Jak zabezpieczyć balkon dla kota lub psa? Jakie rośliny wybrać? Stwórz balkon przyjazny zwierzętom!

Zabezpieczenie balkonu jest kluczowe przede wszystkim w przypadku kotów, choć – jak wskazują eksperci zajmujący się profesjonalnym montażem siatek – coraz więcej pytań dotyczy także psów. I nic dziwnego! Jak wynika z raportu FEDIAF (ang. European Pet Food Industry Federation – Europejskiej Federacji Przemysłu Żywieniowego Zwierząt Domowych), w 2022 r. w Polsce było ok. 8 019 000 psów oraz ok. 7 125 000 kotów. Psy są częścią aż 49 proc. wszystkich gospodarstw domowych, zaś koty – 40 proc. Jest to spory wzrost, nawet jeśli porównuje się wskazane tu dane do raportu stworzonego zaledwie rok wcześniej. W 2021 r. w Polsce przynajmniej jeden pies znajdował się w 43 proc. gospodarstw domowych, a kot – w 34 proc.

Co więcej, prognozy mówią o dalszych wzrostach w tym zakresie, a świadomość opiekunów zdaje się rosnąć wraz z tymi liczbami (wskazują na to np. wzrosty wydatków na opiekę weterynaryjną czy specjalistyczne żywienie dla zwierząt). Przedstawiamy zatem, o jakie elementy warto zadbać podczas przygotowywania przestrzeni zewnętrznej dla swoich pupili i co w tym kontekście jest kluczowe.

Podstawą w zakresie zabezpieczania balkonów jest montaż siatek. W przypadku kotów jest to wręcz punkt obowiązkowy – wiele fundacji zajmujących się adopcją futrzaków nie zgadza się na oddanie zwierząt, jeśli tego typu ochrony nie ma. Dlaczego? Ponieważ twierdzenia, że kot zawsze spada na cztery łapy i ma dziewięć żyć to mity!

Nie można też ufać założeniom typu: „Mój kot nigdy nie jest zainteresowany tym, co dzieje się poza balkonem, więc nie ma potrzeby siatkowania”. Cóż, nawet koty-seniorzy czy osobniki wyjątkowo flegmatyczne to wciąż drapieżcy. Wystarczy jeden moment, by zechciały zapolować na przelatującego nad barierką balkonu motyla i… nieszczęście gotowe. U psów na pewno to ryzyko jest mniejsze, choć niezmiennie trzeba mieć na uwadze fakt, że one także potrafią naprawdę wysoko skakać, a jeśli są przedstawicielami mikro rasy, bardzo łatwo mogą prześlizgnąć się nawet przez niewielką szparę pod balustradą.

Siatkę dla kota lub psa możesz zamontować samodzielnie bądź skorzystać z pomocy profesjonalnej firmy. Do dyspozycji masz różne rodzaje siatek, a wśród najpopularniejszych wymienia się modele:

• standardowe – wykonane z polietylenu. Zwykle cechują się rozmiarem oczek 50 × 50 mm i grubością splotu 1 mm. Tego typu siatki można bez problemu dostać w sklepach budowlanych i samodzielnie je zamontować (często są to modele montowane bezinwazyjnie). Warto jednak mieć na uwadze fakt, że znajdują zastosowanie raczej jako ochrona przed ptakami lub zabezpieczenie w przypadku kotów spokojnych. Aktywne futrzaki w dość prosty sposób mogą tego typu siatkę rozerwać lub przegryźć;

• wzmocnione – bardziej wytrzymałe, zwykle o grubości splotu ok. 1,5 mm oraz oczkach 40 × 40 mm. Jest to zdecydowanie lepszy wybór w przypadku kociąt oraz aktywnych zwierząt, zwłaszcza tych, które mają tendencję do urządzania różnego rodzaju wspinaczek. Tego typu siatki zdecydowanie lepiej wytrzymują bowiem nie tylko próby przegryzienia, lecz także uniosą ciężar nawet większych kotów;

• wzmocnione drutem – tego typu modele mają w polietylen dodatkowo wpleciony metalowy drut. Przed zakupem warto jednak sprawdzić grubość owego druta. Często ma on dosłownie średnicę włosa, co w zasadzie nie stanowi szczególnie trudnej przeszkody dla kotów. Jeżeli Twoje zwierzę będzie w stanie przegryźć klasycznie wzmocnione siatki, te także będą dla niego do pokonania;

• metalowe – w tym przypadku raczej nie ma mowy o wspomnianych przegryzieniach. Jest to opcja zdecydowanie najodporniejsza, choć wymaga najwięcej działań, sam montaż jest droższy, nie na każdym balkonie możliwy, a dodatkowo zwykle daje mniej estetyczny efekt.

Jeżeli jednak masz pod opieką kota, który jest amatorem gryzienia, skoków, polowań i innych szaleństw, jej montaż może być konieczny.

Co ważne, siatkę możesz zamontować zarówno na balkonie, który jest zadaszony, jak i na przestrzeniach odkrytych. W tym drugim przypadku najczęściej stosuje się aluminiowe konstrukcje, które pozwalają przedłużyć wysokość barierki, a na końcu tworzą kilkudziesięciocentymetrowe zagięcie, przypominające mini-daszek skierowany do wewnątrz. Zwykle nie ma bowiem konieczności, by zabudowywać w ten sposób całość górnej części (lecz jeśli wystąpi taka potrzeba – jest to jak najbardziej możliwe).

Wiele osób zastanawia się także, jak zabezpieczyć balkon na parterze – czy potrzebna jest tam aż tak szeroko zakrojona prewencja? Cóż, nie ma w tym przypadku żadnych różnic w porównaniu do działań podejmowanych na pierwszym czy dziesiątym piętrze. Balkon znajdujący się na parterze także musi być dokładnie chroniony – siatka zabezpiecza w końcu nie tylko przed upadkiem z wysokości, lecz również przed ucieczką kota lub np. wpadnięciem na balkon ptaka i ewentualnie udanym na niego polowaniem (ze szkodą dla ptaka, ale i ryzykiem zakażenia przez kota różnymi chorobami, które ów ptak może przenosić).

Co równie istotne, niektórzy – jako swego rodzaju zabezpieczenie – traktują także moskitiery. Owszem, stanowią one pewną blokadę, lecz należy pamiętać, że absolutnie nie zastępują siatki – są zdecydowanie zbyt mało wytrzymałe. Kot jednym ruchem może przerwać moskitierę i bez większego problemu przedostać się na zewnątrz.

Bardzo ważne jest także odpowiednie zabezpieczenie okien – podstawą jest ochrona bocznej przestrzeni, która pojawia się po pionowym uchylenia okna (choć nie możesz zapomnieć również o tej znajdującej się u góry). Wiele osób zakłada, że pozwala to zmniejszyć ryzyko ucieczki kota. Cóż, gdyby to było takie proste...

Tak naprawdę jest to przede wszystkim ochrona przed poważnymi obrażeniami, ogromnymi męczarniami, a czasami nawet śmiercią zwierzęcia. Potocznie nazywa się to „zespołem uchylonego okna”. Dochodzi do niego w momencie, gdy kot chce wyskoczyć, ale w połowie jego ciało zostaje zablokowane – głowa i tułów są już na zewnątrz, a tylna część ciała pozostaje w środku. Kot, który chce się z tego położenia wydostać, zaczyna szamotaninę, co – niestety – zwykle tylko pogarsza sytuację. Dochodzi bowiem do licznych uszkodzeń narządów wewnętrznych, które w wielu (zbyt wielu!) przypadkach kończą się poważnymi problemami zdrowotnymi, paraliżem kończyn lub nawet śmiercią.

Jakie zabezpieczenia okien uchylnych są zatem konieczne? Opcji jest co najmniej kilka. Pierwsza to zakup specjalnie dostosowanych do tego kratek okiennych, które często dostępne są w sklepach zoologicznych. Dość dobrze działają też standardowe ograniczniki do okien, które zwykle traktuje się jako zabezpieczenia dla dzieci lub antywłamaniowe. Dostępne są w sklepach budowlanych, choć zazwyczaj możesz zamówić je także podczas wymiany i montażu nowych okien. W przypadku zastosowania ich jako ochrony dla kotów warto po każdej stronie zamontować co najmniej dwa – zmniejszy to wolną, niebezpieczną dla zwierzęcia przestrzeń.

Co ważne, zabezpieczenia po bokach okien wcale nie wykluczają ich osiatkowania! Siatka w oknach także jest konieczna – zwłaszcza tych, które można otworzyć na oścież. Warto przy tym zauważyć, że bardzo częstą praktyką jest siatkowanie okien wraz z parapetem zewnętrznym, który może wręcz posłużyć jako dodatkowy mini-balkon.

Kolejną kwestią jest odpowiedni dobór roślin. Niestety, wiele z nich nie powinno znajdować się w domach, w których mieszkają koty lub psy. Oba gatunki zwierząt mogą mieć bowiem potrzebę ich podgryzania, co może skończyć się bardzo poważnym zatruciem. Poniżej podajemy zatem zarówno listy roślin toksycznych, jak i bezpiecznych dla Twoich ukochanych futrzaków.

Co jednak istotne, nawet te okazy, które teoretycznie nie wykazują właściwości trujących, mogą zaszkodzić, gdy zostaną zjedzone w zbyt dużej ilości. Podobnie może się stać w przypadku, gdy ich liście zostaną spryskane chemicznymi środkami, np. przeznaczonymi do ochrony przeciw owadom czy nabłyszczania. Polecamy zatem z takich środków zrezygnować lub wybierać tylko te, które stworzone są na bazie naturalnych, bezpiecznych składników.

Tego typu rośliny zawierają w sobie składniki, które są dla zwierząt trujące, jak np. saponiny czy alkaloidy. Ich spożycie może skończyć się takimi objawami jak wymioty, biegunka, zwiększone ślinienie, problemy z oddychaniem, kaszel, ospałość, nadmierna agresja czy drgawki. Gdy tylko zaobserwujesz takie symptomy, natychmiast skontaktuj się z lekarzem weterynarii.

Jeśli zaś przyłapiesz kota lub psa na spożywaniu tego typu roślin, szybko wyjmij ich resztki z pyszczka, a następnie także udaj się do lekarza (nawet jeśli żadne symptomy nie są jeszcze obecne). Jakich zatem roślin należy unikać przy kocie lub psie? Są to zarówno okazy typowo ogrodowe, jak i hodowane zwykle w domach:

Wśród najbezpieczniejszych roślin dla kotów wymienia się przede wszystkim kocią trawę. Nie tylko nie ma ona właściwości toksycznych, lecz wręcz może wesprzeć organizm Twojego pupila – m.in. pomaga w prawidłowej pracy układu trawiennego i dostarcza wielu cennych składników odżywczych (możesz zakupić ją od razu wyhodowaną lub posadzić samodzielnie – wzrasta w ciągu dosłownie kilku dni). Co więcej, w domu kotów i psów, bez większych obaw można m.in. także umieścić:

Równie istotne jest też zapewnienie kotu i psu przestrzeni, która będzie wolna od słońca. Owszem, wiele zwierząt lubi ciepło, lecz nie równa się to przebywaniu w samo południe w pozycji w pełni wyeksponowanej na działanie promieni słonecznych – to jest wręcz niebezpieczne! Z jednej strony warto zatem dokładnie sprawdzać, w jakich warunkach Twój pupil przebywa na balkonie i jeśli jest zbyt gorąco, po prostu lepiej go nie wypuszczaj. Z drugiej pomocne mogą być odpowiednie osłony, jak np. markizy czy żagle cieniujące – tak, poprawiają komfort nie tylko ludzi, lecz także zwierząt.

Markizy oraz żagle cieniujące można zamontować niemalże na wszystkich balkonach – zarówno tych mniej, jak i bardziej zabudowanych. Do dyspozycji masz bowiem modele ścienne oraz sufitowe, które możesz dopasować do różnych konstrukcji (te pierwsze zwykle montuje się na balkonach, które nie mają zadaszenia). Co ważne, w przypadku montażu markizy w bloku konieczne jest zwrócenie się o odpowiednie pozwolenie do wspólnoty mieszkaniowej, ponieważ ściany, na których montuje się tego typu sprzęt, to część wspólna budynku. Podobnie zresztą dotyczy to opisywanych wcześniej siatek dla kotów.

Nie możesz też zapomnieć o potrzebach kotów i psów w zakresie zabawy. Jest ona tak samo ważna, jak codzienne żywienie czy dostęp do czystej wody. Balkon jest zaś w tym kontekście szczególnie cenioną przestrzenią, ponieważ daje idealne miejsce na przygotowanie odpowiednich atrakcji – w prosty sposób możesz zmienić go w istny raj dla swojego futrzaka!

W przypadku kotów warto ustawić na balkonie drapak. Najlepiej, aby był kilkupiętrowy – koty uwielbiają wspinaczki! Jest to dla nich zresztą nie tylko świetna zabawa, lecz także sposób na zachowanie poczucia bezpieczeństwa. Gdy nie są czegoś pewne, zwykle uciekają w górę, by móc spokojnie obserwować sytuację. Stąd też – jeżeli masz taką możliwość, a balkon jest dokładnie zabezpieczony siatką – warto umieścić na ścianie budynku kilka półek. Jeśli zaś jest to balkon narożny, idealną opcją będzie zrobienie „trasy” łączącej ze sobą obie ściany – tak, aby kot mógł całą powierzchnię balkonu przejść na wysokości.

Inną opcją są różnego rodzaju kryjówki – takie także warto kotu zapewnić. Możesz to zrobić niemal bezkosztowo, np. poprzez wykorzystanie kartonu. Ustawiony w ustronnym miejscu będzie świetną alternatywą dla kosztownych konstrukcji.

Dla psów warto zaś przygotować legowisko oraz ulubione zabawki. Co ważne, nie mogą być to elementy zbyt małe – by nie wypadły przypadkiem przez barierki balustrady (choć, jeśli jest zamontowana siatka, takiego ryzyka nie ma). Latem warto też postawić mały basen lub chociażby dużą miskę z wodą, do których wejście pozwoli czworonogowi skutecznie się schłodzić.

Niezależnie zaś od gatunku, nigdy nie powinno się zamykać zwierzęcia na balkonie bez możliwości powrotu – drzwi muszą być na tyle otwarte, by zwierzaki mogły w każdej chwili wrócić do środka. Co więcej, nie powinno się także pozostawiać swoich pupili na balkonie bez nadzoru. Jeżeli wychodzisz na cały dzień do pracy, zamknij za sobą nie tylko drzwi wejściowe, lecz także te prowadzące na balkon. Zdecydowanie polecamy w tym kontekście stosować zasadę ograniczonego zaufania (zarówno do samych zwierzaków, jak i przygotowanych zabezpieczeń).

Jak zamontować siatkę na balkonie?

Możliwy jest montaż bez- oraz inwazyjny. Oba polegają na umieszczeniu co kilkadziesiąt cm specjalnych mocowań, które zakończone są oczkiem – to właśnie przez nie przeciąga się stalową linkę (zwykle w oplocie z PVC), naciąganą przy pomocy śrub rzymskich. Do niej następnie przymocowuje się siatkę (np. z zastosowaniem specjalnych ocynkowanych zszywek). Jeśli chodzi o montaż inwazyjny, w jego przypadku najczęściej stosuje się kołki rozporowe lub specjalne dyble (odpowiednio dopasowane do podłoża). Montaż bezinwazyjny polega zaś na przyklejeniu wspomnianych mocowań – stosuje się do tego m.in. bezbarwne kleje silikonowe. Owszem, tego typu sposób nie wymaga wiercenia, lecz nie zapewnia też najwyższego poziomu bezpieczeństwa. Nawet najsilniejszy klej nie da takiej pewności, jaką dają kołki.

Czy skrzydłokwiat jest trujący dla kota?

Niestety tak, skrzydłokwiat to roślina trująca dla kotów. Poziom jej toksyczności określa się jako silny. Jeśli dojdzie do zjedzenia, kot może mieć podrażnioną jamę ustną, odczuwać pieczenie i w związku z tym intensywnie pocierać pyszczek, ślinić się, wymiotować itp. W przypadku zauważenia tego typu objawów natychmiast należy skierować się po pomoc do lekarza weterynarii.