Energia elektryczna. Jak oszczędzać prąd w domu?

Żarówki LED, że oszczędzamy dużo więcej energii, niż gdy powszechnie korzystaliśmy z żarówek tradycyjnych. Dzięki LED-om zużycie prądu spadło nawet o kilkadziesiąt procent miesięcznie, urządzenia te są też zauważalnie trwalsze. Tradycyjne przepalają się po upływie ok. 1000 godzin oraz generują o wiele jaśniejsze światło. W żarówkach LED, poza liczbą lumenów czy barwą światła, warto zwracać także uwagę na jeszcze jeden parametr: klasę efektywności energetycznej. Najlepsza klasa, czyli najbardziej energooszczędne urządzenie, będzie w tym przypadku oznaczone literą A, a najmniej energooszczędne - literą G. Kupowanie żarówek i lamp o klasie A pozwoli nam więc oszczędzić najwięcej energii elektrycznej.

Aby zaoszczędzić jeszcze więcej energii, w niektórych pomieszczeniach warto zainstalować czujniki ruchu, które automatycznie wyłączają światło, kiedy nie jest ono potrzebne, bo w pokoju nikt nie przebywa. To świetne rozwiązanie dla zapominalskich. Sprawdzi się w domu, w którym są dzieci i nastolatki, notorycznie zapominające o wyłączaniu światła w przedpokoju, łazience czy WC. Czujniki ruchu warto stosować zwłaszcza w pomieszczeniach, do których nie dociera światło słoneczne.

Jak oszczędzać prąd, to kompleksowo. Oprócz wysokiej klasy żarówek LED warto więc kupić również energooszczędny sprzęt RTV/AGD. Dobrze jest zwrócić uwagę na klasę energetyczną lodówki, zmywarki, pralki, a nawet czajnika elektrycznego, ponieważ są to najczęściej używane sprzęty w domu. Etykieta energetyczna wskazuje, ile prądu (w kilowatogodzinach – kWh) zużywa dane urządzenie w ciągu roku.

1 marca 2021 roku wprowadzono nową klasę energetyczną, w której nie ma już oznaczeń z plusami. Skala jest oznaczona literami alfabetu – od A do G, przy czym litera A oznacza sprzęt najbardziej energooszczędny, a G – ten najbardziej prądożerny, tak samo jak w przypadku żarówek i lamp.

Czy sposób użytkowania ładowarek do telefonów, laptopów oraz innych urządzeń mobilnych może mieć wpływ na oszczędzanie energii? I tak, i nie. W jednostkowej skali nie ma to dużego znaczenia, ale warto wyrobić sobie odpowiednie nawyki. Chodzi przede wszystkim o każdorazowe odłączanie od prądu (wyjmowanie z gniazdka elektrycznego) nieużywanych w danej chwili ładowarek do smartfonów, tabletów, notebooków itp. Jest to korzystne także dla samych ładowarek. Telefon można doładowywać również za pomocą niewielkiego, poręcznego ogniwa słonecznego, rozstawianego np. na balkonie.

Telewizor, sprzęt audio oraz inne domowe urządzenia elektroniczne często funkcjonują w tzw. trybie czuwania (stand by), który pozwala szybko uruchomić je w każdej chwili za pomocą pilota. Warto wiedzieć, że w tym trybie również zużywają prąd. Może to być nawet 180 kWh rocznie. Najprościej jest po prostu pamiętać o wyłączaniu sprzętu, kiedy nie jest on używany. Wygodnym rozwiązaniem jest stosowanie listew zasilających, które po naciśnięciu jednego przycisku, wyłączają wszystkie podłączone do nich urządzenia. Można też korzystać z programatorów czasowych, które o określonej porze odcinają wybrane urządzenia od prądu, a potem przywracają im zasilanie.

Żeby oszczędzać energię elektryczną, nie trzeba diametralnie zmieniać stylu życia. To kwestia określonych nawyków.

Lepiej jest zrobić jedno duże pranie niż wiele razy uruchamiać niezapełnioną pralkę. To także sposób na oszczędzanie wody i detergentów, co jest dobre dla środowiska. Podobnie rzecz wygląda w przypadku zmywarek. Nie warto ich włączać, gdy nie są maksymalnie zapełnione.

Piekarniki nie bez powodu mają szybki. Można przez nie obserwować proces pieczenia, dzięki czemu nie trzeba często otwierać drzwiczek urządzenia. Po ich otwarciu temperatura w komorze piekarnika spada, więc urządzenie automatycznie ją podnosi, zużywając przy tym duże ilości energii elektrycznej. Z tego samego powodu nie warto zbyt często – ani na zbyt długo – otwierać lodówek, ponieważ wówczas temperatura w ich wnętrzu rośnie.

Dobrą praktyką jest także dbanie o sprzęt AGD. Należy go nie tylko serwisować i utrzymywać w czystości, ale także obsługiwać w taki sposób, aby nie pobierał zbyt dużo prądu. Przykładowo, długo nierozmrażana, oblodzona lodówko-zamrażarka, zużywa więcej energii elektrycznej, bo coraz trudniej jej utrzymywać odpowiednio niską temperaturę. Nowoczesne modele są wyposażone w odpowiednie systemy, które automatycznie zapobiegają oblodzeniu, ale starsze wymagają regularnego rozmrażania. Równie nieefektywnie pracuje m.in. zakamieniony czajnik elektryczny. Warto usunąć niepożądany osad nie tylko w ramach troski o własne zdrowie, lecz także po to, by obniżyć rachunki za prąd. Problemu lepiej nie bagatelizować, bo zwykły czajnik elektryczny to w większości domów jeden z większych „pożeraczy” energii.

Na tym nie kończą się dobre praktyki, pozwalające oszczędzać prąd. Przygotowując wodę na herbatę, ryż, makaron itp., warto nalać jej tylko tyle, ile rzeczywiście jest potrzebne. Po co gotować czajnik wody, jeśli przygotowujesz tylko jeden kubek gorącego napoju? Jaki sens ma gotowanie dwóch jajek w pięciu litrach wody? Po co włączać kuchenkę, płytę grzewczą lub czajnik elektryczny na dłużej niż to konieczne? Trzeba zwracać uwagę na niedopatrzenia tego typu, bo ich łączny koszt może być całkiem wysoki.

Piekarnik oraz płyta grzewcza to urządzenia, które charakteryzują się pewną bezwładnością – po wyłączeniu, dość długo stygną. Można to wykorzystać do ekonomicznego gotowania i oszczędzania prądu. Warto wyłączyć piekarnik lub płytę nieco wcześniej i zaczekać aż przygotowywane danie dopiecze się, dosmaży lub dogotuje. To wykorzystywanie tzw. ciepła resztkowego. Wiele płyt ma nawet specjalny wskaźnik, informujący o tym, że po wyłączeniu wciąż są gorące.

Jednym z najprostszych sposobów na oszczędzanie prądu jest maksymalne wykorzystywanie naturalnego światła słonecznego. Dzięki temu w domu nie trzeba używać lamp (przynajmniej do wieczora). Warto zatroszczyć się o to, aby pomieszczenia były jak najbardziej widne, np. montując duże, najlepiej nieosłonięte okna, wychodzące na południe. Ściany można pomalować na jasny kolor, a nawet kupić białe meble. Miejsce pracy – np. biurko z krzesłem bądź kuchenny blat, dobrze jest ulokować niedaleko okna. O ile to możliwe, warto również stworzyć okno w łazience.

Pomieszczenia bez okien da się na różne sposoby doświetlać – np. budując ściankę z luksferów, tak, by naturalne światło przenikało z pokoju obok.

Światło dzienne można z powodzeniem wykorzystywać również... w nocy. Teren wokół domu może być oświetlany przez lampy solarne, które w ciągu dnia gromadzą energię słoneczną, a po zmroku emitują światło.

Od dłuższego czasu można samodzielnie wybrać dostawcę prądu. Warto więc zdecydować się na takiego usługodawcę, który oferuje różne taryfy (nocną i dzienną) – to szansa na realne oszczędzanie energii. Pralkę i zmywarkę można włączać np. w nocy, kiedy prąd jest tańszy.

Ile prądu zużywa pralka?

Pralka w ciągu roku zużywa przeciętnie 143 kWh. To uśredniony wynik dla gospodarstwa domowego. Wartość ta może być większa – np. w przypadku rodzin wielodzietnych – lub mniejsza, jeśli z urządzenia korzysta tylko jedna osoba. Zużycie prądu zależy oczywiście również od klasy energetycznej danego modelu pralki, a nawet od najczęściej wybieranych programów prania (pranie w niższych temperaturach wiąże się z mniejszym zużyciem prądu).

Ile energii elektrycznej potrzebuje lodówka?

Przyjmuje się, że lodówka (pracując non-stop) zużywa średnio ok. 270 kWh w ciągu roku. Może nieco więcej, jeśli jest starszego typu, albo trochę mniej – jeżeli to nowoczesne urządzenie.

Które urządzenia w domu są najbardziej prądożerne?

Najwięcej prądu w skali roku (spośród sprzętów AGD) pobierają płyty indukcyjne (ok. 400-700 kWh rocznie) i piekarniki elektryczne (ok. 370-500 kWh rocznie). Na drugim końcu skali są m.in. żelazko (zaledwie ok. 25 kWh) i kuchenka mikrofalowa (ok. 51 kWh). Czajnik elektryczny i zmywarka używają mniej więcej 240 kWh. Telewizor i laptop – odpowiednio ok. 128 i 138 kWh. Dużo prądu zużywa również klimatyzacja.