Nowoczesne oświetlenie w kuchni – jak zaprojektować oświetlenie kuchenne?

Wybór źródeł światła do kuchni jest jednym z etapów toku projektowania oświetlenia. W oświetleniu kuchni najlepiej sprawdzą się żarówki halogenowe lub źródła LED. Żarówki halogenowe dają światło dobrej jakości, o ciągłym rozkładzie widmowym promieniowania i wysokim wskaźniku oddawania barw (Ra), zużywają jednak sporo energii i mocno się grzeją.

Nowoczesne rozwiązania oparte są o źródła LED. Źródła światła LED pozwalają na wybór barwy światła, cechują się wysoką trwałością, niskim zużyciem energii, są łatwo sterowalne i nie grzeją się tak jak żarówki.

Do kuchni zwykle stosuje się źródła światła o temperaturze barwowej pomiędzy 3000K - 4000K. Trzeba jednak pamiętać, żeby przed zakupem sprawdzić czy dana barwa światła nam odpowiada i pasuje do kolorystyki kuchni. W klasycznych kuchniach bardziej pasować będą barwy cieplejsze. Barwy chłodniejsze sprawdzą się w kuchniach nowoczesnych, ascetycznych. Warto postawić na produkty o wysokiej jakości, które dobrze oddadzą kolory oświetlanych przedmiotów i zagwarantują bezawaryjne działanie przez lata.

Źródła światła w kuchni powinny być jednakowej barwy i stanowić spójne rozwiązanie oświetleniowe. Wyjątkiem mogą być źródła RGB, których zdaniem jest oświetlenie dekoracyjne.

Światło w kuchni powinno być dość plastyczne, żywe i pobudzające, ale bez nadmiernych cieni i kontrastów. Oświetlenie kuchenne trzeba uwzględnić już na etapie projektowania. Należy zaplanować położenie opraw oświetleniowych i zadbać o odpowiednią ilość światła i dobrą równomierność na oświetlanych płaszczyznach roboczych (np. blatach kuchennych, oświetlenie nad zlewem). Dobrze jest rozważyć instalację dodatkowego oświetlenie w szafkach kuchennych, czy oświetlenia nad szafkami, które doświetli nam wnętrze szafek. Jeśli kuchnia ma pełnić funkcje dekoracyjne, można dodać oświetlenie biegnące przy cokole wzdłuż dolnych szafek lub oświetlenie krawędziowe rozświetlające płytę mleczną mocowaną na ścianie pomiędzy szafkami górnymi a blatem. Istotne jest właściwe rozplanowanie obwodów oświetleniowych, tak żeby zapewnić możliwość niezależnego włączania i wyłączania oświetlenia ogólnego kuchni, oświetlenia roboczego i dekoracyjnego.

Oświetlenie szafek kuchennych jest zasilane niskim i bezpiecznym dla człowieka napięciem 12V. W projekcie trzeba przewidzieć miejsce na umieszczenia zasilaczy i zadbać o gniazda sieciowe do których można je podłączyć. Zasilacze powinny być dobrane tak, aby ich moc była większa od mocy zasilanych źródeł światła. Oprawy LED wymagają zasilaczy dedykowanych do źródeł LED. W kuchniach o większych rozmiarach, połączonych np. z pokojem dziennym, salonem, można zastosować sterowanie na pilota. Sterowanie zapewni możliwość zdalnego załączania wybranych sekcji oświetlenia, ściemniania itp. System może być zintegrowany z czujnikami ruchu, które samoczynnie włączą oświetlenie w momencie wejścia do kuchni.

Na rynku istnieje bardzo szeroka gama produktów oświetleniowych dedykowanych do kuchni. Przy wyborze produktów warto zwrócić uwagę na sposób i stopień trudności montażu, możliwości wymiany poszczególnych modułów, charakter rozsyłu światła, możliwości sterowania, jakość i walory estetyczne produktu.

Są typowym rozwiązaniem stosowanym w oświetleniu kuchni. Oprawy tego typu mogą być wbudowane w płytę meblową lub montowane powierzchniowo. Montaż w płycie meblowej wymaga wycięcia otworów, dlatego istotne jest odpowiednie wcześniejsze zaplanowanie położenia opraw oświetleniowych. Montaż powierzchniowy jest zwykle znacznie mniej inwazyjny, ale oprawy oświetleniowe nie będą stanowiły jednej płaszczyzny z płytą.

Nie wszystkie oprawy nazywane przez producentów spotlight świecą punktowo. Oprawy wyposażone w szybę mleczną będą świeciły szerokim rozsyłem. Dlatego trzeba je instalować z rozwagą, tak aby nie powodowały olśnienia. Oczka z reflektorowymi źródłami światła, koncentrują wiązkę świetlną na określonej powierzchni. Węższe rozsyły są bezpieczniejsze z punktu widzenia ryzyka olśnienia. Odległości pomiędzy oczkami nie mogą być zbyt duże, co zapewni dobrą równomierność oświetlenia na blacie.

To oprawy oświetleniowe o większej powierzchni i mniejszej luminancji od oczek. Oświetlenie krawędziowe LED umożliwiło produkcję cienkich paneli LED, takich jak np. panele podszafkowe RIO INSPIRE. Oświetlenie panelami LED zapewnia miękkie rozproszone światło, które równomiernie oświetli powierzchnie robocze.

Oprawy występują w różnych wariantach. Mogą mieć w przekroju kształt trójkątny, albo prostokątny. Oprawy o przekroju trójkątnym montuje się w róg pomiędzy szafkami wiszącymi a ścianą. Oprawy o przekroju płaskiego prostokąta, można przymocować do spodu szafki w wybranej odległości od ściany, ograniczonej głębokością szafki. Zaletą opraw liniowych jest dobra równomierność oświetlenia powierzchni blatów, prosty i zwykle małoinwazyjny montaż. Poszczególne moduły opraw łączy się ze sobą poprzez system szybkozłączek (np. RIO FLAT INSPIRE i TRIANGLE INSPIRE).

Taśmy LED najczęściej wykorzystywane są w oświetleniu podszafkowym, krawędziowym oraz w oświetleniu przy cokole pod szafkami dolnymi. Taśmy LED pozwalają na oświetlenie długich powierzchni, takich jak np. blaty kuchenne. Taśmy LED najlepiej montować w listwach maskujących, które (szczególnie w oświetleniu podszafkowym) uchronią nas przed bezpośrednim kontaktem wzrokowym z wysoką luminancję chipów LED.

Do oświetlenia roboczego należy wybierać taśmy emitujące dobrej jakości światło białe. Taśmy RGB świetnie sprawdzą się jako oświetlenie dekoracyjne i efektowe. W miejscach narażonych na wilgoć i wodę należy wybrać taśmy LED w powłoce silikonowej o podwyższonym stopniu ochrony IP.

Taśmy LED mają zaznaczone specjalne miejsca, w których można je przecinać i skracać. Taśmy LED najlepiej przykleić do profilu aluminiowego, który można przykręcić do szafki. Profil aluminiowy dodatkowo odprowadzi ciepło z diod, co zapewni im większą trwałość. Przewody zasilające mogą być przyłączone do taśm poprzez szybkozłączki lub poprzez lutowanie.

Mogą mieć wiele funkcji, od oświetlenia wnętrza szafek wiszących i powierzchni pod szafkami, do oświetlenia dekoracyjnego. Montaż zwykle polega na przykręceniu opraw do wierzchu szafek. Przy montażu należy zadbać o funkcjonalne ich rozmieszczenie z zachowaniem równomierne odstępów pomiędzy oprawami.

Projektując oświetlenie kuchni można się pokusić o wprowadzenie elementów oświetlenia inteligentnego i sterowania. Na system mogą się składać detektory ruchu, czujniki otwarcia drzwiczek szafek kuchennych, centralka sterującą, pilot z możliwością ściemniania i sterowania wybranymi obwodami oświetleniowymi. Przy budowie systemu oświetleniowego dobrze jest wybrać firmę, która w swojej ofercie ma kompleksowe rozwiązania dla całej kuchni np. system RIO.