Krety w ogrodzie – jak się ich pozbyć?

W naszych ogrodach mamy do czynienia z kretem europejskim, czyli niewielkim ssakiem z rodziny kretowatych, który występuje w niemal całej Europie oraz w Azji Środkowej.

Krety mają aksamitne, czarne futerko i wydłużony ryjek. Ich przednie łapki mają łopatowaty kształt, są bardzo silne, wyposażone w pazury i idealnie przystosowane do kopania. Krety mają prawie całkowicie zredukowane oczy i bardzo słabo widzą. Mają natomiast bardzo dobry słuch. Ponadto zwierzątka te wyposażone są we włoski czuciowe umieszczone na pysku i na ogonie, dzięki którym wyczuwają najdrobniejsze drgania. Krety bardzo dobrze radzą sobie w ciemnościach.

Warto pamiętać, że krety znajdują się w Polsce pod częściową ochroną. Ochrona ta nie obejmuje zwierząt, które żerują w ogrodach, gospodarstwach ogrodniczych oraz szkółkach roślin ozdobnych, a także na lotniskach i boiskach sportowych. Są za to całkowicie chronione w lasach i na łąkach.

Krety są mięsożerne i żywią się głównie dżdżownicami i owadami. Zjadają larwy ogrodowych szkodników, więc są naszymi sprzymierzeńcami w walce z nimi. Ich pożywieniem są również drutowce, pędraki, poczwarki, ślimaki, a także drobne gryzonie oraz żaby. Swoje ofiary namierzają słuchem i drążą korytarze w ich poszukiwaniu. Niestety w trakcie kopania podziemnych tuneli krety uszkadzają korzenie roślin w naszych ogrodach oraz dewastują wypielęgnowane trawniki. W konsekwencji prowadzi to do usychania i zamierania roślin, a charakterystyczne kopce bardzo utrudniają wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych na trawniku (koszenie, aerację, wertykulację).

Co ciekawe łączna długość krecich korytarzy może przekraczać nawet 200 m. Ponadto krety potrafią zdziesiątkować populację dżdżownic w naszym ogrodzie, a dżdżownice odgrywają bardzo ważną rolę w glebie – napowietrzają i spulchniają podłoże oraz użyźniają je, dostarczając cennej próchnicy.

Krety rzadko wychodzą na powierzchnię, żyją głównie pod ziemią. Drążą podziemne tunele na głębokości około 20-50 cm, a zimują poniżej punktu przemarzania gruntu (czyli głębiej niż pół metra pod powierzchnią).

Są to zwierzęta owadożerne, żywią się głównie dżdżownicami, ale zjadają także drobne ssaki, ślimaki i żaby. Krety nie zapadają w sen zimowy i magazynują zapasy na całą zimę (głównie są to żywe dżdżownice, które krety unieruchamiają poprzez uszkodzenie ich układu nerwowego).

Krety to samotnicy – łączą się w pary tylko na okres godowy. Młode rodzą się w specjalnie wybudowanych gniazdach złożonych z mchu i innych roślin (resztki liści, traw itp.). Krety żyją od dwóch do czterech lat. Funkcjonują według ciekawego cyklu dobowego: 4 godziny aktywności i 4 godziny snu. Zwierzęta te najbardziej aktywne są rano – dlatego najwięcej kretowisk powstaje w godzinach porannych.

Krety najlepiej się czują w przepuszczalnej, żyznej, wilgotnej i dobrze uprawionej glebie – dlatego tak chętnie zamieszkują nasze ogrody i działki. Nie tolerują natomiast gleb zbitych, kamienistych i suchych.

Zwalczanie kretów w ogrodzie może być wyzwaniem, ale istnieje kilka skutecznych metod. Na początek możesz sięgnąć po metody naturalne i mniej inwazyjne. Jeśli nie okażą się skuteczne, sięgnij po chemiczne środki.

Siatka przeciw kretom

Na etapie planowania ogrodu pomyśl o założeniu siatki przeciw kretom pod trawnikiem. Siatkę o drobnych oczkach układa się na głębokości około 10 cm, a następnie zasypuje się ją ziemią. Potem obsiewamy teren trawą. Siatka uniemożliwia kretom drążenie podziemnych korytarzy i tworzenie kopców. Ważne aby umieścić ją na takiej głębokości, żeby nie utrudniała zabiegów pielęgnacyjnych np. aeracji, która polega na nacinaniu i napowietrzaniu darni. Siatka nie może też być położona zbyt głęboko, żeby kret nie drążył tuneli nad nią.

Murek i rów

Niestety siatka nie sprawdzi się na rabatach i klombach z roślinami ozdobnymi ani na grządkach warzywnych. Glebę wokół nich przeważnie przekopujemy dość głęboko, więc siatki nie można położyć za płytko. A jeśli położysz siatkę głębiej – kret zadomowi się nad nią. Aby nie „wpuścić” kreta do naszego ogrodu, warto wokół posesji wylać betonową podmurówkę (na głębokości minimum 60-70 cm). Można też wokół ogrodu wykopać dość głęboki rów i wypełnić go gruzem, drobnym żwirem, kamieniami itp. Krety nie tolerują kamienistego, chropowatego podłoża, więc powinny omijać nasz ogród z daleka.

Elektroakustyczny odstraszacz

Krety mają bardzo dobry słuch i są wrażliwe na hałas, dlatego zamontowanie w ogrodzie elektroakustycznych odstraszaczy powinno skutecznie zniechęcić je do przebywania na naszej posesji. Odstraszacz taki emituje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości (niesłyszalne dla człowieka) oraz wysyła w głąb ziemi wibracje. Najlepsze są urządzenia emitujące dźwięki o zmiennej częstotliwości, aby kret nie przyzwyczaił się do jednostajnego hałasu.

Odstraszacze wyposażone są w trzonek, który należy umieścić w ziemi (np. na trawniku). Przeważnie działają na zwykłe baterie, a niektóre modele wyposażone są w baterie solarne. Urządzenia te powinny być odporne na zmienne warunki atmosferyczne, ponieważ należy używać ich także jesienią i zimą – krety nie zapadają w sen zimowy i żerują przez cały rok.

Wiatraczki i butelki

Wiatraczki, które powiewają na wietrze, wydają specyficzny dźwięk, który odstrasza krety. Ponadto jeśli wkopiesz ich trzonki dość głęboko, pod powierzchnią gruntu będą rozchodzić się drgania. W krecie kopce można też wkopać puste szklane butelki skierowane szyjkami do góry. Butelki powinny wystawać około 10 cm nad poziomem gruntu. Wiatr wpadający do butelek wydaje charakterystyczne dźwięki, które drażnią wrażliwy słuch kreta. Wiatraczki i butelki warto od czasu czasu przenosić w inne miejsce, aby kret nie przyzwyczaił się do jednostajnego hałasu.

Pułapki na krety

Pułapki na krety mają postać walcowatych rurek z otwartymi zapadkami na obu końcach. Umieszcza się je w tunelach wykopanych przez kreta, tuż pod powierzchnią ziemi. Kiedy kret, drążąc swoje korytarze, wpada w pułapkę, zapadki się zamykają uniemożliwiając mu ucieczkę. Niektóre „kretołapki” wyposażone są w sygnalizator, który zawiadamia nas, że zwierzę zostało złapane. Jeśli pułapki nie mają takiego sygnalizatora, należy co kilka godzin je sprawdzać: bez pożywienia krety nie przeżyją zbyt długo. Zwierzę schwytane w pułapkę wynosimy jak najdalej od naszego ogrodu i wypuszczamy np. na łąkę.

Rośliny odstraszające krety

Krety nie tolerują zapachów wydzielanych przez niektóre rośliny. Należą do nich np.

• aksamitka,
• czosnek,
• bazylia,
• komosa,
• wilczomlecz.

Warto posadzić te „aromatyczne” gatunki między roślinami na grządkach i rabatach. Krety nie przepadają także za żywotnikami (popularne thuje) oraz nie lubią czarnego bzu. Aby odstraszające działanie tych roślin było jeszcze skuteczniejsze, warto sporządzić z nich napar lub gnojówkę (np. z czosnku i czarnego bzu). Możesz też umieszczać w krecich kopcach łodygi, liście (lub gałązki) tych specyficznie pachnących roślin albo wrzucać tam roztarte ząbki czosnku.

Preparaty chemiczne na krety

Generalnie krety są pod ochroną i jeśli chcesz pozbyć się ich z ogrodu, należy zrobić wszystko, aby odbyło się to w sposób bezkrwawy. Jednak jeśli zwierzęta te stają się bardzo uciążliwe, niszczą trawnik, ozdobne rabaty i grządki z warzywami, można sięgnąć po preparaty chemiczne, które zawierają trujące dla kretów substancje. Środki takie mają postać proszku lub granulatu, który wsypuje się w krecie kopce. Preparaty wabią krety swoim zapachem i smakiem, a po ich zjedzeniu – zwierzęta giną. Można też stosować specjalne świece dymne, które umieszcza się w kopcach, a następnie odpala. Niektóre z nich mają jedynie działanie odstraszające, inne zawierają substancje trujące dla kreta. W kretowiska można też wrzucać kawałki karbidu.

Jak znaleźć gniazdo kreta?

Obecność kreta w ogrodzie rozpoznasz po charakterystycznych kopcach ziemi i rozkopanych fragmentach trawnika i rabat. Jeśli znajdziesz w ogrodzie usypane kopce ziemi, najpewniej masz do czynienia z kretem.

Jak pozbyć się kreta w sposób naturalny?

Naturalne metody to m.in. sadzenie roślin o intensywnym zapachu, jak lawenda, czosnek czy narcyz, które odstraszają krety. Zwierzęta te nie lubią także zapachu kawy. Możesz wsypać fusy po kawie do kopca, rozsyp je także na trawniku w pobliżu kopców kretów. Poza tym możesz zastosować ultradźwiękowe odstraszacze.