Malowanie ścian – poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania!

Wymarzony kolor już wybrany? Poza farbą do malowania ścian potrzebne będą takie akcesoria jak:

• folia malarska – do zabezpieczenia podłogi i ewentualnie mebli, których nie ma jak lub gdzie wynieść z pomieszczenia;

• taśmy papierowe – do zabezpieczenia ram okiennych, przestrzeni przysufitowej, futryn drzwi. Zaleca się zakupienie dwóch rodzajów taśm: wąskiej i szerokiej;

• szpachelki – do wypełnienia szczelin w ścianie i wyrównania jej powierzchni. Najlepiej zakupić szpachelki w dwóch rozmiarach, wąską i szeroką, by łatwiej dotrzeć w trudno dostępne miejsca;

• skrobak – z wycięciem na wałek lub trójkątny do usunięcia pozostałości starej farby, klejów lub tapet;

• wiaderko plastikowe – do wymieszania ewentualnej masy szpachlowej do wypełnienia dziur i pęknięć oraz do przygotowania wody z mydłem do ewentualnego zmycia zacieków z farby z parapetów, podłogi, szyb itp.;

• kuweta do wałka – pozwoli równomiernie rozprowadzić farbę na wałku;

• wałki w różnych rozmiarach – potrzebne do wygodnego i równomiernego malowania dużych i małych powierzchni;

• pistolet do silikonu – nie zawsze jest niezbędny, ale może się przydać do ponownego mocowania listew przypodłogowych lub wypełniania szczelin przy ościeżnicach;

• listewka lub patyk – do mieszania farby;

• śrubokręty – do ewentualnego odkręcenia listew przypodłogowych;

• papier ścierny – niezbędny do wyrównania i oszlifowania ścian;

• drabina malarska lub stabilny stołek – ułatwi malowanie tuż pod sufitem.

• wąski pędzel – do malowania w miejscach, gdzie trudno skorzystać z wałka np. w trudno dostępnych miejscach, cienkich wnękach. Do malowania za grzejnikiem lub rurami można wykorzystać też zakrzywiony pędzel tzw. „kaloryferowiec”.

• wiertarka – może być potrzebna do mieszania szpachli. Nie jest jednak konieczna, gdyż można to zrobić ręcznie za pomocą mieszadła, listewki lub patyka;

• wazelina – do ewentualnego zabezpieczenia przed farbą elementów ozdobnych (np. ram), śrub, uchwytów, wyłączników, haków. Po skończeniu malowania wystarczy przetrzeć je mokrą szmatką, by pozbyć się farby i tłustego filmu.

Do malowania potrzebne będą wałki malarskie różnej wielkości — duży, którym szybko pomaluje się rozległe powierzchnie, oraz mały, którym można dopracować detale np. narożniki, przestrzeń przypodłogową, okolice ram i futryn, wnęki.

Wybierając wałki, warto zwrócić uwagę także na materiały, z jakich są wykonane głowice. Do malowania ścian poleca się te akrylowe. Te z krótkim runem będą idealne do powierzchni gładkich, a z długim do powierzchni z teksturą (np. gdy maluje się dekoracyjne listwy ścienne, czy sztukaterię). Warto trzymać się zasady, że im gładsza powierzchnia, tym krótsze powinno być włosie.

Głowice z akrylu nadają się do farb lateksowych, winylowych i akrylowych. W przypadku farb olejnych można zastosować wałek flokowy. Wałki z gąbki, moheru lub weluru stosuje się raczej do malowania drewna i metalu, a nie ścian.

Niektóre wałki są też niekapiące, to znaczy, że mają specjalny okapnik. Nie są one jednak niezbędne przy malowaniu ścian (mogą być nawet mniej wygodne). Stosuje się je raczej wyłącznie do pokrywania farbą sufitów.

Jeżeli ściana i sufit mają tę samą teksturę i używa się do nich takich samych farb, można zastosować na obu powierzchniach te same wałki. W przypadku malowania wysokich ścian i przestrzeni sufitowej i podsufitowej przydatne mogą być też teleskopowe rączki, szczególnie jeśli nie ma się drabiny.

Przede wszystkim należy umyć wszystkie narzędzia, nawet jeśli nie były używane. Na wałkach i pędzlach mogą znajdować się zanieczyszczenia i kurz, dlatego lepiej je opłukać, nawet jeśli są dopiero zakupione.

• Jeśli remont obejmuje przemalowanie ścian, na których wcześniej była uszkodzona farba lub tapeta – należy najpierw usunąć stare warstwy za pomocą skrobaka (etap ten nie jest konieczny, gdy stara farba nie odchodzi i nie łuszczy się, a tapeta jest gładka, niezniszczona i przystosowana do malowania). Resztki kleju po tapecie również należy zmyć przed malowaniem. Gdy ściana będzie sucha i oczyszczona z farby lub tapet, można pokryć ewentualne zarysowania od skrobaka, odklejony tynk, pęknięcia, otwory po gwoździach masą szpachlową. Po jej wyschnięciu należy wygładzić wszystko papierem ściernym.

• W przypadku malowania ściany po raz pierwszy, konieczne jest ich odtłuszczenie i oczyszczenie. Następnie wystarczy wypełnić ewentualne rysy, pęknięcia, otwory po gwoździach i wgłębienia masą szpachlową oraz odczekać aż wszystko wyschnie. Wygładzić papierem ściernym. Później niezbędne jest odpylenie powierzchni.

W przypadku uporczywych, tłustych plam z oleju konieczny może być specjalny środek myjący. Jeżeli na ścianie widać znaki zagrzybienia lub pleśni, również konieczne jest uprzednie usunięcie ich i zastosowanie odpowiednich preparatów.

Konieczne może być też zagruntowanie ściany, jeżeli nie usuwa się starej farby, a była ona znacznie ciemniejsza od koloru, który chce się położyć obecnie. Grunt czy farba podkładowa zmniejszy ilość warstw farby, które będzie trzeba położyć na ścianę, by całkowicie usunąć prześwity. Zmniejszy więc nieco koszty i ilość pracy.

Do malowania ścian wewnętrznych można wykorzystać farby emulsyjne:

• akrylowe – tworzą powłokę chroniącą ścianę przed wilgocią i uszkodzeniami mechanicznymi. Są wodorozcieńczalne i mają niską przepuszczalność. Nie wolno ich stosować na wilgotny tynk ani w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności (np. łazience, kuchni). Nie są odporne na powstawanie pleśni. Farby akrylowe słyną z długotrwałego żywego koloru i odporności na blaknięcie od słońca. Nie żółkną. Są dość tanie i schną mniej więcej 5-7 godzin;

• lateksowe – proste w aplikacji. Dobrze pokrywają powierzchnię. Są odporne na ścieranie i szorowanie, a także na wilgoć. Są paroprzepuszczalne i świetnie sprawdzają się w kuchniach, łazienkach i w innych pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Mogą być stosowane na ścianach i sufitach „mokrych”, czyli na wilgotnych tynkach. Są dość kosztowne;

• ceramiczne – ich bazą jest farba lateksowa. Są jednak wyjątkowo gładkie, dzięki dodatkowi ceramicznych mikrokuleczek. Mogą wyrównywać drobne nierówności i mankamenty powierzchni. Dają przy tym matowe wykończenie. Są odporne na czyszczenie na mokro i szorowanie (są tzw. farbami zmywalnymi). Zaleca się stosować je w pomieszczeniach narażonych na zwiększone zabrudzenia np. na klatkach schodowych, w przedpokojach, w kuchni, w pokoju dziecięcym, w łazience.

• winylowe – wodorozcieńczalna farba o dużej elastyczności. Schnie szybko (w 3-4 h) i łatwo się czyści. Ponadto wykazuje sporą odporność na uszkodzenia mechaniczne. Nie przepuszcza jednak pary wodnej (ściany nie oddychają) i ma skłonność do brudzenia się. Nie zaleca się jej do kuchni, łazienek, pralni, gdyż nie sprzyja jej wysoka wilgotność.

A także farby mineralne, czyli:

• wapienne – mają właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze, dlatego często stosuje się je w placówkach medycznych, szpitalach, przychodniach. Są bezpieczne dla alergików. Można ich używać w pomieszczeniach silnie wilgotnych i na powierzchniach narażonych na kontakt z wodą (łazienka, pralnia, suszarnia). Są bezpieczne dla dzieci i zwierząt;

• cementowe – mało kto z nich korzysta. Zostały mocno wyparte przez farby emulsyjne. Wymagają bowiem samodzielnego rozrobienia z suchej mieszanki. Mają również ograniczoną paletę barw i nie są zmywalne ani odporne na zabrudzenia. Pozwalają jednak oddychać wilgotnym ścianom (jest paroprzepuszczalna), choć chłoną wodę silniej niż farby wapienne. Obecnie stosuje się farby cementowe niemal wyłącznie do renowacji pomieszczeń zabytkowych;

• silikatowe – inaczej krzemionkowe. Można je nakładać na tynki mineralne, beton, starą farbę tego samego typu. Są bardzo odporne na promieniowanie UV, nie blakną i nie żółkną z czasem, a ponadto można je myć i szorować. Hamują rozwój szkodliwych drobnoustrojów – grzybów, bakterii, pleśni. Doskonale kryją i są paroprzepuszczalne. Można je kłaść na wilgotne tynki. Chronią też ścianę przed nasiąkaniem wodą.

Innym rodzajem farb są te o specjalistycznym zastosowaniu np. przeciwpleśniowe, na plamy i zacieki, farby higieniczne. Są doskonałe do pomieszczeń kuchennych oraz jadalni, gdzie panuje podwyższona wilgoć i ryzyko kontaktu z jedzeniem oraz wodą.

Dodatkowo ściany wewnętrzne można pomalować też w sposób ozdobny farbami dekoracyjnymi, które dają ciekawe wykończenie np.:

• fluorescencyjnymi – świecącymi w ciemności, które nadają się do tworzenia ciekawych detali;

• strukturalnymi – tworzącymi chropowatą fakturę, pozwalającymi stworzyć trójwymiarowy efekt;

• tablicowymi – po których można pisać kredą;

• magnetycznymi – do których można przyczepiać magnesy, magnetyczne akcesoria i ozdoby;

• projekcyjne – inaczej nazywane ekranowymi. Tworzą gładką powłokę, idealną dla rzutników i wyświetlaczy. Dostępne tylko w kolorach gwarantujących odpowiedni kontrast np. białym, szarym, grafitowym.

Farby do ścian zewnętrznych, np. fasadowe i elewacyjne również mogą być akrylowe, silikonowe, akrylowo-silikonowe, winylowe, wapienne, silikatowe i cementowe. Różnią się jednak od tych do ścian wewnętrznych odpornością na warunki atmosferyczne i trwałością.

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Ilość warstw farby może zależeć od nasiąkliwości ściany, poprzedniego koloru (im ciemniejszy, tym trudniej go pokryć) i barwy nowej farby (ciemne szybciej pokryją jasny kolor), jakości kupionego produktu, czy zastosowania podkładu (farby gruntującej), która ułatwia pokrycie poprzedniej farby.

O tym, czy położyć kolejną warstwę farby powinno się decydować po całkowitym wyschnięciu poprzednich. Wówczas widać, czy stare pigmenty nie przebijają w niektórych miejscach ściany, czy nie widać pociągnięć pędzlem lub wałkiem, czy farba rozprowadzona jest gładko i równomiernie i czy barwa jest jednolita na całej powierzchni ściany. Z oceną wszystkich tych czynników warto też zaczekać na światło dzienne (nie podejmować decyzji wieczorem), które lepiej uwidacznia błędy w malowaniu.

By wizualnie powiększyć pokój, najlepiej zastosować jasne kolory – biel, ecru, delikatne pastele, jasną szarość. To optycznie otwiera wnętrze, rozświetla je i dodaje mu przestronności. Unikać należy z kolei ciemnych kolorów – czerwieni, zieleni, granatów. Bywają one przytłaczające i mogą tworzyć ponury i ciężki efekt.

Do wizualnego powiększenia przestrzeni przydatne są też wzory – np. horyzontalne (poziome) pasy pomogą nadać wrażenie dłuższej ściany (wydłużyć pokój lub jego część), a wertykalne (pionowe) pasy mogą optycznie podwyższyć sufity. W małych wnętrzach zaleca się stosowanie wzorów wyłącznie jako akcent, nie na wszystkich ścianach, gdyż może to być zbyt krzykliwe i przytłaczające.

By odciąć sufit od ścian, należy pozostawić wąski pasek w kolorze sufitu na ścianie tuż pod nim. To pozwoli optycznie skorygować proporcje wnętrza (np. gdy ściany są podwyższone) i może odwrócić uwagę od mankamentów i nierówności (np. krzywych ścian).

Malowanie białego paska wykonuje się na sam koniec malowania ścian (po położeniu docelowego koloru).By poprawnie odciąć sufit od ścian, należy dokładnie zmierzyć ściany i sprawdzić, czy są równe. Następnie odmierzyć pas przy suficie tak, by skorygować ewentualne różnice w wysokości i zaznaczyć go ołówkiem.

By wykończenie było estetyczne, dobrze jest zastosować taśmę papierową. Należy jednak pamiętać, że świeża farba na powierzchni ściany musi być całkowicie wyschnięta (najlepiej dać jej całą noc na poprawne utwardzenie), inaczej przy odrywaniu taśmy odejdzie razem z nią.

Gdy przyklei się taśmę malarską, wyznaczony pasek odcinający należy zagruntować. Po wyschnięciu gruntu można kłaść docelową farbę (w kolorze sufitu). Zarówno grunt jak i końcową farbę należy kłaść tak, by minimalnie zachodziła na papierową taśmę. To sprawi, że po oderwaniu wykończenie będzie precyzyjne. Warto zastosować tu precyzyjny mały wałek lub cienki pędzel.

Taśmę papierową impregnowaną zrywa się natychmiast po rozpoczęciu się tężenia farby. Ze zwykłą papierową należy odczekać, aż na świeżo pomalowanej powierzchni zaczną być widoczne matowe plamy.

Koszt malowania ściany przez fachowca (przyjmując, że położy on dwie warstwy farby) waha się od ok. 14 do 23 zł za m2 w zależności od województwa. W ten koszt nie wlicza się ceny farb, usługi gruntowania (ok. 5 do 8 zł za m2) ani innych materiałów (taśmy malarskiej, folii zabezpieczającej, wypełniacza do ubytków w ścianie itp.). Trzeba liczyć, że przy malowaniu pomieszczenia ok. 20 m2 wykorzystuje się ok. 10 l farby (wciąż przyjmując, że konieczne jest położenie tylko dwóch warstw) i mniej więcej 5 l podkładu (jeśli jest konieczny).

Warto także wziąć pod uwagę, że cena za artystyczne malowanie ścian jest dużo wyższa, niż ta za standardowe malowanie. Potrafi sięgać nawet ok. 50 zł za m2 i jest zależna od stopnia trudności zleconego dzieła. Nieco tańsze od standardowego malowania bywa z kolei malowanie natryskowe, gdzie cena waha się między 10 a 14 zł. Aby uniknąć dodatkowych kosztów, warto przed wizytą malarza zabezpieczyć pomieszczenie folią (parapety, drzwi, podłogi) a jeżeli chcemy i potrafimy, przygotować ściany do malowania.

Pistolet do malowania ścian – jak używać?

Pistolet do malowania ścian działa na zasadzie natryskowej. Farba pod ciśnieniem zmienia się w areozol i w postaci małych kropli osadza się równomiernie na ścianie. Ściany przed malowaniem pistoletem przygotuj dokładnie tak samo, jak przed malowaniem tradycyjnym. Do pojemnika pistoletu wlej rozcieńczoną farbę, o konsystencji zakładanej przez producenta w instrukcji. Przed malowaniem umieść w pojemniku całość farby, która będzie potrzebna na jedną ścianę, ponieważ dokładanie jej w trakcie może zepsuć efekt. Na koniec wyreguluj ciśnienie, testując przepływ np. na większym kawałku kartonu. Maluj ścianę w linii prostej, sterując pistoletem w odległości ok. 20 cm od niej.

Jak malować ścianę?

Jeśli ściana jest już przygotowana do malowania – została już wygładzona i zagruntowana, możesz przystąpić do malowania. Zacznij od sufitu, a dopiero po nim przejdź do ścian. Najłatwiej jest zacząć od trudno dostępnych miejsc, takich jak boki ścian, rogi czy okolice, w które nie zmieści się wałek. Kolejno namocz wałek w farbie i zacznij malować powierzchnię ściany pionowymi pasami, które lekko na siebie nachodzą. Za każdym razem odciskaj wałek i nie maluj zbyt szybko, by uniknąć smug. Pamiętaj, że zanim przystąpisz do malowania kolejnej warstwy, poprzednia musi dokładnie wyschnąć. Nałóż tyle warstw, ile będzie wydawało się odpowiednie – i gotowe!

Czym umyć ścianę przed malowaniem?

To zależy głównie od jej kondycji. Jeśli ściana jest w dobrym stanie, wystarczy zmiotką lub odkurzaczem omieść jej powierzchnię, a następnie lekko umyć całość wodą z płynem do mycia naczyń. Jeśli przed malowaniem na ścianie zauważymy tłuste plamy (np. w kuchni), konieczne będzie ich zlikwidowanie. W przecywnym razie, mogą one uwidocznić się nawet po pomalowaniu ściany kilkoma warstwami farby. Do czyszczenia tłustych ścian służą specjalne detergenty, takie jak mydełko malarskie i inne. Podobnie musimy postąpić, gdy na ścianie zauważymy pleśń – najpierw usunąć ją specjalnym detergentem, a dopiero w następnej kolejności rozpocząć malowanie farbą.