. Warto wybrać takie, do którego można dokupić wymienne wkłady;

• kij teleskopowy – przydatny do malowania ścian oraz sufitów;

• taśma malarska – służy do zabezpieczania krawędzi, ułatwia malowanie pasów i wzorów geometrycznych;

• folia ochronna – zabezpiecza powierzchnię przed zachlapaniem. Warto wybrać grubszą, aby nie rwała się podczas prac;

• narzędzia do efektów malarskich – gąbki, szpachelki, pędzle bez uchwytów, gumowe wałki z tłoczeniami, dzięki którym można namalować, np. fale, nadać strukturę, łączyć kolory gradientowo.

Jaką szerokość wałka wybrać?

Wybierając wałek do malowania, należy zwrócić uwagę na jego szerokość: 5-10 cm – do dokładnego malowania narożników i małych powierzchni; 12-25 cm – do ścian i podłóg;

Jak używać taśmy malarskiej, żeby nie zrywać farby?

Taśmę należy przykleić na suchą, czystą powierzchnię. Po malowaniu trzeba ją natychmiast zerwać, kiedy farba jest jeszcze mokra. Jeśli powierzchnia przeschnie, farba może schodzić wraz z taśmą i tworzyć nieestetyczny efekt.

Jak malować ściany wałkiem bez smug?

Przed użyciem najlepiej namoczyć wałek w wodzie i dobrze wysuszyć, aby pozbyć się ewentualnych resztek runa i kurzu. Następnie należy dobrze namoczyć go w kuwecie z farbą i odcisnąć, aby na powierzchnię została nałożona cienka warstwa farby. Nie powinien być ani zbyt mokry, ani zbyt suchy. Lepiej nałożyć kilka cienkich warstw bez smug, niż mniej grubszych z zaciekami. Wałka nie powinno się zbyt mocno dociskać do powierzchni. Malować powinno się w kierunku góra-dół długimi i płynnymi ruchami.