Gaura

Odmiany dostępne w sprzedaży mają od 50 do 180 cm wysokości. Roślina wytwarza dużo wiotkich pędów, zarówno rozgałęzionych, jak i pojedynczych. Lancetowate liście tworzą niskie kępy. Kwitnie od lipca do września. Gaura ma długie kwiatostany (u wyższych odmian dochodzące do 80 cm), złożone z drobnych, gwiazdkowatych kwiatów. Rozwijają się one od dołu. Zazwyczaj na jednym kwiatostanie w danej chwili rozwinięty jest jeden kwiat, maksymalnie kilka. Pojedynczy kwiat żyje przez jeden dzień, ale jest ich bardzo dużo, dlatego kwitnienie trwa długo. Gaura Lindheimera kwitnie na biało lub różowo (w zależności od odmiany). U niektórych odmian kwiaty zmieniają barwę wraz z przekwitaniem.

Jedną z najbardziej pożądanych odmian, dostępnych w Polsce, jest gaura ‘Passionate Blush’. To odmiana karłowa, dorastająca do 50 cm wysokości. Ma kwiaty o wyrazistej barwie: nierozwinięte pąki są purpurowe, gwiazdkowate kwiaty zaś – ciemnoróżowe. Z kolei gaura 'Siskiyou Pink' ma kwiaty dwukolorowe: różowe z ciemniejszym, fioletowym unerwieniem płatków. Ta odmiana osiąga 60-80 cm wysokości. Gaury często noszą nazwy handlowe np. gaura biała lub gaura różowa.

Gaura Lindheimera preferuje stanowiska ciepłe, słoneczne i osłonięte od wiatru. W środowisku naturalnym porasta m.in. mocno nasłonecznione prerie. Pod wpływem intensywnego światła kwitnie długo i obficie. Znosi prażące słońce np. na wystawie południowej. Toleruje lekkie zacienienie.

Unikaj natomiast miejsc półcienistych, a tym bardziej mocno zacienionych. Roślina jest wtedy mniejsza, mało dekoracyjna i bardziej narażona na choroby.

Sprzedawane w donicach sadzonki gaury Lindheimera – dobrze uformowane i ukorzenione – można sadzić od wiosny do jesieni. Optymalny jest jednak termin wiosenny. Dzięki temu roślina ma czas, aby się zaaklimatyzować. Kwitnie już w pierwszym roku uprawy. Pamiętaj, aby nie umieszczać gaury w gruncie zbyt późno, bezpośrednio przed nastaniem jesiennych chłodów.

Rośliny sadź nieznacznie głębiej (np. 1 cm) niż rosły w donicy. Wykop większe dołki, a na dnie przekop ziemię z kompostem. W ten sposób użyźnisz podłoże w obrębie korzeni. Rozstawa sadzenia zależy od siły wzrostu odmiany. Niskie gaury (ok. 50-70 cm) są sadzone często co 30-40 cm, średnie (do 100 cm) co ok. 50 cm, a wysokie – co 60-80 cm.

Sadzonki gaury możesz pozyskać także przez zakup nasion. Wysiewaj je wiosną, najlepiej na rozsadniku w rzędach. Jest szansa, że zakwitną jeszcze w danym roku. Gdy mają kilka liści właściwych, przesadź je w miejsce docelowe. Zabieg przeprowadzaj ostrożnie, aby nie uszkodzić korzeni. Późniejsze przesadzanie bylin (np. 2-letnich) jest niewskazane, gdyż tworzą palowy system korzeniowy i źle znoszą taki zabieg.

Gaura Lindheimera najlepiej rozwija się w glebach umiarkowanie żyznych i dobrze przepuszczalnych, np. piaszczysto-gliniastych oraz piaszczysto-próchniczych. Toleruje większość przeciętnych, ogrodowych gleb, o ile odpowiednio się je przygotuje. Zbyt lekką, piaszczystą, mało żyzną ziemię zasil obornikiem (np. 2-3 kg/1 m2) w roku poprzedzającym sadzenie bylin. W roku sadzenia dodatkowo możesz wymieszać glebę z przefermentowanym kompostem (w dowolnej ilości). Zbyt zasobne podłoże sprawia, że roślina nadmiernie się rozrasta. Długie pędy z kwiatostanami wykazują tendencję do pokładania się.

Zbyt ciężkie, gliniaste lub lessowe podłoża są dla gaury niekorzystne, gdyż pod ich wpływem staje się bardziej podatna na choroby grzybowe oraz mróz. W takim przypadku możesz przekopać glebę z gruboziarnistym piachem oraz kompostem. Dzięki temu poprawisz jej przepuszczalność. Optymalne pH gleby oscyluje w granicach obojętnego, jednak gaura toleruje odchyły.

W uprawie pojemnikowej można zastosować uniwersalną ziemię dla roślin doniczkowych, wymieszaną z piachem (np. w proporcji 3:1). Na dnie donicy usyp 3-4 centymetrową warstwę drenażową np. z perlitu lub keramzytu. Należy używać wysokich pojemników (długi korzeń).

Gaura Lindheimera ma silny, palowy system korzeniowy. Może przetrwać nawet długotrwałe susze i upały. Jednak nie oznacza to, że tej rośliny nie trzeba podlewać. Długotrwały niedobór wody często powoduje opadanie pąków kwiatowych bądź rozwiniętych kwiatów (w ten sposób gaura ogranicza straty energii). Dlatego w okresie kwitnienia, przy bezdeszczowej pogodzie, pamiętaj o tym, aby podlewać gaury.

Zabieg wykonuj rano lub wieczorem, wtedy jest skuteczniejszy. W czasie podlewania staraj się nie moczyć liści i kwiatów.

Jeśli gaura rośnie w umiarkowanie żyznym podłożu, zwykle nie trzeba jej nawozić. Jeśli przed sadzeniem zastosowano obornik, dokarmianie przez kilka lat nie jest koniecznie, niezależnie od typu gleby. Mało zasobne podłoża można raz w roku użyźnić obornikiem granulowanym. Rośliny uprawiane w pojemnikach nawoź co 2-3 tygodnie preparatami dla roślin o ozdobnych kwiatach. Optymalny nawóz ma wysoką zawartość fosforu.

Gaura biała pochodzi z ciepłych krajów i nie jest w pełni mrozoodporna. Powinna wytrzymać mrozy do ok. -18ºC, ale w praktyce mrozoodporność zależy też od kilku innych czynników (ilości śniegu, przepuszczalności podłoża itp.). Dlatego roślinę warto uprawiać przede wszystkim w cieplejszych regionach Polski. Zimą należy stosować grubą warstwę ściółki okrywającej.

Przed nadejściem mrozów, uprawiane w pojemnikach Gaury Lindheimera należy przenieść do chłodnego pomieszczenia, nie narażonego ma mróz. Optymalna temperatura przechowywania wynosi ok. 2-4ºC.

Gaurę białą możesz rozmnożyć generatywnie (przez wysiew nasion) lub kupić gotowe już sadzonki. Roślinę rozmnożysz również wegetatywnie, czyli przez pobieranie sadzonek pędowych. Prace wykonuj wiosną. Sadzonki można od razu posadzić w ogrodzie, najlepiej w wydzielonym miejscu. Rozmnażanie przez podział nie jest praktykowane.

Gaura Lindheimera jest mało podatna na choroby, ale mogą jej zaszkodzić mróz i zbyt wilgotne podłoże. Oba te czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia chorób wywoływanych przez grzyby. Nadmierna wilgoć często prowadzi do zgnilizn korzeni – roślina stopniowo żółknie i zamiera.

Przykładem choroby grzybowej jest mączniak prawdziwy, który objawia się pod postacią białego, mączystego nalotu (na górnej stronie blaszek liściowych). Początkowo plamy są ledwo widoczne, z czasem powiększają się, a w zaawansowanym stadium roślina wygląda tak, jakby była oblana wapnem. Nalot (zarodniki grzybów) zaburza asymilację, przez co gaura wolniej rośnie, gorzej kwitnie i ma obniżoną odporność na inne niekorzystne czynniki zewnętrzne (np. suszę lub mróz). Oczywiście choroba obniża również walory dekoracyjne rośliny.

Inną, powszechną chorobą, jest rdza. Łatwo ją rozpoznasz – na liściach występują liczne, lekko wypukłe, punktowe plamki o miedzianej lub rdzawej barwie. Mocno porażone liście mogą zamierać.

Obie choroby zwalczaj za pomocą uniwersalnych fungicydów, przeznaczonych dla roślin ogrodowych. Zwykle wykonuje się 2-3 opryski w 7-10 dniowych odstępach (częstotliwość jest podana na etykiecie preparatu). Mocno porażone fragmenty roślin, np. liście, warto przyciąć.

Szkodniki rzadko pojawiają się na gaurze. Z reguły są to polifagi, czyli organizmy żerujące na wielu grupach roślin. Należą do nich m.in. mszyce. Te drobne owady wysysają sok z liści i łodyg, wskutek czego one się deformują, a z czasem zamierają. Mszyce mogą ogołocić gaurę z liści.

Na przesuszonych roślinach może wystąpić przędziorek. Pierwsze symptomy są podobne – to drobne, ale bardzo liczne, jasne (np. żółtawe) plamki na liściach. Roztocza łatwo można jednak rozpoznać, gdyż mimo niewielkich rozmiarów (do 0,5 mm długości) wytwarzają delikatne pajęczynki. Szkodnika zwalczaj akarycydami (preparatami przędziorkobójczymi).

Gaurę Lindheimera warto uprawiać na rabatach – niskie odmiany na pierwszym planie, wysokie z tyłu (jako tło dla niższych gatunków). Najefektowniej roślina wygląda w dużych grupach, liczących co najmniej kilkanaście sztuk. Można ją łączyć ze złocieniami, jeżówkami, dzielżanami i wieloma innymi bylinami. Gaura jest jednym z gatunków idealnie pasujących do coraz popularniejszych ogrodów preriowych.

Ponadto możesz ją uprawiać w ogrodach skalnych. Atrakcyjnie prezentuje się na tle dużych kamieni. Średnie i wysokie odmiany tworzą efektowne szpalery, sadzone np. wzdłuż chodników czy przy ścianach budynków. Byliny możesz uprawiać w pojemnikach. To efektowne dekoracje balkonów i tarasów.