Okna dachowe. Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Okna dachowe są integralnym elementem dachu - montuje się je, podobnie jak jego pokrycie, pomiędzy krokwiami. Powinny zatrzymywać ciepło, a dodatkowo być barierą przed wiatrem, zimnym powietrzem, deszczem, a nawet gradem. Ogromny wpływ na jakość okien ma materiał, z którego są wykonane. Warto więc przyjrzeć się bliżej różnym wariantom:

• drewno – okna drewniane, jeśli wykonane są z wysokiej jakości drewna (typu 1), mogą służyć przez wiele lat. Podczas ich wyboru warto zwrócić uwagę na to, czy drewno wykorzystane do produkcji okien posiada certyfikat zrównoważonej gospodarki leśnej (PEFC lub FSC);
• drewniano-poliuretanowe – to również okna drewniane, ale dodatkowo ciśnieniowo pokryte poliuretanem w białym kolorze. Okna tego typu są bardzo trwałe, estetyczne i nie wymagają konserwacji przez długi czas. Dodatkowo są odporne na wilgoć i promienie UV (nie żółkną);
• PVC – ten typ okien rekomendowany jest do pomieszczeń o podwyższonym poziomie wilgotności (kuchnia, łazienka). Gładka powierzchnia PVC jest wodoodporna, a dodatkowo bardzo łatwa w utrzymaniu w czystości.

Na trwałość okien połaciowych wpływa także konstrukcja oblachowania. Jego kształt i układ pomaga odprowadzić wodę, a dodatkowo chroni okna przed wiatrem. Trzeba też pamiętać, że ogromną rolę odgrywa prawidłowe osadzenie okien w konstrukcji dachu, a także montaż pokrycia dachowego.

Systemy otwierania okien dachowych można podzielić na górne i dolne, a także klapowo-obrotowe oraz sterowane elektrycznie. Odpowiedni typ systemu dobiera się głównie na podstawie wysokości ściany kolankowej. Ta decyzja przesądza o komforcie korzystania z okien. Jeśli ich dolna krawędź znajduje się na wysokości od 80 do 130 cm, wtedy warto wybrać modele z górnym systemem otwierania, a dodatkowo z możliwością obracania o 360°. Te parametry będą odpowiednie, aby postawić pod oknami meble, np. biurko lub kanapę.

W przypadku, gdy najniższa krawędź znajduje się na wysokości od 130 do 150 cm, najlepszym wyborem będą okna z klamką na dole. Jednak nie należy wtedy ustawiać pod nimi mebli. Szeroki blat stołu lub siedzisko o znacznych rozmiarach utrudni dostęp do klamek.

Z kolei okna o podwójnym systemie klapowo-obrotowym uchylają się do wysokości 45°. Dzięki temu można wygodnie przez nie wyjrzeć. To dobry wybór do wnętrz, w których liczy się panoramiczny widok. Tego typu systemy sprawdzą się w pomieszczeniach, w których ścianka kolankowa jest wysoka. Takie okna można zatrzymać w każdej pozycji, a dodatkowo otwierają się zarówno od góry, jak i od dołu.

Innym rozwiązaniem są okna sterowane elektrycznie – idealne do bardzo wysokich pomieszczeń, a także wtedy, gdy szczególnie ważny jest komfort. Należy jednak pamiętać, aby już na etapie budowy do ościeżnicy doprowadzić prąd albo zdecydować się na zasilanie energią baterii słonecznych.

Cena okna dachowego zależy od wielkości, materiału wykonania (drewno, poliuretan w połączeniu z drewnem lub PVC), a także rodzaju kołnierza dachowego. Dlatego najlepiej zapoznać się z ofertą:

Na wysokość montażu okien połaciowych ma wpływ ścianka kolankowa, która odpowiada za przenoszenie obciążeń konstrukcji. Im wyższa, tym pomieszczenie staje się bardziej praktyczne. Dla najlepszego komfortu warto odpowiednio dopasować wielkość i wysokość do poziomu nachylenia połaci. Warunkiem montażu okien dachowych jest kąt nachylenia dachu mieszczący się w przedziale od 15° do 90°. W takim przypadku najlepiej wybrać okna o długości 160 cm. Z kolei swobodny widok na zewnątrz w pozycji stojącej oraz siedzącej zapewnią okna, których dolna krawędź będzie znajdowała się na wysokości 90 cm od podłogi.

Z wysokością montażu łączy się również sposób otwierania. Jeśli okna mają być zamontowane ok. 100 cm nad podłogą, warto zdecydować się na górny system. Dzięki niemu będzie można korzystać z przestrzeni pod oknami.

Wymiana okien klasyfikowana jest jako remont, z kolei ich montaż to przebudowa budynku.

Jeśli okna będą wymieniane, czyli prace obejmą tzw. odtworzenie stanu pierwotnego i nie spowodują zmiany kształtu lub wielkości otworów okiennych, a także zwiększenia obszaru oddziaływania budynku mieszkalnego jednorodzinnego (nie wpłynie na teren zabudowy) – wtedy nie jest wymagane pozwolenie ani zgłoszenie. Jednak zarówno kształt, jak i wielkość otworów okiennych, nie mogą się zmienić.

Z kolei gdy nastąpi ingerencja w projekt, czyli powiększenie otworu lub wybicie nowego – konieczne będzie zgłoszenie budowy. Zmiany, które wymagają zgłoszenia to np.:

• montaż okna w nowym miejscu;
• rozbudowanie otworu okiennego;
• wymiana na inny rodzaj, np. na okno balkonowe.

Okna dachowe warto traktować jak inwestycję. Dzięki modelom wysokiej jakości dom będzie zabezpieczony przed stratami ciepłego powietrza, a także przed chłodem. Podanie konkretnej ceny nie jest możliwe. Wszystko zależy od rodzaju okien, ich wykonania lub wielkości, a także planowanego zakresu prac.

Trzeba też pamiętać, że inaczej wycenia się wstawienie okien wraz z budową całego dachu, a inaczej wyłącznie ich zamontowanie lub wymianę. Kolejnym elementem, który w przypadku wymiany okien wpłynie na koszt, jest sposób montażu. Wnęka okienna może zostać zachowana częściowo, w całości lub zrobiona na nowo. Jej ponowne wykonanie będzie droższe, ale poprawi komfort cieplny poddasza. Producenci okien na swoich stronach udostępniają specjalne kalkulatory do wstępnej wyceny produktów. Dzięki nim można przekonać się również, w jakie dodatkowe produkty warto wyposażyć okna.

Planując wymianę okna, należy pamiętać o tym, aby zapewnić po bokach przestrzeń potrzebną na ułożenie izolacji termicznej. Zalecany rozstaw krokwi w świetle okna to jego szerokość plus 6 cm (3 cm po każdej stronie). Zachowanie takiej przestrzeni spowoduje, że będzie można wykorzystać gotowe produkty izolacyjne. Z kolei dobrze zaprojektowana więźba sprawi, że nie będzie trzeba przerabiać konstrukcji dachu podczas montażu.

Okna o typowych wymiarach będą pasowały do standardowego rozstawu krokwi. Problem może pojawić się przy dużych rozmiarach. Wtedy w konstrukcji dachu trzeba wstawić wymian, czyli poprzeczną deskę, która będzie pośredniczyła w przenoszeniu obciążeń. Należy też pamiętać, że wszelkie zmiany w konstrukcji dachu powinny być zaakceptowane przez projektanta.

Z kolei w przypadku, gdy okna będą łączone w zestawy, już na etapie projektu lub stawiania więźby, warto zadbać o prawidłowy rozstaw krokwi. W takim przypadku należy wziąć pod uwagę nie tylko odległość pomiędzy ościeżnicą okna a krokwią (umieszczoną na izolacji termicznej), ale także przestrzeń pomiędzy samymi oknami w zestawie. Do tego typu montażu stosuje się specjalne kołnierze kombi.

Ze względu na to, że okno połaciowe jest spójnym elementem dachu, jego montaż musi być przeprowadzony niezwykle precyzyjnie. Okno należy prawidłowo osadzić, zaizolować jego połączenia z całą konstrukcją, a także zadbać o pokrycie wokół niego. Jeśli ma spełniać swoją funkcję, musi być zamontowane w profesjonalny sposób. Dlatego zadanie to warto powierzyć sprawdzonej ekipie dekarskiej. Na montaż największy wpływ ma zakres prac. Okna dachowe można wstawić lub wymienić na jeden z trzech sposobów:

• z zachowaniem wnęki – to najszybsza metoda montowania okna, ponieważ demontaż starej wnęki nie jest potrzebny. Po wymianie warto sprawdzić stan izolacji i połączenia okna z konstrukcją dachu. W przypadku tej opcji wystarczy: zdemontować stare okno, zamontować ościeżnicę, zainstalować kołnierz uszczelniający, zamontować skrzydło nowego okna;
• z częściowym zachowaniem wnęki – ta metoda pozwala na poprawę izolacji i połączenia wnęki z konstrukcją dachu, ale trzeba też uważać, aby nie uszkodzić pozostałej części wnęki. W metodzie tej wyróżnia się następujące etapy: demontaż okna, przycięcie wnęki okiennej, demontaż górnej części wnęki, zamontowanie nowego okna, montaż nowej części wnęki;
• ze wstawieniem nowej wnęki – ten sposób przynosi najlepsze efekty w postaci poprawy komfortu cieplnego, poprzez korzystny wpływ na energooszczędność rozwiązania. Etapy prac wyglądają następująco: demontaż okna i poprzedniej wnęki, zamontowanie okna, montaż nowej wnęki.

Ze względu na to, że okna dachowe są narażone na działanie różnych warunków atmosferycznych, co jakiś czas mogą potrzebować odnowienia oraz uszczelnienia. Regularnie warto też przecierać ramę miękką ściereczką, a dodatkowo czyścić kołnierz uszczelniający (w tym rynienkę) z zalegających np. liści.

Wybór zabiegów konserwacyjnych zależy przede wszystkim od materiału, z którego wykonano okno. Jeśli jest zrobione z drewna i ma wysoką ekspozycję na słońce lub wilgoć, warto raz na dwa lata smarować zawiasy, a raz na rok także okucia. Można też co jakiś czas odnowić powłokę wykończeniową. Robi się to poprzez starcie jej papierem ściernym o grubej, a następnie średniej ziarnistości. Na końcu należy pokryć ramę warstwą lakieru na bazie wody. Z kolei okna drewniano-poliuretanowe oraz PVC wystarczy regularnie czyścić zwykłą ściereczką.

Na szczelność okien wpływ mają też uszczelki. Można je wymienić lub naprawić wypełniaczem akrylowym do drobnych uszkodzeń lub zastosować specjalne zestawy naprawcze.

Okna dachowe nie zawsze można ozdobić firanką lub zasłoną, ponieważ uniemożliwia to skos. W takich przypadkach najlepiej zdecydować się na rolety, które nie tylko dodadzą wnętrzu uroku, ale też ochronią przed nadmiernym słońcem. Wśród popularnych rozwiązań można wymienić rolety:

• zaciemniające (całkowicie chroniące przed światłem; energooszczędne, czyli poprawiające izolację; zaciemniająco-plisowane oraz przyciemniające),
• dekoracyjne.

Innym rozwiązaniem zdobiącym okna połaciowe mogą być żaluzje, które świetnie sprawdzą się w wilgotnej kuchni i łazience lub folie statyczne naklejane na szybę.

Mycie okien dachowych może być utrudnione. Komfort wykonywania tej czynności zależy od sposobu ich otwierania. Najwygodniejsze będą okna z górnym systemem i możliwością obrotu o 360°. Co do zasady mycie okien połaciowych nie wymaga zastosowania specjalistycznych środków, chyba że woda jest zbyt twarda, wtedy można dodać do niej detergenty.

Z kolei jeśli okna wyposażone są w nawiewnik wentylacyjny, należy też pamiętać o regularnym czyszczeniu filtra powietrza. Ważne jest także usuwanie zabrudzeń z kołnierza i uszczelek, ponieważ mogą na nich zalegać np. liście, które uniemożliwiają swobodny przepływ wody.

Bardzo popularnym sposobem na osłonięcie okien połaciowych są rolety zewnętrzne. Swoją popularność zawdzięczają temu, że redukują nawet o 94% ciepło słoneczne, a dodatkowo poprawiają izolacyjność samych okien. Skutecznie wygłuszają dźwięk deszczu lub gradu. Innym sposobem na zasłonięcie okna jest markiza, która chroni przed przegrzaniem. Z kolei od wewnętrznej strony warto zasłonić okno roletami.

Aby zapewnić szczelność, producenci okien proponują specjalne systemy, które łączą okno z warstwą izolacji dachu. Warto więc skorzystać z gotowych zestawów produktów do izolacji, np. z systemu ciepłego montażu.

Jeśli jednak występuje problem ze szczelnością starego okna, warto zastanowić się nad jego wymianą. Można też spróbować odnaleźć miejsca nieszczelności i w zależności od ich typu zastosować odpowiednie produkty. Na rynku dostępne są np. maty izolacyjne, które można wykorzystać do ocieplenia i uszczelnienia wnęk okiennych. Są bardzo cienkie (ok. 1,5 cm), a mają właściwości zbliżone do grubej wełny uszczelniającej konstrukcję dachu. Połączenie tych dwóch produktów i poprawne zamontowanie okna przyniesie świetny efekt.

Wymianę okna w istniejącym już dachu najlepiej zlecić specjaliście, dzięki temu nie będzie trzeba martwić się o jakość instalacji. Przebieg prac będzie zależny od sposobu montażu.

Instalacja okna z zachowaniem wnęki (najszybszy sposób) polega na :

• zdjęciu pokrycia dachowego wokół okna;
• demontażu okna;
• montażu ościeżnicy;
• zainstalowaniu kołnierza uszczelniającego;
• montażu nowego okna;
• ułożeniu pokrycia dachu.

Montaż okna z częściowym zachowaniem wnęki przebiega następująco:

• usunięcie okna;
• przycięcie wnęki okiennej;
• demontaż górnej części wnęki;
• montaż okna;
• wykonanie nowej części wnęki.

Z kolei wymiana okna z usunięciem wnęki składa się z czterech etapów:

• demontaż starego okna;
• usunięcie wnęki;
• montaż nowego okna;
• wykonanie wnęki.

Rolety powinny być idealnie dopasowane do okna dachowego, dlatego najlepiej kupować oryginalne produkty. W takim przypadku nie ma potrzeby dokonywania pomiarów. Aby dobrać roletę, wystarczy podać typ i rozmiar okna. Wszystkie te informacje znajdują się na tabliczce znamionowej, która jest widoczna po otwarciu - w lewym lub prawym rogu górnego skrzydła. Oznaczenie składa się z ciągu liter i cyfr. Typ okna określa się za pomocą liter, a rozmiar oddają cyfry lub kombinacje liter i cyfr.

Świetlik tunelowy, zwany inaczej rurowym, sprawia, że słońce wpada do wnętrza dzięki specjalnej konstrukcji. Składa się z giętkiej harmonijki lub z tunelu z powłoką lustrzaną, która odbija promienie. Może być montowany na dachach płaskich lub skośnych, a jego maksymalna długość wynosi 6 m. Tunel można doprowadzić w dowolne miejsce, więc nie musi być montowany bezpośrednio nad punktem świetlnym.

Świetliki warto zaplanować na etapie projektu lub podczas remontu, a montaż najlepiej powierzyć fachowcom, ponieważ wymaga wywiercenia otworów w suficie. Tego typu rozwiązanie sprawdzi się świetnie w pomieszczeniach lub w częściach domu, w których nie da się zamontować klasycznych okien.

Montaż moskitiery jest łatwy - bez problemu wykona go jedna osoba. Podczas wyboru odpowiedniego modelu warto kierować się jego uniwersalnością. Moskitiera montowana we wnęce pasuje do każdego rodzaju okien dachowych, niezależnie od ich producenta. Co więcej, taki sposób instalacji nie wpływa na żadną z funkcji okna.

Moskitiera wykonana z siateczki gwarantuje szczelność i skutecznie chroni przed insektami. Dodatkowo, ze względu na to, że jest transparentna, nie przyciemnia, ani też nie przesłania widoku.

Nowoczesne rozwiązania zastosowane w oknach połaciowych gwarantują wysoką dźwiękochłonność. W połączeniu z poprawnym montażem zapewniają komfort użytkownika. W ofercie dostępne są okna dachowe z pakietem wyciszania deszczu, który obniża hałas o połowę – w porównaniu do standardowego okna.

Innym rozwiązaniem ograniczającym hałas jest zamontowanie okna ze specjalnie skonstruowaną szybą, która dodatkowo zabezpieczy przed przenikaniem rozpraszających dźwięków. Jeśli więc okna mają spełniać funkcję wygłuszającą, warto postawić właśnie na tego typu modele.

W przypadku potrzeby wyciszenia hałasu dobiegającego z zewnątrz, dobrym rozwiązaniem jest montaż rolet zewnętrznych. Takie rolety tłumią, a dodatkowo zaciemniają pomieszczenie.

Okna połaciowe w budynkach już użytkowanych i ogrzewanych powinny być wymieniane w dodatniej temperaturze. Natomiast zarówno w nowo, jak i wcześniej wybudowanych konstrukcjach warto przeprowadzić prace w dzień bez deszczu czy opadów śniegu. Ze względu na to, że poprawny montaż jest warunkiem bezpiecznego i komfortowego użytkowania okien, powinien być wykonany przez profesjonalną ekipę dekarską. Jednak nadrzędną zasadą dobrego montażu jest osadzenie okna w konstrukcji dachu zgodne z instrukcją producenta, a także poprawne jego zaizolowanie.

Materiały opracowane z firmą VELUX oraz producentem okien Tyrem