Ślimaki w ogrodzie – jak je zwalczyć

Ślimaki należą do gromady mięczaków, w Polsce można spotkać ponad 250 gatunków tych ciekawych stworzeń (zarówno lądowych, jak i morskich czy słodkowodnych).

W ogrodach i na działkach najczęściej pojawia się ślimak winniczek (Helix pomatia), który nie wyrządza większych szkód. Największymi szkodnikami są ślimaki nagie, do których zalicza się np.

• pomrowik plamisty (Deroceras reticulatum),
• ślinik luzytański (Arion lusitanicus).

Pierwszy z nich dorasta do około 6 cm, może mieć kolor od szaro-żółtego po ciemnoczerwony, zostawia po sobie gęsty, lekko biały śluz. Pomrowiki są wszystkożerne, odżywiają się także odchodami, więc mogą przenosić groźne wirusy i bakterie – lepiej nie dotykać ich gołymi rękami.

Ślinik luzytański może dorastać nawet do 15 cm długości, jest szaro-zielony, czasem żółto-brązowy. Jest to ślimak wszystkożerny, a do tego bardzo szybko się rozmnaża, więc uznawany jest za gatunek inwazyjny.

Inne szkodliwe gatunki ślimaków, które można często spotkać w ogrodach to np. ślinik przepastny, rdzawy, wielki, zmienny oraz pomrowik polny, wielki czy żółtawy.

Występowaniu ślimaków w ogrodzie sprzyja wilgotna, pochmurna i chłodna aura. Lubią deszczowe dni. Żerują wieczorami, nocami i nad ranem, kiedy pojawia się rosa. W ciągu dnia ukrywają się w chłodnych i zacienionych zakątkach w ogrodzie: pod kamieniami, w gęstej trawie, pod stertą desek, w pobliżu kompostownika i rozkładających się resztek roślinnych.

Pytanie każdego właściciela ogrodu, który chce ochronić swoje uprawy, brzmi: co jedzą ślimaki?

Jak wspomnieliśmy, najwięcej szkód w ogrodzie wyrządzają ślimaki nagie, które są wszystkożerne. Potrafią zjadać całe rośliny, ale najczęściej żerują w ich dolnych partiach oraz na roślinach młodych. Skutkiem ich żerowania są nieregularne dziury w liściach oraz lepki śluz, jaki po sobie zostawiają. Ślimaki niszczą także korzenie roślin – mogą powodować szkody np. w uprawie marchwi, pietruszki, buraków itp.

Nie zapominajmy jednak, że ślimaki to naturalni reducenci – rozkładają martwą materię organiczną. Jeżeli nie wyrządzają zbyt wielu szkód w najbliższym otoczeniu, warto zostawić je w spokoju. Jednak jeżeli skutki ich bytowania są uciążliwe – szkodniki te trzeba zwalczać. Warto zastosować środki profilaktyczne oraz metody naturalne, a jeśli one nie zadziałają, trzeba użyć preparatów chemicznych.

Zanim sięgniesz po chemię, warto przetestować domowe sposoby walki ze ślimakami. Ze względu na to, że przez większą część dnia ślimaki ukryte są w ciemnych, wilgotnych zakamarkach w ogrodach, warto utrzymywać w najbliższym otoczeniu porządek. Jak to zrobić?

• Nie składować desek, kamieni, gruzu i innych przedmiotów, które mogą posłużyć za kryjówkę dla ślimaków.
• Ponadto regularnie odchwaszczaj rabaty, a resztki roślinne usuwaj.
• Często koś trawniki i wykaszaj naturalne łąki, ponieważ wysoka trawa to idealna kryjówka dla tych szkodników.

Aby utrudnić ślimakom swobodne przemieszczanie się, warto umieścić w ogrodzie przeszkody i pułapki. Możesz rozsypywać trociny, żwir (lub gruboziarnisty piasek), korę lub igliwie, a także drobno potłuczone skorupki jajek albo popiół. Niestety takie „sypkie” bariery działają tylko wtedy, kiedy nie pada deszcz.

Naturalne metody zwalczania ślimaków to także pułapki piwne. Aby taka pułapka spełniła swoją rolę, trzeba dość głębokie miseczki wkopać w ziemię do poziomu gruntu, a następnie wypełnić je piwem. Ślimaki uwielbiają piwo i zwabione jego zapachem – utopią się.

Domowe sposoby na ślimaki obejmują także wysypanie wokół roślin cynamonu. Ślimaki nie lubią jego zapachu, cynamon może pomóc je odstraszyć.

Działanie odstraszające ma także sól i fusy po kawie. Rozsyp je na grządkach.

Najbardziej naturalną metodą na pozbycie się ślimaków z ogrodu jest ich wyzbieranie i przeniesienie w inne miejsce (np. na łąkę). Trzeba pamiętać, że winniczki przez większą część roku są pod ochroną (oprócz maja, kiedy można je zbierać i oddawać do skupu).

Mimo że ślimaki są wszystkożerne, nie przepadają za niektórymi roślinami. Warto więc posadzić w ogrodzie gatunki takie jak:

Możesz próbować unikania sadzenia roślin, które dla ślimaków stanowią prawdziwe przysmaki:

• aksamitki i astry,
• cynie,
• dalie,
• funkie, lilie,
• nasturcje,
• rudbekie.

Ślimaki często żerują także na malinach, poziomkach i truskawkach, lubią też buraki, kapustę, marchewkę i sałatę.

Warto też pamiętać, aby zbierać dojrzałe owoce, które leżą na ziemi pod drzewami (np. morele, brzoskwinie, gruszki, jabłka).

Ślimaki są pożywieniem dla jeży i ropuch. Szkodniki te mogą być także zjadane przez niektóre jaszczurki oraz ptaki (głównie bażanty, gawrony, kaczki, kosy, rudziki, szpaki). Ślimaki są także przysmakiem chrząszczy.

Możesz także zastosować preparat wytworzony na bazie pasożytniczych nicieni, które uśmiercają ślimaki – Nemaslug. Środek ten nie wpływa negatywnie na środowisko.

Uprawianie ogrodu w ekologicznym stylu, wielość i różnorodność gatunków roślin i zwierząt, ograniczenie środków chemicznych – to wszystko sprzyja zachowaniu równowagi biologicznej i naturalnej eliminacji groźnych szkodników (w tym także ślimaków).

Przed zastosowaniem środków chemicznych warto zastanowić się, czy ślimaki są na tyle uciążliwe, aby narażać nasze najbliższe otoczenie na działanie substancji silnie toksycznych. Preparaty takie mogą wpływać także na inne – pożyteczne – zwierzęta i owady.

Jeśli jednak zdecydujesz się na preparaty chemiczne, musisz zawsze stosować się do instrukcji podanej na opakowaniu. Poza tym środki chemiczne działają tylko do pierwszego deszczu, później trzeba je zastosować ponownie.

Do zwalczania ślimaków służą preparaty takie jak np. Anty-Ślimak, Ślimakol, Ślimax. Środki te działają toksycznie na rośliny, więc posypujemy nimi tylko ścieżki. Inne preparaty na ślimaki to np. Bros Snacol, Glanzit. Ścieżki wokół rabat czy klombów można również posypywać wapnem niegaszonym – jest to substancja żrąca, która pochłania wodę i uśmierca ślimaki (uwaga! środek szkodliwy dla roślin). Można zastosować także Mesurol Alimax (działa także po deszczu) albo Mesurol Schneckenkorn (środek silnie toksyczny dla ludzi i zwierząt).

Jak pozbyć się ślimaków bez skorupy z ogrodu?

Ślimaki bez skorupy, czyli ślimaki nagie, są największym zagrożeniem dla naszych upraw w ogrodzie. Są wszystkożerne. Ich żerowanie może spowodować znaczne szkody. Do ich zwalczania należy wykorzystać wszystkie dostępne metody od naturalnych po chemicznie. Ważna jest także profilaktyka. Najlepiej nie dopuścić do pojawienia się ślimaków w ogrodzie.

Jaki zapach odstrasza ślimaki?

W zwalczaniu ślimaków może pomóc rozyspanie cynamonu czy kawy. Poza tym, ślimaki nie lubią zapachu cebuli, czosnku, majeranki, cząbru, gorczycy czy szałwii. Warto mieć w ogrodzie ich sadzonki.