Jak pozbyć się mrówek z ogrodu

Mrówki to owady należące do rodziny mrówkowatych (Formicidae). Można je spotkać niemal na całym świecie. W Polsce występuje ponad 100 gatunków mrówek. Niektóre z nich znajdują się pod ochroną np. mrówka łąkowa (Formica pratensis), która występuje w lasach i jest owadem pożytecznym. Inne mrówki mogą wyrządzać prawdziwe szkody w naszych ogrodach. W naszym najbliższym otoczeniu możemy spotkać gatunki takie jak:

• hurtnica czarna (Lasius niger),
• hurtnica żółta (Lasius flavus),
• murawka darniowiec (Tetramorium caespitum),
• wścieklice zwyczajne (Myrmica rubra).

Mrówki mogą uszkadzać młode przyrosty roślin ozdobnych oraz pąki kwiatów, w których znajduje się nektar. Uszkadzają także owoce (np. morele). Niektóre gatunki zakładają swoje gniazda w pniach lub korze drzew, co na drzewa wpływa bardzo negatywnie, ponieważ je osłabia.

Mrówki potrafią też zniszczyć ozdobne klomby, grządki warzywne i trawnik – kiedy zakładają mrowiska i drążą w ziemi korytarze, które uszkadzają korzenie roślin, a także ich kłącza i bulwy. Korytarze i tunele dodatkowo przesuszają glebę.

Owady te w obronie swojego mrowiska stają się bardzo agresywne – ukąszenie mrówki piecze, boli, wywołuje rumień na skórze, a niekiedy nawet reakcje alergiczne. A to dlatego, że kiedy mrówki gryzą, wstrzykują w ciało jad zawierający kwas mrówkowy.

Mrówki żywią się spadzią czyli słodką wydzieliną mszyc, które w naszych ogrodach potrafią wyrządzić prawdziwe szkody. Mrówki natomiast wyspecjalizowały się w ich ochronie – bronią mszyce przed ich naturalnymi wrogami (np. biedronkami). Niektóre gatunki zakładają nawet swoje prywatne hodowle – larwy mszyc na zimę przenoszone są w głąb mrowiska, a wiosną dorosłe owady ponownie wynoszone są na zewnątrz, gdzie mogą żerować na roślinach i dostarczać mrówkom potrzebnej im spadzi.

Mrówki to nie tylko szkodniki, niekiedy owady te są bardzo pożyteczne. Dzięki nim bardzo łatwo jest zlokalizować kolonie mszyc, które żerują na roślinach. Szybciej można dostrzec mrówki wędrujące po roślinach, niż małe, często zielonej barwy mszyce ukryte wśród liści. A mszyce to prawdziwe szkodniki i im szybciej zacznie się je zwalczać, tym lepiej dla ogrodu.

Mrówki to sprzymierzeńcy w walce ze szkodnikami, które niszczą rośliny w ogrodach: owady te zjadają larwy np. muchówek. Ponadto mrówki pełnią rolę reducentów – żywią się padliną, martwymi owadami i małymi gryzoniami czy płazami, zjadają resztki organiczne i roślinne, dzięki czemu oczyszczają swoje najbliższe otoczenie.

Mrówki w pewnym stopniu mogą przyczyniać się także do poprawienia struktury gleby w ogrodach. Kiedy budują swoje mrowiska i drążą korytarze w ziemi, spulchniają i napowietrzają glebę. Dodatkowo ich odchody zawierają użyźniające podłoże pierwiastki (np. azot czy fosfor), które poprawiają jakość gleby.

Aby mrówki wyprowadziły się z ogrodu, warto sięgnąć po domowe sposoby:

• wokół mrowiska i na trasach ich wędrówek można posadzić rośliny, których te owady nie tolerują. Należą do nich np. czosnek, lawenda, nagietki, majeranek, pietruszka, tymianek, wrotycz;
• skuteczne bywają też bardzo aromatyczne olejki zapachowe np. lawendowy, miętowy, goździkowy;
• odstraszająco na mrówki działa również sól oraz soda oczyszczona (także proszek do pieczenia), którymi możesz posypywać wykorzystywane przez mrówki ścieżki, jednak substancje te mogą mieć niekorzystny wpływ na rośliny (szczególnie sól);
• w pobliżu gniazda możesz ustawić miseczki z miodem, słodkim syropem lub piwem (mrówki giną zwabione zapachem);
• mrówki nie lubią też zapachu cynamonu, octu, skórki cytrynowej, świeżych liści pomidora, orzecha włoskiego, bzu czarnego, pieprzu ziołowego;
• możesz też skupić się na pozbyciu mszyc. Mszyce to szkodniki, które żerują na roślinach ozdobnych. Aby się ich pozbyć, trzeba wykonać oprysk chemiczny odpowiednim preparatem. Mszyce dostarczają mrówkom słodkiej spadzi i kiedy pozbawi się ich źródła pożywienia, być może mrówki same wyprowadzą się z ogrodu.

Jeśli naturalne metody odstraszania mrówek nie przyniosą spodziewanych efektów, wtedy należy zastosować preparaty chemiczne. Wśród dostępnych insektycydów znajdują się płyny, spraye, proszki i granulaty.

Środki te zawierają trucizny o działaniu kontaktowym i żołądkowym, ale mają atrakcyjny dla mrówek zapach i smak. Mrówki zanoszą je do gniazda jako pożywienie i tym samym zatruwają inne osobniki w mrowisku. Inne preparaty mają w swoim składzie hormony (metopren), które powodują u mrówek bezpłodność. Środki takie działają wolniej niż preparaty kontaktowe, ale po pewnym czasie powodują zamieranie kolonii.

Najmniej skuteczne są środki do opryskiwania mrowiska – działają one głównie na robotnice i tylko nieznacznie zmniejszają liczebność gniazda. Warto pamiętać, że wszelkie środki chemiczne, jakie stosuje się w ogrodzie, mogą wpływać na najbliższe otoczenie. Ich użycie trzeba przemyśleć szczególnie wtedy, kiedy w otoczeniu przebywają dzieci i zwierzęta (psy, koty). Preparaty chemiczne wpływają także na uprawy (warzywa, owoce) oraz na inne owady (np. pożyteczne owady zapylające – pszczoły). Należy zawsze dokładnie czytać etykiety i zalecenia producenta, a także przestrzegać okresu karencji.

Czy mrówki zjadają mszyce?

Mrówki żywią się spadzią mszyc, która jest bogata w cukry i białka. Mszyce to dla mrówek cenne źródło pożywienia, dlatego mrówki chronią mszyc przed drapieżnikami. Te dwa gatunki żyją ze sobą w specyficznej symbiozie.

Czy mrówki zapadają w sen zimowy?

Sen zimowy – czyli głęboki stan hibernacji, uśpienia – nie dotyczy mrówek. Jednak stworzenia te faktycznie w zimie zmniejszają swoją aktywność. Zazwyczaj zimują w gnieździe, które jest dobrze przygotowane na przetrwanie zimy. Mrówki dużo wcześniej już przygotowują się do tej pory roku i mogą ją przetrwać dzięki zgromadzonym zapasom.

Jak wygląda ugryzienie mrówki?

Objawy przypominają reakcje po ugryzieniu przez inne owady. Zazwyczaj można zauważyć w miejscu ukąszenia zaczerwienienie i lekki obrzęk. Skóra może piec i swędzieć.