Renowacja drzwi drewnianych. Jak ją wykonać?

Drzwi drewniane to klasyczny wybór, pasujący do każdego pomieszczenia. Dostępne w wielu wzorach i kolorach: od barw naturalnych, po fantazyjne formy nowoczesne i minimalistyczne oraz stylizowane. To nieodłączny element aranżacji skandynawskich, angielskich i rustykalnych. Wybierane są nie tylko ze względu na wygląd, ale cechy danego gatunku drewna. Tego typu drzwi są wytrzymałe i odporne, mogą posłużyć przez lata, a kiedy się zestarzeją lub zniszczą, łatwo je odnowić przy pomocy prostych narzędzi i wielu rodzajów farb. Jak to zrobić?

Jakie są rodzaje drzwi drewnianych? Drzwi drewniane dzielimy:

• ze względu na wykorzystane drewno: np. bukowe, dębowe, sosnowe. Od gatunku drewna zależą cechy tj. trwałość, kolor, wygląd słojów;

• ze względu na tworzywo, z jakiego są wykonane: lite (wykonane w całości z naturalnego drewna) lub pokryte warstwą drewnianego forniru;

• ze względu na rodzaj wykończenia: lakierowane, bejcowane, olejowane, pokryte farbą akrylową, kredową lub emalią.

Zalety drzwi drewnianych:

• dostępne w wielu kolorach oraz wykończeniach;

• łatwe w czyszczeniu oraz renowacji;

• pasują do większości aranżacji, wygląd zależy od gatunku drewna;

• są wytrzymałe i trwałe.

Do odnowienia lekko zniszczonych (np. drobne rysy, zadrapania, przybrudzenie) drewnianych drzwi potrzeba:

• wałka lub pędzla do malowania,

• kuwety malarskiej,

• szlifierki,

• papieru ściernego o gradacji 100-120, 200 i 320,

• ewentualnie środka do usuwania starych powłok malarskich i skrobaka,

• opcjonalnie preparatu chemicznego do usuwania szkodników impregnatu technicznego,

• farby, lakieru, wosku, patyny, oleju lub bejcy do drewna (wybór zależy od oczekiwanego efektu).

Przy użyciu tych narzędzi można wygładzić lekko zarysowaną powierzchnię, zetrzeć stare farby i lakiery lub nadać starym drzwiom nowy wygląd. Jeśli drewno ma duże ubytki, które trzeba wypełnić, przyda się jeszcze masa szpachlowa i szpachelka.

Przed przystąpieniem do prac renowacyjnych, należy wymontować je z zawiasów, a następnie odkręcić klamki i zamki. Jeśli jest to możliwe, dobrze też wyjąć wszelkie przeszklenia. Jeśli nie, przed malowaniem trzeba zabezpieczyć szklane elementy folią i taśmą malarską. Można zastosować również folię bąbelkową, aby uchronić szkło przed rozbiciem.

Stare farby i lakiery przed malowaniem należy dokładnie zeszlifować, najpierw przy użyciu szlifierki, a następnie papieru ściernego o różnej gradacji. Pracę zaczyna się od starcia dużych powierzchni, a następnie przechodzi do załamań i rogów. Aby powierzchnia była gładka, używa się najpierw papieru o ziarnistości 100-120, następnie przechodzi do 200 i kończy drobnoziarnistym 320. Dzięki temu można pozbyć się niewielkich ubytków i zarysowań oraz wygładzić drewniane drzwi. Trzeba też pamiętać o przetarciu drewna wilgotną ściereczką, aby je odpylić.

Jeśli warstwa starych farb jest gruba i trudna do zeszlifowania, można najpierw użyć specjalnego środka chemicznego na bazie rozpuszczalników (warto wybrać biodegradowalny). Wystarczy nałożyć go na powierzchnię drzwi zgodnie z zawartą instrukcją, a następnie pozbyć się starych powłok malarskich przy pomocy skrobaka. Pracę należy wykonywać na wolnym powietrzu lub w wietrzonym pomieszczeniu o sporej powierzchni. Najlepiej też użyć maseczki, aby nie wdychać chemicznych oparów i pyłu.

Jeśli drzwi mają głębsze rysy, można je wypełnić przy użyciu masy szpachlowej do drewna dostępnej w różnych kolorach. Wystarczy umieścić ją w ubytku, wyrównać szpachelką i pozostawić do wyschnięcia (zazwyczaj około 24 godziny).

W starych drzwiach mogą żerować szkodniki. Jeśli się ich nie usunie podczas renowacji, będą nadal niszczyć strukturę drewna i mogą w końcu doprowadzić do zniszczeń, których nie uda się naprawić. Objawami ich występowania są widoczne kanaliki i małe otworki oraz charakterystyczne stukanie (wydaje je kołatek domowy). W warunkach domowych szkodników pozbyć się można tylko przy użyciu specjalnych rozpuszczalnikowych środków chemicznych, które wpuszcza się w wydrążone otwory i kanały. Wykorzystać do tego można dedykowane akcesoria lub strzykawkę. Następnie trzeba przykryć miejsca aplikacji środka folią, aby odciąć dopływ powietrza. Można ją zdjąć po kilku dniach.

Warto też zabezpieczyć drewno przed nawrotem szkodników. Nie trzeba tego robić, jeśli do zwalczania wybrany został preparat dwufazowy. Jeśli nie, należy nałożyć na drewno impregnat.

Emalie alkidowe, farby akrylowe lub kredowe

Farby do drewna to jedno z najpopularniejszych rozwiązań. Stosuje się je wtedy, kiedy chce się pokryć całą powierzchnię drzwi wybranym kolorem. Po pomalowaniu słoje i rysunek drewna będą widoczne. Farby cechują się dużą odpornością na zarysowania. Najbardziej wytrzymałe są emalie.

Bejce do drzwi drewnianych dają półprzezroczysty, naturalny efekt, dzięki któremu słoje drewna są nadal widoczne. Występują w wielu kolorach: naturalnego drewna, jak również w mniej standardowych barwach. Dla nadania połysku można zdecydować się na lakierobejcę.

Lakiery do drzwi drewnianych stosowane dla zachowania naturalnego koloru, nadania połysku i zabezpieczenia przed zarysowaniami oraz wpływem wilgoci. Są odporne i trwałe. Ułatwiają też pielęgnację.

Oleje i woski dają naturalne wykończenie, a jednocześnie chronią drewno, wnikając w jego strukturę. Dzięki nim może ono oddychać i oddawać wilgoć na zewnątrz.
Aby podkreślić naturalne wykończenie do drewna, należy wybrać odpowiedni olej do mebli. Oryginalny efekt zapewni wosk lub patyna.

Malowanie drewnianych drzwi wewnętrznych jest proste i nie wymaga profesjonalnych umiejętności. Warto trzymać się kilku podstawowych zasad:

• Na początku warto pomalować trudno dostępne miejsca i załamania.

• Farbę lub inny preparat do malowania drewna należy nakładać cienkimi warstwami, długimi pociągnięciami, zaczynając od górnego lewego rogu i kończąc na dole.

• Do dużych powierzchni zalecane są wałki gąbkowe, a do krawędzi i zakamarków pędzle.

• Do preparatów rozcieńczanych wodą należy wybrać wałki z weluru, gąbkowe lub moherowe.

• Środki rozpuszczalnikowe nakładać należy przy użyciu wałka nylonowego lub poliestrowego.

• Kiedy poprzednia warstwa farby wyschnie, przed nałożeniem kolejnej, należy przeszlifować powierzchnię drobnoziarnistym papierem ściernym.

• Rekomendowane jest zastosowanie co najmniej 2 warstw powłoki malarskiej.

• Jeśli do zabezpieczania elementów drzwi została użyta taśma malarska, trzeba ją usunąć od razu po zakończeniu pracy, zanim farba zdąży wyschnąć.

Dodatkowym zabezpieczeniem drewna będą impregnaty techniczne nakładane pod farbę. Warto wybrać preparaty do malowania, które stworzą warstwę zabezpieczającą. Każda z powłok, która nadaje się do drewna, ma swoje właściwości, np. lakiery i lakierobejce zabezpieczają przed urazami mechanicznymi i zabrudzeniem, a woski wnikają w strukturę drewna, pozwalając mu oddychać.

Podczas renowacji drzwi drewnianych można wybrać dowolny kolor i wykończenie: od modnych pastelowych i intensywnych barw, po nawiązania do naturalnego ubarwienia różnych gatunków drzew. Często wybieranym rozwiązaniem jest bielenie bejcą lub nakładanie kryjącej warstwy. Możliwe jest też nadanie drzwiom wyglądu retro:

• jednolity kolor, bez widocznych słojów drewna (farby akrylowe i kredowe, emalie). Drzwi drewniane można pomalować na dowolny kolor: naturalny, pastelowy lub intensywny;

• półprzezroczysta warstwa, która podkreśla rysunek drewna i słojów (bejca, lakierobejca, wosk, patyna);

• efekt postarzenia dzięki zastosowaniu patyny;

• drzwi na wysoki połysk (naturalne lub kolorowe): lakiery, lakierobejce, emalie.

Czy można samodzielnie odnowić drzwi drewniane lakierowane?

Podczas odnawiania drzwi lakierowanych postępujemy tak samo, jak w przypadku innych powłok malarskich. Starą warstwę należy usunąć manualnie (szlifierką) lub przy pomocy środków chemicznych, oczyścić, a następnie pomalować.

Jaki jest koszt renowacji drzwi drewnianych?

Koszt narzędzi i farb nie powinien przekroczyć 100-150 zł, jeśli nie musimy kupować szlifierki (jej koszt to około 200-350 zł). Najtańszym rozwiązaniem będzie malowanie bejcą. Różnice kosztów między poszczególnymi rodzajami preparatów do malowania to około 10-15 zł.

Czy przy renowacji drzwi powinno się je olejować?

Olejowanie zapewnia naturalny wygląd surowego drewna, a przy tym zabezpiecza je przed uszkodzeniem. Oleje roślinne wnikają głęboko w strukturę drewna, jednocześnie podkreślając wygląd słojów. Po olejowaniu nie trzeba już nakładać innych warstw.