Gruntowanie powierzchni przed malowaniem

Gruntowanie powierzchni przed malowaniem polega na przygotowaniu podłoża pod warstwę farby nawierzchniowej.

Celem gruntowania powierzchni przed malowaniem jest między innymi:

• poprawienie przyczepności farby nawierzchniowej,

• wzmocnienie malowanego podłoża,

• wyrównanie lub zmniejszenie jego chłonności,

• związanie luźnych cząstek pokrywających podłoże,

• zmniejszenie zużycia farby nawierzchniowej.

Do gruntowania powierzchni przed malowaniem służą farby i specjalne preparaty gruntujące lub podkładowe. Najczęściej produkowane są z przeznaczeniem do konkretnego materiału np: drewna, ścian otynkowanych, metalu, ale są też preparaty lub farby ogólnego stosowania. Mogą być gotowe do użytku lub mieć formę koncentratu, który trzeba rozcieńczyć w odpowiednich proporcjach.

W przypadku malowania ścian obowiązuje zasada, że podłoże musi być zawsze mocniejsze niż warstwa malarska. Preparaty gruntujące nakłada się głównie na tynki lub powłoki z farby klejowej. Ich zadaniem jest związanie luźnych drobin wyschniętej farby albo zaprawy tynkarskiej. Poprawiają przyczepność farb i ujednolicają fakturę podłoża. Zmniejszają też jego chłonność, dzięki czemu do malowania zużywa się mniej farby nawierzchniowej (zazwyczaj po gruntowaniu wystarczy tylko jedna jej warstwa). W pomieszczeniach, w których występuje podwyższona wilgotność powietrza, tworzą też barierę wodoodporną. Środki gruntujące nakłada się również na płyty gipsowo-kartonowe i na goły mur.

Gruntowanie ścian przed malowaniem najlepiej jest przeprowadzać w temperaturze powyżej + 5 stopni.

Przed przystąpieniem do gruntowania malowanej powierzchni trzeba oczyścić ścianę z odpadającego tynku, odspajającej się farby lub tapety. Należy zmyć też plamy tłuszczu. We właściwy sposób usunięte muszą być wszelkie skupiska pleśni.

UWAGA

Świeży, tynk można gruntować dopiero po 3-4 tygodniach.

Farbę gruntującą trzeba starannie wymieszać i gdy jest taka potrzeba - rozcieńczyć, używając do tego środka zalecanego przez producenta.

Preparat gruntujący nakłada się za pomocą pędzla lub wałka. Trzeba nanieść taką liczbę warstw, jaką zaleca producent (informacja o tym powinna znaleźć się na opakowaniu). Najczęściej nakłada się jedną warstwę. Dwie warstwy zalecane są na podłoża szczególnie chłonne. Drugą warstwę nakłada się, gdy pierwsza jest jeszcze wilgotna.

Warstwę farby dekoracyjnej można nakładać po około 24 godzinach.

RADA

Nie mając pewności, czy ściana wymaga gruntowania specjalną farbą lub preparatem, wystarczy zrobić prosty eksperyment. Jeśli ścianę potrze się palcem i zostanie na nim brudny ślad, to znaczy, że ściana przed malowaniem koniecznie wymaga zagruntowania.

Elewacje gruntuje się w podobny sposób. Proszę pamiętać, by prace wykonywać na suchej, nie nagrzanej słońcem elewacji.

Na rynku dostępne są preparaty spełniające wiele funkcji i nadające się do użycia w każdych warunkach atmosferycznych. Ich wybór uzależniony jest od stanu w jakim znajduje się podłoże oraz od rodzaju farby jaką będzie ono malowane.

Najbardziej popularne i jednocześnie uniwersalne to:

Najczęściej są to wodne dyspersje żywicy akrylowej z dodatkiem substancji pomocniczych. Wzmacniają podłoże i zabezpieczają je przed wilgocią. Jednocześnie stanowią powłokę paroprzepuszczalną. Oprócz tego, że poprawiają przyczepność farb nawierzchniowych, zapobiegają występowaniu na pomalowanych ścianach przebarwień. Gruntuje się nimi ściany wewnątrz domów. Nadają się do płyt gipsowo-kartonowych, tynków gipsowych, cementowo-wapiennych, wapiennych;

Stosuje się je na zewnątrz i wewnątrz budynków. Wnikają głęboko w ściany i wzmacniają ich powierzchnię. Używa się ich jako warstwy podkładowej pod dekoracyjne farby emulsyjne i akrylowe;

Środki głęboko wnikające w mur, wodoodporne, lecz łatwo palne. Wiążą drobiny tynku i pył znajdujący się na powierzchni ścian. Nie zatrzymują pary wodnej wchłanianej i oddawanej przez ściany. Można je stosować wewnątrz i na zewnątrz domów. Nadają się nie tylko do gruntowania tynków i farb, ale również do drewna i płyt cementowo-azbestowych;

Głęboko wnikają w mur. Są wysoce wodoodporne. Wiążą drobiny pyłu na powierzchni ściany i poprawiają przyczepność farb. Stosowane są do gruntowania ścian zewnętrznych;

Służą do gruntowania zewnętrznych tynków wapiennych, cementowo-wapiennych, cegły piaskowo-wapiennej oraz betonu. Można nimi gruntować również stare farby wapienne, cementowo-wapienne i krzemianowe. Nie tworzą na ścianach zmineralizownej powłoki, tylko wnikają głęboko w jej pory;

Najczęściej są dwuskładnikowe i trzeba zawartość obu opakowań zmieszać przed użyciem. Są wodorozcieńczalne. Stosowane są do gruntowania powierzchni betonowych w pomieszczeniach.

UWAGA

Nie wolno łączyć ze sobą preparatów różnych producentów. Mimo tego samego przeznaczenia, różnią się one często składem chemicznym. Mieszanie może spowodować obniżenie lub nawet zmianę ich właściwości.

Drewno gruntuje się głównie w tym celu, by zabezpieczyć je przed wilgocią i zmniejszyć jego chłonność. Preparaty gruntujące wnikają w pory drewna, uszczelniają je i zabezpieczają przed zniszczeniem warstwy dekoracyjnej w wyniku kurczenia się i rozszerzania drewna. Niektóre preparaty działają też rozjaśniająco, co ma znaczenie szczególnie przed lakierowaniem drewna starego lub wcześniej wielokrotnie malowanego.

Przed pomalowaniem drewna, zwłaszcza świeżego, trzeba zabezpieczyć sęki i pokryć jego powierzchnię preparatem gruntującym.

Za pomocą szpachelki usunąć trzeba żywicę z sęków. Jeśli po tej czynności żywica wciąż się pojawia, trzeba sęki ogrzać za pomocą opalarki i szpachelką zebrać wyciekającą żywicę.

Drewno trzeba dokładnie przeszlifować papierem ściernym. Powstały po szlifowaniu pył najlepiej usunąć za pomocą szmatki nasączonej w benzynie lakierniczej.

Sęki trzeba pomalować specjalnym preparatem izolującym lub szelakiem, który zatrzyma wyciekającą z nich żywicę.

Drewno powinno być suche, gładkie i czyste. Nie powinno być na nim tłustych plam i zacieków z żywicy. Tłuszcz z drewna można zmyć rozpuszczalnikiem nitro lub benzyną ekstrakcyjną.

Preparat gruntujący trzeba dokładnie wymieszać. W przypadku pokostu pierwszą jego warstwę trzeba nanosić po rozcieńczeniu benzyną ekstrakcyjną w stosunku 1:1.

Preparat nanosi się pędzlem. Malowanie farbą nawierzchniową można zaplanować najwcześniej na następny dzień.

• pokost lniany - jest wodoodporny i głęboko wnika w drewno. Można go stosować wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń;
• akrylowe farby gruntujące - są wodorozcieńczalne. Ujednolicają kolor podłoża przed pomalowaniem go farbami, bejcami, lakierobejcami transparentnymi lub przed polakierowaniem;
• alkidowe farby podkładowe - nadają się do gruntowania drewna przed pomalowaniem farbami lateksowymi lub alkidowo-olejnymi;
• podkłady styrenowane - tworzą na drewnie powłokę poprawiającą przyczepność farb nawierzchniowych i chronią jednocześnie przed butwieniem. Mogą być stosowane wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, jako podkład pod emalie alkidowe i ftalowe;
• lakiery nitrocelulozowe podkładowe - służą do malowania warstwy podkładowej pod lakiery podłogowe. Zabezpieczają przed ciemnieniem parkietów pod wpływem substancji zawartych w lakierach nawierzchniowych chemoutwardzalnych;
• farby podkładowe olejno-ftalowe - mogą być stosowane do gruntowania drewna i materiałów drewnopochodnych, ale również do metalu i ścian. Poprawiają przyczepność farb nawierzchniowych. Powinno się je nakładać na drewno wstępnie zagruntowane, na przykład pokostem.

Gruntowanie metali przed ich pomalowaniem ma na celu zabezpieczenie przed korozją i związanie drobnych zanieczyszczeń osiadających na powierzchni. Zapewnia też mniejsze zużycie farby nawierzchniowej. Do gruntowania służą farby antykorozyjne i podkładowe.

Przed gruntowaniem powierzchnia metalu powinna być oczyszczona z rdzy, kurzu i odtłuszczona. Do odtłuszczenia można użyć na przykład detergentu, rozpuszczalnika lub trójchlorku etylu.

Gdy na gruntowanej powierzchni znajduje się stara farba, należy ją zmatowić papierem ściernym lub specjalnym preparatem do zmatawiania powierzchni. Jeśli jest ona w złym stanie, to trzeba ją usunąć za pomocą ściernicy szczotkowej, opalarki elektrycznej lub specjalnego preparatu do usuwania starych powłok malarskich.

Farbę gruntującą należy wymieszać i ewentualnie rozcieńczyć.

Nanosi się ją za pomocą pędzla lub pistoletu natryskowego. Liczbę warstw określa producent. Kolejne warstwy trzeba nanosić w odstępach 2-4 godzinnych.

Na drugi dzień można nakładać farbę nawierzchniową. W wypadku farb nitrocelulozowych czas ten wynosi minimum 72 godziny.

UWAGA

Niekiedy farby nawierzchniowe mają takie właściwości, że nie wymagają stosowania podkładu gruntującego.

• podkładowe emalie alkidowe - ich celem jest zabezpieczenie metalu przed rdzewieniem i w konsekwencji przed zniszczeniem powłoki malarskiej. Stosuje się je jako podkład pod farby nawierzchniowe. Często nie wymagają bardzo dokładnego usuwania skupisk rdzy z powierzchni metalu;

• podkładowe farby poliwinylowo-akrylowe - przeznaczone są do gruntowania powierzchni ocynkowanych lub aluminiowych. Mają właściwości antykorozyjne i można nimi malować powierzchnie pokryte niewielkimi skupiskami rdzy;

• podkładowe farby winylowe i poliwinylowe - mają właściwości antykorozyjne i poprawiające przyczepność farb nawierzchniowych. Nadają się do stali i żeliwa;podkładowe farby nitrocelulozowe - nie mają właściwości antykorozyjnych, a jedynie poprawiają przyczepność farb nawierzchniowych. Powinny być stosowane na metal pokryty wcześniej farbą antykorozyjną. W przypadku aluminium lub metali ocynkowanych emalie te nakłada się jako tzw. warstwę pasywacyjną, wiążącą utleniające się cząsteczki tych metali. Przeznaczone są do dalszego malowania nitrocelulozowymi farbami nawierzchniowymi;

• podkładowe farby antykorozyjne na bazie żywic ftalowych - stosowane są jako podkład pod emalie ftalowe, ftalowe modyfikowane, nitrocelulozowe, poliwinylowe lub chlorokauczukowe. Zabezpieczają przed korozją i poprawiają przyczepność farb nawierzchniowych;

• podkładowe farby akrylowe - przeznaczone są do gruntowania metali o słabej przyczepności - cynku, aluminium. Nie działają antykorozyjnie, a jedynie poprawiają przyczepność farb nawierzchniowych;

• podkładowe farby chlorokauczukowe - przeznaczone są do malowania stali i żeliwa. Podkład ten chroni przed negatywnym działaniem czynników atmosferycznych i rdzą. Stosuje się go pod nawierzchniowe emalie chlorokauczukowe i alkidowe;

• stabilizator rdzy - nowość wśród farb podkładowych do metalu - ma działanie głęboko penetrujące. Stosowany bezpośrednio na rdzę, izoluje i stabilizuje skorodowane powierzchnie metalowe. Może być mieszany z farbami alkidowymi (gliceroftalowym), lakierem lub lazurami na bazie rozpuszczalnika, podnosząc ich właściwości antykorozyjne.

Gruntowanie tych materiałów ma na celu zapewnienie farbom nawierzchniowym odpowiedniej przyczepności.

Preparaty gruntujące nanosi się w podobny sposób, jak przy wcześniej opisanych materiałach.

• farby gruntujące na bazie alkidu - używa się ich do malowania warstwy podkładowej na szkle, kafelkach ceramicznych, tworzywach sztucznych i metalu;

• dwuskładnikowe epoksydowe lakiery podkładowe - zapewniają farbom nawierzchniowym doskonałą przyczepność do śliskich podłoży szkła, ceramiki i tworzyw sztucznych.

Ile kosztuje gruntowanie ścian?

Ceny usług różnią się od siebie w zależności od firmy, regionu i użytych materiałów. Przyjmuje się jednak, że za metr gruntowania firmy remontowe liczą od 5 do 7 zł. Za pomalowanie ścian trzeba również dodatkowo zapłacić.

Kiedy gruntować ściany?

Gruntowanie powinno się wykonać przed pracami takimi jak szpachlowanie, naprawy ubytków, tynkowaniem i nakładaniem gładzi, po usunięciu starej farby, plam i pleśni z powierzchni. W przypadku odświeżania ścian, gdy powierzchnia ściany jest w dobrym stanie, gruntowanie można pominąć.