Epipremnum

• Epipremnum zalicza się do gatunków oczyszczających powietrze ze szkodliwych związków.

• Epipremnum złociste i jego odmiany zawierają m.in. szczawiany wapnia – kontakt z sokiem może powodować podrażnienia skóry i uczulenia. Odnosi się to do ludzi, ale także zwierząt domowych. Spożycie prowadzi do zatrucia pokarmowego.

• W naturze zakwita – tworzy kolby otoczone zielonkawo-kremowymi pochwami liściowymi. W mieszkaniach nie wytwarza kwiatów.

Epipremnum to rodzaj obejmujący kilkanaście gatunków, występujących naturalnie w Azji, Australii oraz na wyspach Pacyfiku. Zazwyczaj, jako pnącza lub liany, porastają tropikalne lasy. Kilka gatunków uprawia się w pomieszczeniach jako rośliny ozdobne. Najbardziej rozpowszechnione jest epipremnum złociste (Epipremnum aureum). Pochodzi z Moorei, jednej z Wysp Towarzystwa, położonej we wschodniej części Polinezji.

Gatunek bywa potocznie (i błędnie) nazywany scindapsusem, gdyż dawniej zaliczano go do tego rodzaju. W przyrodzie pędy dorastają nawet do 20 m długości, w uprawie pokojowej są kilkukrotnie krótsze (zwykle do 5 m). Epipremnum rośnie szybko; roczne przyrosty pędów wynoszą nawet 50 cm. Wykształca korzenie przybyszowe, którymi przyczepia się do podpór. W dobrych, wilgotnych warunkach, korzenie „czepne” pojawiają się na pędach częściej.

Epipremnum wytwarza atrakcyjne, sercowate liście. Mają zielono-złocistą barwę. W sprzedaży dostępne są także odmiany z białymi przebarwieniami. Rzadziej w uprawie pokojowej spotyka się Epipremnum pinnatum, którego liście nieco kojarzą się z monsterą, oraz Epipremnum amplissimum o strzelistych, lancetowatych liściach. Poszczególne gatunki mają zbliżone wymagania. Zalicza się je do roślin umiarkowanie trujących.

W warunkach naturalnych epipremnum jest niemal całkowicie osłonięte koronami drzew. Dociera do niego głównie światło rozproszone. Zbliżone warunki trzeba zapewnić roślinie w pomieszczeniu. Młode epipremnum warto umieścić na mniej słonecznych parapetach (np. na wystawie wschodniej lub północnej). Dzięki temu roślina atrakcyjnie się zagęści. Starsze okazy, ze względu na rozmiary, przenosi się w inne miejsca. Epipremnum możesz uprawiać na regałach, w kwietnikach, makramach i innych wiszących pojemnikach. Czasem oplata się nim sufit (np. używając linek). Oprócz tego może być uprawiane na podporach na podłodze. W tym celu sprawdzają się kratownice oraz paliki z włókna kokosowego.

Epipremnum uprawiaj na stanowisku widnym, dobrze oświetlonym, ale wolnym od bezpośredniego nasłonecznienia. W takich miejscach liście są duże, gęste, a przy tym atrakcyjnie wybarwione. Prażące słońce powoduje poparzenia liści. Przybierają postać brązowych lub pomarańczowych plam. Z kolei w zbyt ciemnym miejscu roślina wytwarza drobniejsze, matowe, słabo wybarwione liście. Odległość między nimi jest wtedy większa (wydłużone pędy), przez co roślina gorzej wygląda. Jednocześnie ma tendencję do nadmiernego gubienia liści. To co prawda naturalny proces, nie powinien jednak przebiegać zbyt szybko.

Pod względem aranżacji, nie ma ograniczeń. Epipremnum pasuje zarówno do tradycyjnych, jak i nowoczesnych wnętrz. Możesz uprawiać je w otoczeniu wysokich roślin o pokroju wzniesionym. Epipremnum oplata ich pnie lub rośnie luźno, przewieszając się przez donicę. Czasem roślinę umieszcza się w ogrodach wertykalnych i lasach w szkle, ale ze względu na jej szybki wzrost, pędy muszą być regularnie przycinane.

Podlewanie to najtrudniejszy aspekt uprawy epipremnum. Musisz robić to tak, aby podłoże nie przesychało całkowicie, ale jednocześnie nie było przez długi czas mokre. Przy niedoborze wody, roślina szybko wysycha (brązowieje). Przy nadmiarze wody liście opadają (pojawiają się na nich plamy). Długotrwałe zalewanie może prowadzić do zgnilizny korzeni i obumarcia rośliny.

Trudno dokładnie określić częstotliwość podlewania. Wilgotność podłoża można sprawdzać palcem. Jeśli wierzchnia warstwa (do ok. 1 cm) jest sucha, roślinę trzeba podlać. Jeśli umiarkowanie wilgotna – można poczekać 1-2 dni. Najlepsza jest woda przegotowana lub przynajmniej odstana. Powinna mieć temperaturę pokojową. Zimna woda, prosto z kranu, może spowodować stres fizjologiczny. Podlewaj umiarkowanie – tak, by w podstawce pojawiła się niewielka ilość wody.

Epipremnum to roślina pochodząca z lasów deszczowych. Lubi więc wilgotne powietrze. W takich warunkach tworzy dużo korzeni przybyszowych i efektowne liście. Ma mniejszą tendencję do ich gubienia (tak dzieje się w pomieszczeniach z suchym powietrzem). Oznaką wskazującą na niedostateczną wilgotność są także brązowe końcówki blaszek liściowych.

Roślinę można i warto zraszać, np. 2-3 razy w tygodniu. Zraszanie liści i pędów nie ma na nią negatywnego wpływu (np. nie objawia się występowaniem chorób grzybowych). Epipremnum jest przyzwyczajone do takich warunków. Do zraszania używaj wody przegotowanej lub odstanej, wtedy nie zachodzi ryzyko pojawiania się brzydkich, białych plam na liściach. Oprócz tego możesz korzystać z nawilżacza powietrza, zwłaszcza zimą. Najlepsze są urządzenia elektroniczne, które dają możliwość ustawienia konkretnych parametrów. Wilgotność w zakresie 50-60% jest dobra dla roślin tropikalnych (w tym epipremnum), a zarazem nieszkodliwa człowieka.

Najlepsze podłoże dla epipremnum jest żyzne i przepuszczalne, o lekko kwaśnym odczynie. Najczęściej używa się uniwersalnej ziemi do roślin pokojowych. Można wymieszać ją z odrobiną keramzytu (zapobiega nadmiernemu „zbijaniu się” ziemi). Ponadto dobrymi dodatkami „spulchniającymi” są chipsy oraz włókno kokosowe. Można znaleźć także specjalistyczne podłoża dla epipremnum. Na dnie donicy zawsze stosuj drenaż, który uchroni korzenie przed gniciem. Zwykle wystarczy warstwa 1-2 cm, np. perlitu lub keramzytu. Te materiały są lekkie, dlatego warto je stosować w donicach wiszących. Do stojących można wsypać także gruboziarnisty żwir, drobne kamienie i rozdrobnioną cegłę.

• Epipremnum złociste (Epipremnum aureum) – najpopularniejsza odmiana. Pnącze dorasta do 4m, ma błyszczące, sercowate liście, nakrapiane żółtymi smugami.

• 'Happy Leaf' (Epipremnum 'Happy Leaf') – odmiana o biało-zielonych, nakrapianych liściach.

• 'Marble Queen' (Epipremnum 'Marble Queen') – odmiana z sercowatymi liśćmi o biało-kremowym wybarwieniu.

• 'Neon' (Golden Pothos) – wyróżnia się jasnozielonym i żółtym wybarwieniem. Liście mają sercowaty kształt. Jak każda roślina o jaśniejszym wybarwieniu, potrzebuje więcej światła.

Epipremnum ma względnie duże przyrosty, dlatego roślinę warto nawozić. Po przesadzeniu, przez kilka tygodni nie potrzebuje dokarmiania. Korzysta z zasobów zgromadzonych w podłożu, ponadto ma szczątkowy system korzeniowy. Rozrośnięte pnącza dokarmiaj od wiosny do jesieni, średnio co 2-3 tygodnie. Warto używać nawozów dla roślin o ozdobnych liściach, organicznych nawozów humusowych lub innych, które mają wysoką zawartość potasu, a niską azotu.

Ważne: nie stosuj dużych dawek nawozów o wysokiej zawartości azotu. Po pierwsze – mogą doprowadzić do zasolenia podłoża. Po drugie – dokarmiane w ten sposób epipremnum może mieć mniej atrakcyjny pokrój (większe odległości pomiędzy liśćmi).

Epipremnum przesadza się bardzo rzadko, raz na kilka lat. Wyznacznikiem jest przerastanie korzeni przez otwory w donicy. Roślinę umieść w donicy nieznacznie większej od poprzedniej. Epipremnum ma słabo rozwinięty system korzeniowy. Z powodzeniem można je sadzić w niewielkich donicach. Przesadzanie najlepiej wykonywać wiosną. Jednocześnie epipremnum nie należy do roślin długowiecznych. Po kilku, rzadziej kilkunastu latach, staje się mało gęste. Jeśli w donicy jest dużo miejsca, możesz posadzić w niej nowych sadzonki, które z czasem spowodują zagęszczenie epipremnum.

Rozmnażanie epipremnum jest bardzo łatwe. Wystarczy przyciąć pędy tak, by każda sadzonka miała 2-3 liście (i dwa węzły). Z jednego pędu można więc uzyskać kilka, a nawet kilkanaście sadzonek. Nie trzeba stosować ukorzeniacza. Sadzonki umieść w wodzie, a gdy wypuszczą korzenie, od razu przenieś je do donic z ziemią. Powinny się szybko przyjąć.

Szkodniki mogą pojawić się na epipremnum bez wyraźnej przyczyny, ale często sprzyjają im błędy pielęgnacyjne. Rośliny przenawożone azotem są bardziej podatne na mszyce. Szkodniki występują w dużych koloniach. Wysysają sok z roślin, co prowadzi do powstawania plam na blaszkach liściowych. Mszyce są wektorem chorób wirusowych, a oprócz tego wydzielają lepką spadź, która jest pożywką dla grzybów sadzakowych. Powodują bezpośrednie szkody, a przy tym zwiększają ryzyko wystąpienia patogenów.

Jeśli roślina jest przesuszana, częściej atakuje ją przędziorek. Podobnie jak mszyce, wysysa sok z roślin. Tworzy delikatne pajęczynki – to jego cecha charakterystyczna. Zdarza się, że na roślinie żerują wełnowce. Te owady przypominają strzępki waty. Mszyce i przędziorka zwalczaj typowo, stosując środki ochrony przeznaczone do roślin pokojowych. Wełnowce najlepiej usuwać ręcznie, a dopiero później stosować insektycyd. Można także wyjąć roślinę z donicy i sprawdzić, czy szkodniki nie znajdują się również w korzeniach. W razie potrzeby bryłę podlewaj preparatem, a po kilku dniach pnącze przesadź do nowej ziemi, ale tej samej donicy.