Biedronka azjatycka. Czy jest groźna i jak się jej pozbyć?

Nazywana arlekinem biedronka azjatycka to rodzaj chrząszcza pochodzącego ze środkowej i wschodniej Azji, który jednak stosunkowo szybko rozprzestrzenił się na świecie. Do Polski dotarł 15 lat temu, a rok temu badacze odnotowali jego ekspansję na całym terytorium kraju. Dlaczego to takie ważne? Niepozornie wyglądająca biedronka stała się gatunkiem inwazyjnym i – w przeciwieństwie do gatunku rodzimego – szkodnikiem. Nie tylko zjada owoce i inne gatunki biedronek, ale jest jest uciążliwa zimą. Kiedy nadchodzą zimne dni, gromady biedronek azjatyckich wchodzą do mieszkań i domów. Jak ją rozpoznać?

• ubarwienie: występują osobniki czerwone, żółte, pomarańczowe, a nawet czarne;
• wielkość: średnia, od około 5 mm;
• liczba kropek: od 0 do 23;
• występowanie: krzewy i drzewa liściaste, zimą szuka schronienia w domach;
• zalety: skuteczna w walce z mszycami;
• wady: kiedy traci główne pożywienie w postaci mszyc, zjada m.in. larwy rodzimych biedronek oraz owoce. Chętnie żeruje w winnicach. Zdarzają się też ukąszenia ludzi wywołujące reakcje alergiczne.

Na pierwszy rzut oka biedronkę azjatycką można pomylić z mniej agresywnym i ekspansywnym gatunkiem rodzimym, wykorzystywanym do walki z ogrodowymi szkodnikami (mszycami i czerwcem). Ta występująca naturalnie w Polsce jest jednak mniej wypukła, zawsze czerwona, ma tylko 2 (po obu stronach) lub 7 kropek (po 3 z każdej strony i 1 dodatkowa).

Głównym problemem, jaki przysparza biedronka azjatycka, jest jej ekspansywność i szybkość rozmnażania, co powoduje wypieranie rodzimych gatunków tych chrząszczy. Potrafią także żerować na larwach innych biedronek, kiedy zabraknie im podstawowego pożywienia w postaci mszyc. Są również uciążliwe dla sadowników i właścicieli winnic, ponieważ potrafią nadgryzać winogrona i wchodzić do owoców. Okazało się także, że o wiele częściej dochodzi do przypadków ukąszeń, a niektórzy mogą być na nie uczuleni. O wiele silniej zaczęto też z nimi walczyć, kiedy całymi skupiskami zaczęły zimą wlatywać do mieszkań w poszukiwaniu ciepłego schronienia.

Niedopuszczanie do pojawienia się biedronki w domu

• Ekologiczne domki dla owadów – arlekiny nie będą gromadzić się w domach i budynkach gospodarczych, jeśli będą miały zapewnione inne schronienie. Warto postawić specjalne domki dla owadów lub pozostawić w ogrodzie drzewa z dziuplami, powalone grube pnie, kupki suchych liści i szyszek.
• Uszczelnianie okien – biedronki potrafią wchodzić przez drobne szpary i szczeliny w oknach i ramach, dlatego przede wszystkim należy zadbać o ich konserwację. Najlepiej wykonać ją późnym latem, przed okresem poszukiwania przez nie schronienia.
• Moskitiery – najlepszy sposób na wszelkie owady wpadające do pomieszczeń to siatki zamontowane na stałe lub sezonowo w oknach. Dzięki nim można bez przeszkód wywietrzyć pokój.
• Zapachy – biedronki azjatyckie nie przepadają za aromatami cytrusowymi, mentolem, kamforą oraz zapachem chryzantem. Olejkami i wyciągami z cytrusów lub mięty można spryskać okolice okien lub firanki i zasłony.

Bezpośrednie usuwanie i zwalczanie biedronki azjatyckiej

• Odkurzanie – w okresie, kiedy w domu zaczną pojawiać się arlekiny, należy częściej odkurzać, zwłaszcza powierzchnie przy oknach. Warto wiedzieć, że biedronki zwabiają się zapachem, dlatego trzeba dokładnie usunąć je z domu lub mieszkania. Worek z chrząszczami najlepiej szybko wynieść.
• Owadobójcze środki chemiczne – naukowcy zalecają stosować je jesienią i zimą, kiedy biedronki azjatyckie gromadzą się w budynkach. Spryskanie ogrodu preparatem owadobójczym w okresie wegetacji mogłoby przyczynić się także do wyginięcia pożytecznych biedronek rodzimych i zaburzyć działanie ekosystemu.

Czy biedronka azjatycka może ugryźć człowieka lub czworonoga?

Biedronki azjatyckie mogą ukąsić człowieka lub czworonoga. Jest to bezbolesne, ale zanotowano kilka przypadków alergii z objawami takimi jak katar, astma, zapalenie spojówek, pokrzywka, obrzęki naczynioruchowe. Bardziej groźna może być dla zwierząt. Niepokojące objawy to wzmożona ospałość i ślinienie. Biedronki mogą nawet wejść do pyska i przykleić się do podniebienia czworonoga.

Czy biedronka azjatycka jest groźna dla ludzi?

Podczas ugryzienia biedronka wydziela płyny z alergenami. Mogą one być groźne dla osób uczulonych.

Czy biedronka azjatycka jest groźna dla zwierząt?

Arlekiny nie tylko mogą pogryźć zwierzę - połknięta przez czworonoga biedronka może wydzielać substancje toksyczne, powodujące owrzodzenie. W większej ilości prowadzą do wrzodów, wymiotów, biegunki. Zaobserwowano również przypadki przyczepiania się biedronek do podniebienia u psów.

Ile kropek ma biedronka azjatycka?

Od 0 do 23.

Gdzie najczęściej zimują biedronki azjatyckie?

Biedronki szukają ciepłego schronienia. Mogą zimować w liściach, drzewach z dziuplami, starych pniach, szyszkach, ale często wlatują masowo do mieszkań, domów i budynków gospodarczych.