Jak zrobić i urządzić szklarnię oraz co w niej sadzić? Poznaj najczęstsze pytania i odpowiedzi

W dobrze nasłonecznionej szklarni, przez której przezroczyste ścianki przenikają promienie słońca, tworzy się specyficzny mikroklimat, który sprzyja rozwojowi roślin ciepłolubnych lub mniej odpornych na wahania pogody (zmiany temperatury, wilgotności, silne wiatry). W tego typu pomieszczeniu jest ciepło i wilgotno. W profesjonalnych szklarniach o parametry można zadbać elektronicznie, ustawiając dogodne wartości temperatury i wilgotności.

W ofercie można znaleźć szklarnie (zwane inaczej cieplarniami), których konstrukcja wykonana jest z drewna. Materiał należy odpowiednio zakonserwować, aby posłużył przez wiele sezonów. Najlepiej sprawdzi się impregnat do drewna. Alternatywą dla konstrukcji na drewnianym szkielecie jest szklarnia o podstawie metalowej. Najlepiej wybrać odporne na rdzewienie aluminium.

Wybierać można również spośród cieplarni wykonanych ze szkła okiennego (minusem jest mniejsza trwałość i odporność na urazy mechaniczne) lub laminowanego, które w przypadku zniszczenia, nie rozbija się na ostre fragmenty. Każdą szybę trzeba będzie jednak w takim wypadku wymienić, co nie jest proste. Do prac najlepiej wezwać profesjonalnego szklarza.

Nowoczesne szklarnie buduje się również z przezroczystego poliwęglanu. Jest to tworzywo sztuczne, które nie rozbije się tak łatwo (chociaż jest to możliwe), np. podczas silnego gradu lub wiatru, który strąci gałęzie na cieplarnię. Zachowuje przy tym wszystkie cechy szkła, pozwalające na budowę tego typu pomieszczenia: przepuszcza promienie słoneczne, jest barierą dla zimna, wiatru i mrozu, ułatwia stworzenie odpowiedniego dla niektórych roślin mikroklimatu. Płyty z poliwęglanu różnią się grubością (a tym samym odpornością na zniszczenie) oraz konstrukcją: wytrzymalszą litą lub tańszą i wykazującą dobrą izolację termiczną komorową.

Zarówno konstrukcje szklane, jak i te z poliwęglanu mogą być wykonane z tafli prostych lub zaokrąglonych. Te pierwsze będą tańsze oraz łatwiejsze do wymiany w przypadku rozbicia.

Potocznie szklarniami nazywa się też konstrukcje wyściełane grubszą folią, czyli tzw. tunele foliowe. Po stworzeniu drewnianej lub metalowej konstrukcji można pokryć ją folią o dużej odporności (przynajmniej UV4, która starczy na 2 sezony), tworząc imitację domku-szklarni. Minusem takiego rozwiązania jest konieczność wymieniania materiału co kilka sezonów.

Szklarnie zazwyczaj przyjmują kształt małych domków lub przybudówek. Aby zachować odpowiedni mikroklimat, ich wysokość nie powinna przekraczać 2 metrów. Wielkość powinna być dostosowana do planowanej uprawy oraz komfortu osoby, która będzie pracować w cieplarni. Warto na to zwrócić uwagę również podczas planowania drzwi.

W szklarni powinno się zaplanować 1-3 niewielkie okna, umożliwiające wietrzenie podczas upałów lub dłuższej pracy.

Kupując gotową szklarnię, warto sprawdzić w jej opisie parametry odporności na wiatr, słońce i niskie temperatury. Należy dostosować je do warunków klimatycznych panujących w rejonie, w którym stanie ogród z cieplarnią.

Przepisy prawa budowlanego (Dz.U. z 2016 r., poz. 290 ze zm.) ustalają, że szklarnia jest wolnostojącym budynkiem gospodarczym. Zasady jej budowy określa więc ustawa. Konieczne jest także zgłoszenie u starosty lub prezydenta miasta na 30 dni przed zaplanowaną budową. Należy wtedy opisać zakres prac oraz technologię. Mała szklarnia przydomowa, czyli taka, której powierzchnia nie przekracza 35 metrów kwadratowych, nie wymaga wydania pozwolenia. Warto jednak wiedzieć, że można postawić jedynie 2 szklarnie na każde 500 metrów kwadratowych działki. Niedopilnowanie formalności może skutkować karą, wynoszącą nawet 5 tysięcy złotych.

Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku tuneli foliowych. Jeśli jest to budowla sezonowa usuwana na zimę, nie ma trwałego związku z gruntem (nie jest umieszczana na stałe) oraz instalacji, to w świetle prawa budowlanego nie traktuje się jej jako budynek.

Niewielkie szklarnie przydomowe można wykonać samodzielnie lub skorzystać z konstrukcji do samodzielnego montażu. W pierwszym przypadku potrzebne będą wybrane materiały opisane wyżej (czyli np. okna, płyty z poliwęglanu, materiały na konstrukcję). Najłatwiejszy do wykonania będzie tunel foliowy na konstrukcji drewnianej.

Jak wygląda budowa własnej szklarni krok po kroku?

1. Przygotowanie miejsca

Na początku należy wybrać, oczyścić i wyrównać miejsce, w którym ma stanąć szklarnia. Powinno ono być dobrze nasłonecznione. Jeśli budowla ma być posadzona na fundamentach, trzeba wykonać ich obrys. Wyznaczenie planu konstrukcji przyda się jednak również wtedy, kiedy nie zakłada się wylewania fundamentu.

2. Fundamenty

Zdecydować można się na wylewanie fundamentów (w tym wypadku potrzebne będzie również zbrojenie) lub użycie płyt fundamentowych. To rozwiązanie polecamy w wypadku stawiania szklarni wielosezonowej, której nie będzie się w przyszłości przestawiać w inne miejsce. Konstrukcje bez fundamentów są co prawda bardziej mobilne, natomiast podczas robienia własnej szklarni warto pamiętać o tym, że wylewka zapewnia większą stabilność konstrukcji, a nawet chroni wnętrze przed szkodnikami!

3. Budowa i zabezpieczenie stelaża szklarni

Na samym początku należy zdecydować, z jakiego materiału powstanie stelaż szklarni. Można postawić na drewno, aluminium lub metal. Elementy tego typu wymagają jednak dodatkowego zabezpieczenia. Stelaż szklarni można pokryć impregnatem do drewna lub preparatem antykorozyjnym do metalu. Kiedy wyschną, można rozpocząć łączenie konstrukcji. W trakcie tego procesu należy pamiętać o wyznaczeniu miejsca na drzwi oraz okienka wentylujące. Warto zadbać, aby dach miał nachylenie ok. 25-35 stopni, tak by promienie słońca dobrze docierały do wewnątrz.

4. Pokrycie

Kolejnym krokiem będzie pokrycie konstrukcji odpowiednio dociętą folią lub wstawienie płyt z poliwęglanu. Do budowy szklarni przydadzą się wiertła do metalu lub wkręty samowiercące z termoizolacją. Do docinania płyt wystarczy piła ręcznalub kątowa. Szklarnię można wykonać również ze starych drewnianych okien połączonych wkrętami i obsadzonych na drewnianej konstrukcji. Jeśli do projektu używane są szklane płyty z obramowaniem, można zamontować je wkrętami do drewna. Innym sposobem jest użycie stalowych klipsów i spinek do szyb. Można je też przymocować przy użyciu silikonu.

Wiele rodzajów warzyw i owoców, a nawet kwiatów cebulowych lepiej rośnie w szklarniach, niż na zewnątrz.W szklarni można sadzić i uprawiać warzywa takie jak:

• ogórki;
• pomidory;
• papryka;
• kukurydza;
• dynia;
• cukinia;
• kalarepa;
• kalafior;
• sałata;
• brukselka;
• groch;
• marchew.

Marzą Ci się warzywa ze szklarni? KLIKNIJ TUTAJ

Oraz owoce, w tym również egzotyczne gatunki np.:

• melon;
• ananas;
• arbuz;
• truskawki;
• poziomki;
• owoce cytrusowe.

Szklarnia przydomowa to również doskonałe miejsce na posadzenie ziół! Można w niej uprawiać:

• majeranek;
• oregano;
• trawę cytrynową;
• bazylię;
• miętę;
• tymianek.

W szklarni warto sadzić także kwiaty! W ten sposób można stworzyć piękny ogród zimowy, albo wykorzystać to miejsce do uprawy rozsad kwiatów jednorocznych. Pod osłonami warto uprawiać:

• begonię;
• lobelię;
• bratki;
• niezapominajki;
• stokrotki;
• storczyki.

Jeśli planowane uprawy nie są zbyt duże, zakładają raczej posadzenie kilku odmian ziół i niewielkich gatunków, można zdecydować się na szklarnię hydroponiczną. Można ją postawić nie tylko w ogrodzie, ale również na balkonie lub w kuchni, ponieważ ma niewielkie rozmiary. Nowoczesne miniszklarnie są całkowicie sterowane elektronicznie, mają wbudowane oświetlenie LED, wentylator, filtr powietrza. Rośliny są w niej uprawiane w tzw. kulturze wodnej składającej się z podłoża inertnego, wody i nawozu mineralnego.

W małej szklarni rośliny można sadzić rośliny wyłącznie w gruncie po obu stronach dłuższych boków, pozostawiając miejsce na chodniczki do przejścia. Warto jednak jeszcze bardziej wykorzystać przestrzeń i założyć hodowlę piętrową, wykorzystując półki lub stoły do pracy nad wysiewem rozsad warzyw, ziół lub kwiatów. Do zawieszenia własnoręcznie zrobionych półek można wykorzystać stelaż szklarni. Wystarczy za pomocą linki czy rzemyków przymocować do niego np. kawałek metalowej kratki. Posłuży ona jako półka na rośliny.

Podczas planowania aranżacji należy wziąć pod uwagę wielkość i wysokość roślin, które znajdą się w szklarni. Każdy gatunek powinien mieć odpowiednią przestrzeń do wzrostu. Szklarnię można podzielić również na kilka sekcji (np. wyznaczonych przy pomocy skrzyń lub inspektów) wypełnionych odpowiednim rodzajem gleby i kompostem pod wybrane rośliny.

Wnętrze szklarni można dodatkowo udekorować – sprawdzą się doniczki z kwiatami, figurki i lampki solarne. To szczególnie ciekawa opcja jeśli w szklarni znajdują się typowo dekoracyjne rośliny.

Do prawidłowego przebiegu fotosyntezy roślin dochodzi z udziałem dwutlenku węgla, którego w warunkach naturalnych jest zbyt mało. Zastosowanie suchego lodu, czyli zestalonego dwutlenku węgla ulegającego procesowi sublimacji (przejście ze stanu stałego w gazowy) w szklarniach może podnieść jego poziom i zwiększyć plony.

Jak duża powinna być szklarnia?

Szklarnie domowe, które są przeznaczone do uprawy roślin na potrzeby rodziny, mogą mieć rozmiar od kilku do kilkunastu metrów kwadratowych. Rozmiar szklarni zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj upraw, dostępność miejsca, budżet i cele hodowlane. W praktyce jednak istnieje wiele różnych rozmiarów szklarni, dopasowanych do różnych potrzeb.

Kiedy sadzić rośliny w szklarni?

W szklarni można uprawiać rośliny przez cały rok. Pomieszczenie warto przygotować już w styczniu i lutym, aby w marcu przejść do poważniejszych prac ogrodniczych. Można wtedy wysiać nowalijki, np. sałatę, rzodkiewkę i marchewkę. Kwiecień to czas umieszczania w szklarniach kwiatów, np. fuksji, astrów, aksamitek. Wtedy warto też przygotować pierwsze rozsady.

Gdzie postawić szklarnię?

Szklarnia powinna stanąć w miejscu najbardziej nasłonecznionym. Najlepiej wybrać pod nią część południową. Spadek dachu powinien znajdować się na osi wschodnio-zachodniej. Powierzchnia musi być wyrównana i płaska, aby woda z podlewania nie spływała i nie gromadziła się w jednym miejscu.

Ile kosztuje szklarnia z poliwęglanu i jaki poliwęglan na szklarnię wybrać?

Poliwęglan jest najdroższym materiałem do budowy cieplarni. Ceny szklarni z poliwęglanu zaczynają się od około 1500 zł. Nieco droższy będzie poliwęglan lity, tańszy – komorowy.

Wpis został zaktualizowany 11 sty 2024