Kompleksowy przewodnik po ociepleniu domu: koszty, metody i korzyści

Ocieplenie domu to zadanie realizowane zarówno w nowo budowanych budynkach, jak i w już istniejących. Prawidłowe wykonanie prac jest niezwykle ważne z kilku powodów. Odpowiednia izolacja termiczna budynku wpływa przede wszystkim na:

• komfort życia mieszkańców: ocieplenie budynku ułatwia utrzymanie pożądanej temperatury w domu. To istotne nie tylko zimą, kiedy wnętrza są ogrzewane, ale też latem. Izolacja termiczna ogranicza nadmierne nagrzewanie się pomieszczeń, co ma ogromne znaczenie zwłaszcza podczas upalnych, letnich dni;
• zapotrzebowanie energetycznej budynku: prawidłowe wykonanie izolacji znajduje odzwierciedlenie w zapotrzebowaniu energetycznym budynku. W tym przypadku zależność jest prosta - im lepsze ocieplenie domu, tym mniej energii potrzeba do utrzymania we wnętrzach odpowiedniej temperatury;
• koszt ogrzewania i chłodzenia domu: mniejsza ilość zużywanej energii do zapewnienia oczekiwanej temperatury wnętrz sprawia, że zmniejszeniu ulegają również rachunki. Warto podkreślić, że mniej będzie kosztowało nie tylko ogrzewanie budynku, ale też jego chłodzenie przy pomocy klimatyzacji czy klimatora.

Do ocieplenia domu wykorzystuje się rozmaite materiały. Ze względu na współczynnik przewodzenia ciepła, koszt czy łatwość obróbki i montażu, wśród najpopularniejszych możemy wymienić styropian oraz wełnę mineralną. Czym charakteryzują się te materiały? Jakie są ich wady i zalety?

Styropian jest bez wątpienia najpopularniejszym materiałem izolacyjnym wykorzystywanym zarówno w budynkach jednorodzinnych, jak i wielorodzinnych. Wynika to przede wszystkim z jego licznych zalet, wśród których możemy wymienić:

• wysoką zdolność izolacyjną - styropian posiada niski współczynnik lambda (λ), co oznacza, że nie dochodzi to przenikania ciepła na zewnątrz budynku;
• odporność na wilgoć - ze względu na niską nasiąkliwość materiał ten nie traci swoich właściwości izolacyjnych, a dodatkowo nie ulega niszczeniu pod wpływem działania niekorzystnych warunków atmosferycznych;
• niski koszt - styropian to tani materiał, co bezpośrednio przekłada się na niższy koszt ocieplenia domu. Cena, którą trzeba zapłacić za metr kwadratowy płyt styropianowych, wynosi zwykle od kilku do kilkunastu złotych;
• prosta i szybka obróbka oraz montaż - płyty styropianowe można w prosty sposób docinać przy użyciu podstawowych narzędzi. Mocowanie do ściany odbywa się z kolei przy pomocy zaprawy klejowej lub nawet pianki montażowej.

Jeśli chodzi o wady styropianu, jako materiału izolacyjnego, to nie ma ich zbyt wiele. Należy przede wszystkim pamiętać o tym, że nie jest to materiał elastyczny. W związku z tym wykorzystanie go do ocieplenia poddasza, a zwłaszcza przestrzeni między krokwiami, może być trudne. Ponadto jest mało odporny na ogień i nie gwarantuje wysokiej izolacyjności akustycznej.

Wełna mineralna to równie popularny materiał izolacyjny. Choć występują specjalne modele przeznaczone do ocieplania ścian zewnętrznych, to zwykle stosuje się ją wewnątrz obiektów. Świetnie sprawdzi się ona przede wszystkim do docieplenia poddasza, ale nie tylko. Można jej także użyć do izolacji stropów pomiędzy nieogrzewanym i ogrzewanym pomieszczeniem. Takie zastosowanie wełny mineralnej wynika głównie z równie niskiego co w przypadku styropianu współczynnika przenikania ciepła oraz niepalności. Właściwości te sprawiają, że wełna mineralna to też podstawowy materiał do izolacji domów szkieletowych i wewnętrznych ścian w budynkach z bali. Dodatkowo materiał ten jest znakomitym izolatorem akustycznym, dlatego często umieszcza się go w przegrodach ścian działowych.

Wśród materiałów wykorzystywanych do ocieplania budynków możemy wymienić także między innymi:

• polistyren ekstrudowany (XPS) - to materiał często określany również jako styrodur. Wykorzystuje się go głównie do izolacji płyt i ścian fundamentowych ze względu na jego znikomą nasiąkliwość. Co ważne, to materiał wyjątkowo cienki, który jednocześnie wyróżnia się niezwykle niskim współczynnikiem przenikania ciepła. Wadą polistyrenu ekstrudowanego (XPS) z pewnością jest cena, która nie należy do najniższych;
• pianę poliuretanową - ze względu na charakterystyczny sposób aplikacji (pianę natryskuje się na powierzchnię przy pomocy specjalnego agregatu), wykorzystuje się ją głównie do izolacji trudnodostępnych miejsc. Z powodzeniem można jej użyć do izolacji dachu, jako alternatywę wełny mineralnej. Wśród największych zalet piany poliuretanowej, często nazywanej również pianką PUR, możemy wymienić odporność na wilgoć, pleśń i grzyby, a także wysoką wydajność oraz szybką aplikację;
• płyty PIR - to unowocześniona wersja klasycznego poliuretanu. Materiał uformowany w płyty o niewielkiej grubości wyróżnia się doskonałymi parametrami izolacyjnymi i świetnie sprawdzi się głównie do ocieplania dachów. Płyty PIR, podobnie jak piana poliuretanowa, są odporne na działanie wilgoci.

Ocieplenie domu jest zwykle czasochłonnym zadaniem, dlatego warto wcześniej zaplanować przebieg prac. Jak zabrać się za realizację inwestycji, aby przebiegła ona sprawnie i bez większych komplikacji, a jej efekt był trwały i satysfakcjonujący? W pierwszej kolejności należy wybrać odpowiednie materiały izolacyjne. W przypadku ścian zewnętrznych warto postawić na styropian, który charakteryzuje się dobrym stosunkiem jakości (w tym przede wszystkim parametrem izolacyjności termicznej) do ceny. Do ocieplenia dachu dobrze sprawdzi się z kolei wełna mineralna lub pianka poliuretanowa.

Kolejny krok to przygotowanie budynku do wykonania izolacji. W przypadku ścian należy zwrócić uwagę na to, aby były one suche i oczyszczone z pyłu, tłuszczu oraz innych substancji mających wpływ na przyczepność. Jeśli realizowana jest termomodernizacja użytkowanego wcześniej domu, koniecznie trzeba skuć odspojone od podłoża tynki. W przypadku izolacji poddasza, przygotowanie do prac wygląda podobnie. Dach powinien być suchy i oczyszczony z wszelkich zabrudzeń. Trzeba również naprawić wszelkie usterki przed przystąpieniem do instalacji materiałów izolacyjnych.

Po przygotowaniu powierzchni można przejść do kolejnego etapu, czyli montażu izolacji. Dokładny przebieg prac uzależniony jest od materiału użytego do docieplenia ścian. W przypadku najczęściej stosowanego styropianu, płyty przykleja się do podłoża przy pomocy zaprawy klejowej. Następnie dodatkowo się je zabezpiecza łącznikami mechanicznymi. Na koniec materiał izolacyjny okłada się warstwą zbrojonej siatką z włókna szklanego. Na tak powstałą konstrukcję można nałożyć tynk, który będzie stanowił zabezpieczenie niższych warstw oraz podkreśli charakter całego budynku.

Jeśli chodzi o wykonanie ocieplenia na poddaszu, to przebieg prac mocno uzależniony jest od wybranych materiałów izolacyjnych. Szczegółowe informacje na temat realizacji tego zadania znajdziesz w naszym materiale - Jak ocieplić poddasze?

Ocieplenie domu podnosi komfort codziennego życia i jednocześnie pozwala obniżyć rachunki. Jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji warto jednak sprawdzić, z jakim wydatkiem trzeba będzie się zmierzyć, aby mieć pewność, że zgromadzone środki finansowe pozwolą na realizację wszystkich założonych prac. Ile kosztuje ocieplenie domu w 2024 roku? Jest to uzależnione między innymi od następujących czynników:

• powierzchni domu - im jest on większy, tym więcej materiałów będzie potrzebnych do jego docieplenia, co podnosi koszt inwestycji;
• stanu technicznego obiektu - jak już wcześniej wspomnieliśmy, powierzchnia, do której mocowany będzie materiał izolacyjny, musi być pozbawiona pęknięć, ubytków i innych wad. Ewentualna naprawa usterek wiąże się zatem z dodatkowym wydatkiem;
• wybranego materiału izolacyjnego - ceny poszczególnych materiałów izolacyjnych mogą znacząco różnić się od siebie. Jednym z najtańszych z nich jest styropian. Dużo więcej trzeba z kolei zapłacić za płyty PIR oraz polistyren ekstrudowany (XPS);
• zakresu prac - termoizolacja domu często obejmuje również audyt energetyczny czy wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, co dodatkowo zwiększa koszt inwestycji;kosztów robocizny - docieplenie budynku to zadanie, które warto zlecić specjalistom. Koszt realizacji prac zależy między innymi od regionu, doświadczenia fachowców oraz oczywiście zakresu prac.

Czy w związku z tyloma składowymi możemy wskazać orientacyjny koszt ocieplenia domu w 2024 roku? Biorąc pod uwagę aktualne ceny materiałów budowlanych, możemy założyć, że cena za metr kwadratowy ocieplenia ścian budynku wynosi około 150 zł/m2. Koszt robocizny to około 70 zł/m2. Na tej podstawie łatwo więc oszacować kwotę, którą będzie trzeba zapłacić za realizację zadania. W związku z tym ile kosztuje ocieplenie domu 100 m2? Uwzględniając wspomniane ceny, trzeba liczyć się z wydatkiem rzędu 22 tysięcy złotych.

W przypadku istniejących budynków ocieplenie domu często określa się również jako termomodernizację. W tym przypadku prace obejmują zwykle realizację szeregu dodatkowych zadań mających na celu ograniczenie przenikania ciepła na zewnątrz obiektu. Wśród nich, poza dociepleniem ścian, jest to wymiana stolarki okiennej i drzwiowej. Jeśli garaż znajduje się w bryle budynku, wówczas często montuje się też nową bramę, która charakteryzuje się lepszymi parametrami izolacyjnymi. W związku z tym, że głównym celem termomodernizacji jest poprawa jego efektywności energetycznej oraz obniżenie kosztów ogrzewania, inwestycja może też obejmować wymianę nieefektywnych źródeł ciepła. Wiąże się to z usunięciem kominków czy przestarzałych pieców na paliwa stałe. Ich miejsce zajmują nowoczesne źródła ciepła takie jak na przykład pompy ciepła.

Choć ocieplenie budynku wiąże się ze sporym wydatkiem, właściciele istniejących domów mogą ubiegać się o dofinansowanie, które pozwoli zredukować koszt inwestycji. Umożliwia to program Czyste Powietrze. Należy jednak pamiętać o tym, że w celu uzyskania środków konieczna jest również wymiana przestarzałego i nieefektywnego źródła ciepła. Jeśli chodzi o kwotę dotacji, to jej wysokość zależy od dochodu inwestora oraz zakresu prac. W ramach programu maksymalny poziom dofinansowania wynosi 135 tysięcy złotych (jeśli inwestycja obejmuje montaż instalacji fotowoltaicznej). W celu otrzymania środków należy złożyć wniosek do Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Trzeba przy tym pamiętać, że możliwość otrzymania dofinansowania przysługuje jedynie właścicielom lokalu mieszkalnego.

Poza dotacjami osoby decydujące się na docieplenie domu mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Odliczeniu podlegają zarówno materiały budowlane, jak i okna, drzwi czy bramy garażowe. Ponadto ulga obejmuje także usługi związane z audytem energetycznym czy montażem stolarki zewnętrznej.

Nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków wprowadziła obowiązek posiadania w określonych sytuacjach świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. To dokument, który przedstawia zapotrzebowanie domu na energię niezbędną między innymi do ogrzania obiektu, jego chłodzenia czy przygotowania ciepłej wody użytkowej. Jego posiadanie jest niezbędne na przykład podczas sprzedaży lub wynajmu domu. Posiadanie świadectwa energetycznego często będzie też konieczne do uzyskania dotacji na docieplenie obiektu.

Wystawienie dokumentu można zlecić uprawnionemu audytorowi energetycznemu wpisanemu do centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Jego koszt uzależniony jest głównie od powierzchni budynku. W przypadku domu jednorodzinnego za certyfikat energetyczny trzeba będzie zapłacić około 500 zł. Świadectwo energetyczne będzie ważne przez 10 lat lub do czasu przeprowadzenia prac budowlano-instalacyjnych wpływających na efektywność energetyczną budynku lub jego części.

Prawidłowe wykonanie ocieplenia domu nie jest proste. Podczas zadania łatwo popełnić błąd, którego efektem może być wystąpienie na przykład tak zwanych mostków termicznych, przez które ciepło wydostaje się na zewnątrz budynku. Wśród najczęstszych błędów popełnianych podczas realizacji zadania wymienia się między innymi:

• nieodpowiednie przygotowanie podłoża pod izolację,
• niewłaściwą kolejność nakładania warstw ocieplenia,
• brak dodatkowego zbrojenia,
• nieprawidłowe przyklejanie materiału izolacyjnego,
• niezagruntowanie powierzchni.

W jaki sposób uniknąć problemów, aby cieszyć się efektywną i trwałą izolacją domu? Realizację prac warto powierzyć specjalistom. Ważne, aby posiadali oni bogate doświadczenie. Dobrym pomysłem jest sprawdzenie opinii na temat firmy, co pozwoli zminimalizować ryzyko wybrania nieodpowiedniej ekipy remontowo-budowlanej.

Jeśli planujesz docieplenie domu, musisz liczyć się z dużym wydatkiem. Należy jednak pamiętać o tym, że jest to opłacalna inwestycja. Pozwala ona zredukować koszty ogrzewania domu, co w dłuższej perspektywie pozwoli wygenerować wyraźne oszczędności. Dodatkowo istnieją dofinansowania i ulgi pozwalające zmniejszyć koszt inwestycji. Żeby jednak być w pełni usatysfakcjonowanym z przeprowadzonych prac, należy odpowiednio dobrać materiały izolacyjne oraz zlecić realizację zadania wykwalifikowanym i doświadczonym fachowcom.