Wrzosy w ogrodzie

Wrzos pospolity jako jeden gatunek należy do rodzaju wrzos (Calluna). Obecnie znanych jest ok. 300 odmian tej dekoracyjnej rośliny. Wrzosy rosną w niemal całej Europie, spotkać je można zarówno na północnych wybrzeżach Hiszpanii, jak i w Skandynawii. Ze względu na zbyt ciepły klimat, wrzosy nie występują w rejonach basenu Morza Śródziemnego.

Co ciekawe, jedno z największych europejskich wrzosowisk znajduje się w Polsce – w okolicy Bornego Sulinowa w województwie zachodniopomorskim. Wrzosowiska Kłomińskie, które rozciągają się na powierzchni 3,5 tys. ha - kwitną we wrześniu. Usytuowane są na terenie starego poligonu, a ich barwne kobierce można podziwiać z wieży widokowej.

Wrzosy to zimozielona krzewinka. Osiąga zazwyczaj 50-60 cm wysokości. Roślina ma cienkie pędy, które pokładają się na ziemi. Wrzos kwitnie od lipca do października. Ozdobne dzwonkowate kwiaty mogą przybierać barwę białą, różową, fioletową, purpurową. Wrzosy te mają też ozdobne liście: seledynowe, ciemnozielone, szare, czerwone, a nawet cytrynowożółte.

Ze względu na budowę wrzos często mylony jest z lawendą. Kwiaty rosną w charakterystycznych kępkach i mają zbliżony kolor. Jednak na tym podobieństwa się kończą. Lawenda ze względu na swoje naturalne środowisko lubi suche, spokojne, słoneczne miejsca. Z kolei wrzos preferuje ziemię wilgotną.

Wrzosy najpiękniej wyglądają posadzone w jednorodnych grupach, świetnie sprawdzają się też jako rośliny okrywowe. Wrzosy nadają się też do obsadzania skarp. Krzewinki dobrze komponują się z innymi roślinami kwasolubnymi np. z różanecznikami, azaliami, wrzoścami, borówkami. Warto w ich sąsiedztwie posadzić także karłowe odmiany drzew i krzewów iglastych (np. sosny czy jałowce). Wrzosy można łączyć z ozdobnymi trawami np. kostrzewą siną, trzęślicą, trzcinniką lub rozplenicą japońską. Rabatę urozmaicą także kwitnące byliny np. astry, sasanki, goździki, rozchodniki.

W pojemnikach i donicach warto posadzić długo kwitnące odmiany wrzosów pączkowych. Ich kwiaty nie rozwijają się i pozostają zamknięte. Dzięki czemu będą ozodbą nawet przez 2-3 miesiące. Wrzosy pączkowe idealnie nadają się również na suche bukiety.

Wrzosy lubią stanowiska lekko nasłonecznione, chociaż radzą sobie także w półcieniu. Podłoże powinno być przepuszczalne, lekkie o kwaśnym odczynie (pH 4,5-5,5). Dla wrzosów najlepsza jest mieszanka kwaśnego torfu, piasku oraz przekompostowanej kory. Co ile dni podlewać wrzosy? Wrzosy mają dość płytki system korzeniowy, co naraża je na przesuszenie, więc w czasie upalnych i suchych miesięcy należy je systematycznie, ale umiarkowanie podlewać. Źle znoszą zalanie i nie tolerują gliniastych, zbyt mokrych gleb. Ziemię wokół nich warto wyściółkować, co ograniczy rozrastanie się chwastów i przyczyni się do zatrzymania wilgoci w podłożu.

Wrzosy to rośliny stosunkowo odporne na mróz, jednak w czasie bardzo mroźnych zim należy okrywać je gałązkami iglaków. Aby pięknie kwitły, warto je corocznie przycinać. Zabieg pozytywnie wpłynie również na zagęszczenie. Cięcie wykonuje się po kwitnieniu między marcem a kwietniem. Wrzosy powinno się nawozić umiarkowanie, około 3-4 razy w roku. Najlepiej użyć do tego celu nawozów o kwaśnym odczynie np. z siarczanem amonu lub potasu. Zbyt częste nawożenie prowadzi do zasolenia gleby, co niekorzystnie wpływa na wzrost wrzosów.

Najlepszy termin do sadzenia wrzosów to wiosna lub początek jesieni. Aby wrzosy tworzyły zwartą i gęstą rabatę, poszczególne egzemplarze sadzi się w odległości około 30-40 cm.

Wrzosy należą do roślin miododajnych. Miód wrzosowy ma ciemny kolor, jest słodko-gorzki w smaku i ma bardzo gęstą konsystencję. Zawiera wiele aminokwasów i witamin z gruby B. Kwiaty i pędy wrzosów mają także działanie lecznicze. Wysuszone rośliny stosuje się między innymi w leczeniu dolegliwości układu trawiennego (zaburzenie łaknienia, stany zapalne, biegunki).

Wrzosy cieszą oko drobnymi kwiatami o barwie białej, różowej, fioletowej oraz purpurowej. Mogą mieć kwiaty pojedyncze, pełne lub cały czas pozostające w pączkach. Poniżej znajdziesz kilka najciekawszych odmian.

Alba Praecox – odmiana ta zakwita bardzo wcześnie, bo już w czerwcu i kwitnie do sierpnia. Ma listki barwy ciemnej zieleni i osiąga około 30-40 cm wysokości.

Gold Haze – okres kwitnienia przypada na sierpień i wrzesień. Odmiana ta ma zielono-żółte liście i dorasta do około 40-50 cm.

Hammondii – ma dekoracyjne, błyszczące liście w kolorze ciemnej zieleni. Kwitnie w sierpniu i we wrześniu.

Long White – posiada długie pędy i kwiatostany. Może osiągać około 60 cm wysokości. Kwitnie w sierpniu i we wrześniu.

Cuprea – posiada ciekawe brązowo-żółte liście, które zimą przybierają kolor brązowo-czerwony.

Golg Knight – główną ozdobą tej odmiany są żółto-złote, delikatnie omszone liście.

Sunset – jest to niezbyt wysoka krzewinka o szerokim i płaskim pokroju. Jej brązowo-żółte liście na zimę stają się brązowo-czerwone. Odmiana ta kwitnie w sierpniu i we wrześniu.

Alportii – ten wrzos może osiągać około 70-80 cm wysokości. Odmiana ta ma owłosione liście w zielono-szarym kolorze. Kwitnie w sierpniu i we wrześniu.

Carmen – niezbyt wysoka krzewinka (max 30-40 cm wysokości) o intensywnie zielonych liściach i szerokim, wyprostowanym pokroju. W okres kwitnienia wchodzi w sierpniu i we wrześniu.

Darkness – odmiana o bardzo zwartym i gęstym pokroju. Jej liście mają barwę ciemnej zieleni.

Mrs Ronald Gray – odmiana idealna jako roślina okrywowa. Tworzy niskie krzewinki o płożących pędach. Kwitnie w sierpniu.

Aurea – odmiana ta posiada dekoracyjne, złociste liście, które zimą stają się czerwono-brązowe. Kwitnie w sierpniu oraz we wrześniu i może osiągać około 40 cm wysokości.

Blazeaway – ma zielono-żółte listki, które na zimę zmieniają kolor na brązowo-czerwony. Dorasta do około 40 cm wysokości. Kwitnie w sierpniu i we wrześniu.

Boskoop – żółto-złote liście tej odmiany zmieniają swoją barwę na okres jesieni i zimy na kolor czerwony. Odmiana ta kwitnie w sierpniu i we wrześniu. Może osiągać około 30 cm wysokości.

Mullion – ten wrzos nadaje się jako roślina okrywowa. Odmiana dobrze się rozgałęzia i tworzy zwarte dywany. Kwitnie w okresie sierpnia i września oraz ma intensywnie zielone liście.

Orange Queen – odmiana ta charakteryzuje się sztywnymi, wyprostowanymi pędami. Krzewinka może osiągać około 50 cm wysokości.

Silver Knight – szybko rosnąca odmiana o dekoracyjnych, srebrnoszarych liściach. Osiąga około 50 cm. Kwitnie w sierpniu i we wrześniu.

Jak zakwasić ziemię?

Rośliny z rodziny wrzosowatych do prawidłowego wzrostu potrzebują kwaśnego podłoża o pH na poziomie 4,6-5,5. Jeśli odczyn jest wyższy, należy odpowiednio zakwasić glebę. W tym celu można wymieszać podłoże z kwaśnym torfem lub nawozić je kompostem, ewentualnie ściółkować glebę korą.

Jak przycinać wrzosy?

Przekwitnięte wrzosy najlepiej przycinać w drugiej połowie marca lub na początku kwietnia. Wrzosy należy przyciąć ponad liśćmi. Dzięki temu roślina będzie mogła się rozkrzewiać i na nowo kwitnąć. Przycinanie przebiega sprawnie, gdy chwyci się dłonią sporą część kępki, a następnie skróci ostrymi nożycami na wysokości połączenia łodygi i kwiatów.

Czy wrzosy są wieloletnie?

Tak, wrzosy są wieloletnie. Jeśli tylko zapewni się mu właściwe warunki i pielęgnację.

Czy przesadzać wrzosy do rabat przed zimą?

Zakupione jesienią wrzosy można przesadzić do rabat. Mają wtedy większą szansę na przetrwanie zimy. Jeśli wrzosy rosną w doniczkach, warto zabezpieczyć bryłę korzeniową.