Kosiarki do trawy – podział, budowa i funkcje

Kosiarki ogrodowe dzielą się ze względu na źródło zasilania, dzięki któremu mogą zapewnić użytkownikom zróżnicowane możliwości koszenia. Możemy wyróżnić:

• kosiarki ręczne,
• kosiarki elektryczne, akumulatorowe i hybrydowe,
• kosiarki spalinowe,
• kosiarki traktorowe, czyli tzw. traktorki ogrodowe.

Kosiarki ręczne są wyposażone w dwa koła i noże spiralne, zabezpieczone osłoną. Mają niewielkie rozmiary i są łatwe w użyciu, choć ich długotrwałe pchanie po trawniku bywa męczące, zwłaszcza gdy mierzymy się z wyższą trawą.
Spiralne noże występują również w niektórych kosiarkach elektrycznych. Sprawdzają się doskonale przy pielęgnacji niewielkiego trawnika.

Wśród kosiarek elektrycznych znajdziemy również modele akumulatorowe (z ładowaną baterią litowo-polimerową o długim czasie pracy) lub hybrydowe (mające możliwość podłączenia kabla w przypadku rozładowanego akumulatora).
Są wyposażone w cztery koła lub poduszkę powietrzną. Pracują dość cicho, nie zanieczyszczają środowiska, a ich konserwacja i uruchamianie nie sprawiają problemu.

Kosiarki spalinowe posiadają silniki dwu- lub czterosuwowe. W pierwszych stosuje się benzynę bezołowiową, zmieszaną z olejem, natomiast w drugich – benzynę bezołowiową 95 z dodatkiem.Mamy do wyboru kosiarki na kołach lub na poduszce powietrznej, w wersji pchanej lub samobieżnej (czyli takiej, w której koła wprawiane są w ruch, a użytkownik nią tylko kieruje).

Kosiarka samojezdna wygląda jak mały traktor, z miejscem siedzącym dla użytkownika, który siada w pojeździe i prowadzi go zgodnie z wymogami terenu. Kosiarka zapewnia duży komfort użytkowania oraz szybkość koszenia trawy.
Z uwagi na możliwość użycia dodatkowego osprzętu, traktorki ogrodowe posłużą nam również do odśnieżania, wałowania i wertykulacji trawnika.

Na budowę kosiarek składa się kilka części, których parametry zdecydowanie warto poznać, zanim zdecydujemy się na zakup urządzenia. Dzięki temu dobierzemy najpotrzebniejsze elementy dla naszego trawnika.

• Szerokość cięcia – w zależności od modelu, wynosi od 28 do 57 cm w kosiarkach elektrycznych lub benzynowych. W modelach samojezdnych waha się od 55 do 122 cm. Im szerokość jest mniejsza, tym łatwiej kierować kosiarką, jednak im jest większa, tym koszenie jest szybsze.
• Typ ostrza – ostrze może być obrotowe lub cylindryczne. Ostrze obrotowe umożliwia szybkie cięcie, natomiast cylindryczne zapewnia optymalną jakość wykończenia. Nadaje się do rozległych trawników lub terenów golfowych.
• Kosiarki spalinowe lub elektryczne wyposażone są w jedno ostrze. Natomiast kosiarki samojezdne mogą być wyposażone nawet w 3 ostrza, przy szerokości cięcia 122 cm.
• Wysprzęglanie ostrza – jest to funkcja zabezpieczająca. W kosiarce spalinowej umożliwia ona zatrzymanie obrotów ostrza bez wyłączania silnika. Wysprzęglanie sprawdza się idealnie, gdy trzeba przejechać np. przez żwirową alejkę w ogrodzie.
• Regulacja wysokości cięcia – istnieją różne rodzaje regulacji: indywidualna (na każdym kole przy pomocy dźwigni lub przez przekładanie kół), częściowo scentralizowana (indywidualna z przodu, a scentralizowana z tyłu) oraz scentralizowana (cztery koła są regulowane jednocześnie przez punkt kontroli wysokości cięcia - taka regulacja jest najłatwiejsza).

Na górnej części obudowy umieszczony jest silnik. Dolna część osłania ostrze. Obudowa może być wykonana z różnych materiałów, z których każdy ma specyficzne zalety:

• stal – bardzo odporna, wymaga regularnej konserwacji;
• aluminium – sztywne i nierdzewne, nie wymaga specjalnej konserwacji;
• polipropylen – lekki, nie wymaga żadnej konserwacji;
• tworzywo Xenoy lub ABS – jego parametry są zbliżone do polipropylenu, ale oprócz tego wykazuje optymalną odporność na uderzenia.

Skrzynię biegów spotkamy w kosiarkach samojezdnych. Może wystąpić w dwóch wariantach:

• manualnym – tradycyjny mechanizm z koniecznością samodzielnej zmiany biegów z użyciem sprzęgła, mało wygodny na terenach z dużą ilością przeszkód (wymaga zwalniania i dokonywania redukcji biegów),
• hydrostatycznym – tzw. bezstopniowym, gdzie kosiarka samojezdna zmienia biegi bezobsługowo tak jak samochód z automatyczną skrzynią biegów. Zmiana odbywa się płynnie, a my wybieramy jedynie tryb jazdy: do przodu lub do tyłu.

Musimy go regularnie czyścić, aby ułatwić przepływ powietrza, a tym samym zapewnić skuteczne zbieranie trawy. Kosz na trawę może być wykonany z:

• płótna – jest wówczas lekki i zapewnia właściwy przepływ powietrza,
• plastiku – jest łatwy w utrzymaniu.

Pojemność kosza zmienia się w zależności od modelu. Im jest większa, tym czas koszenia jest krótszy, ponieważ oszczędzamy czas, dzięki rzadszemu opróżnianiu kosza.

Przed podjęciem ostatecznej decyzji o zakupie kosiarki, powinniśmy przeanalizować główne kryteria wyboru, które związane są zarówno z właściwościami terenu, jak i funkcjonalnością samego urządzenia.

Najważniejszym kryterium, jakie musimy uwzględnić, jest powierzchnia terenu przeznaczonego do koszenia (nie należy jej mylić z całkowitym obszarem działki).Kosiarka ręczna sprawdzi się do wygodnego koszenia trawnika o powierzchni do 50 m2. W przypadku terenu powyżej 50 m2 lepiej wybrać kosiarkę elektryczną. Natomiast dla powierzchni od 500 do 2000 m2, najlepiej zdecydować się na kosiarkę spalinową.

Aby koszenie sprawiało nam większą przyjemność, możemy wybrać kosiarkę samobieżną. Jej tylne koła napędzają kosiarkę, tak że użytkownik kieruje nią bez większego wysiłku. Tę zaletę docenimy zwłaszcza wtedy, gdy czas koszenia przekracza godzinę.

Dla terenów powyżej 2000 m2 powierzchni, zalecana jest kosiarka samojezdna.

Czas koszenia jest wprost proporcjonalny do szerokości cięcia kosiarki. Producenci proponują szerokości od około 30 do 60 cm. Kosiarka wyposażona w nóż o szerokości 60 cm zetnie dwa razy więcej trawy w danej jednostce czasu niż taka, której nóż ma 30 cm.

Przykładowo – kosiarka, której szerokość cięcia wynosi 50 cm, musi pokonać 4 km, aby skosić teren o powierzchni 2000 m2. Dlatego tak istotne jest, aby dobrać odpowiednie urządzenie do koszonego obszaru.

Ukształtowanie terenu ma również duże znaczenie. Kosiarka na poduszce powietrznej, unosząca się kilka centymetrów nad ziemią, jest bardziej zwrotna na terenach nierównych lub zboczach. Silnik dwusuwowy jest niezbędny na spadzistych obszarach, chociaż jest mniej ekologiczny niż czterotaktowy.

Przewód elektryczny kosiarki może znacznie utrudniać pracę, jeżeli trzeba omijać liczne drzewa lub krzewy. Dlatego urządzenia przewodowe sprawdzą się zdecydowanie lepiej na mniejszych terenach, które nie mają zbyt wielu przeszkód zlokalizowanych na koszonym obszarze.

O zakupie kosiarki decyduje również wygodna funkcja zbierania trawy, którą umożliwia pojemnik umieszczony z tyłu urządzenia, do którego wyrzucana jest skoszona trawa. Jest on opróżniany ręcznie. W przypadku dużych ilości wyrzucanej trawy możemy mieć problemy z jej magazynowaniem i usuwaniem. Warto wtedy zdecydować się na kompostowanie.

Możemy też nie zbierać trawy i zostawiać ją na trawniku. Zaleca się wtedy jej rozdrabnianie, czyli pocięcie na drobne cząsteczki. W ten sposób gleba jest nawożona rozdrobnioną trawą i nie wymaga dodatkowego nawozu. Technika ta wymaga jednak regularnego i częstego koszenia oraz stosowania preparatów wspomagających rozkładanie skoszonej trawy.

Ważnym kryterium, które należy rozważyć przy zakupie kosiarki, to rozmiary urządzenia. Modele ręczne i samobieżne mają często składane niektóre elementy, co ułatwia ich przechowywanie poza sezonem. Muszą być zatem wykonane z materiałów odpowiednio zabezpieczonych przed wpływami atmosferycznymi, aby zapobiec przedwczesnemu zniszczeniu.