Dokarmianie ptaków zimą – jak to robić prawidłowo?

Dokarmianie ptaków należy rozpocząć dopiero wtedy, kiedy gruba pokrywa śnieżna nie pozwala im na swobodne żerowanie. W czasie łagodnej, bezśnieżnej zimy ptaki nie mają większych problemów ze znalezieniem jedzenia. Na początku w nie wsypuj zbyt wiele pokarmu, żeby nie zdążył się zepsuć, póki ptaki przyzwyczają się do dokarmiania.

Nie powinno dokarmiać się ptaków zbyt wcześnie. Skuszone łatwo dostępnym pokarmem, kaczki i łabędzie nie odlatują na zimę w cieplejsze rejony, a kiedy robi się naprawdę mroźnie i śnieżnie – giną.

Dokarmianie należy zakończyć dopiero wtedy, kiedy ptaki potrafią zdobyć naturalny pokarm samodzielnie, np. kiedy pokrywa śnieżna stopnieje i zrobi się cieplej (przeważnie nie później niż marzec-kwiecień). Nie robimy tego gwałtownie, musi być to proces powolny, aby ptaki stopniowo przestawiły się na odżywianie naturalne.

Jeśli zdecydujemy się na dokarmianie ptaków, powinniśmy to robić od początku do końca zimy, regularnie, bez przerw. Karmienia nie wolno kończyć z dnia na dzień, bo ptaki przyzwyczajone do dokarmiania mogą zginąć. Zjedzony pokarm trzeba systematycznie uzupełniać, ale nie powinno wykładać się go zbyt dużo, aby nie zdążył się zepsuć i zamarznąć. Pokarm powinien być jak najbardziej podobny do tego, czym w naturze żywią się ptaki, warto więc poznać wymagania żywieniowe gatunków, które zamierzamy dokarmiać.

Karmnik dla ptaków można zrobić samodzielnie albo kupić. Ważne, żeby był funkcjonalny i dostosowany wielkością do ptaków, które zamierzamy dokarmiać (np. gołębie dobrze radzą sobie bez dokarmiania i nie muszą „stołować się” w naszym karmniku).

Karmnik powinien przede wszystkim chronić przed deszczem, śniegiem i wiatrem, dlatego musi mieć daszek. Może być także wyposażony w dwie ścianki, ale nie może być całkowicie zabudowany, aby umożliwił ptakom swobodne wejście i wyjście oraz ucieczkę. Musi też chronić pokarm przed zamoczeniem i rozwianiem.

Karmnik powinien mieć wyjmowaną tackę, deskę lub małą szufladę, co ułatwi nam jego czyszczenie z niezjedzonych resztek pokarmowych i ptasich odchodów. Bardzo estetyczne i praktyczne są karmniki z podajnikiem.

Karmnik dla ptaków powinien być zamontowany na uboczu, w miejscu zacisznym i osłoniętym od wiatru. Trzeba zadbać o to, aby drapieżniki (np. koty, kuny) nie miały do niego dostępu. Nie należy mocować go na niskich gałęziach drzew ani w pobliżu krzaków czy zarośli. Nie powinien znajdować się blisko przeszklonej werandy ani szklanych drzwi od tarasu czy balkonu – mimo że to świetne miejsca obserwacyjne, spłoszone ptaki mogłyby uderzyć w szybę i zostać ogłuszone, a nawet zginąć. Karmnik musi być stabilnie przymocowany, żeby nie przewróciły go silne podmuchy wiatru.

Pokarm dla ptaków najlepiej kupować w gotowych mieszankach. Można też wykładać naturalne, nieprzetworzone produkty – koniecznie bez dodatku soli i innych przypraw. Sprawdzą się przede wszystkim: ziarna słonecznika, dyni, konopi, lnu, kasze (oprócz pęczaku, który za mocno pęcznieje pod wpływem wilgoci), płatki owsiane, orzechy, zboża np. proso.t

Kiedy zima jest sroga, można wywieszać niesolone kawałki słoniny, ale powinny wisieć maksymalnie 2-3 tygodnie w miejscu zacisznym i zacienionym. Po tym czasie słoninę wymieniamy na nową, bo zjełczały tłuszcz jest szkodliwy dla ptaków. Można również kupić i zawiesić gotowe kule tłuszczu wymieszanego z nasionami i orzechami.

Ptaki jedzą także owoce – można wykładać im przekrojone na pół jabłka czy gruszki (nie należy dokarmiać ptaków owocami tropikalnymi np. bananami czy pomarańczami, bo nie jest to ich naturalny pokarm). Ptaków wodnych, które nie odleciały na zimę (kaczki, łabędzie), nie wolno dokarmiać chlebem. Najlepsze będą dla nich płatki owsiane, zboża oraz ugotowane warzywa.

Ptaków absolutnie nie wolno dokarmiać resztkami z naszego stołu – takie potrawy zawierają sól, przyprawy, konserwanty i polepszacze, które są dla ptaków bardzo szkodliwe. Wszystkie produkty solone są szczególnie zakazane, ponieważ mogą zaburzyć gospodarkę wodną ptaków,.

Nie powinno dokarmiać się ptaków chlebem, ponieważ pieczywo zawiera stosunkowo mało wartości odżywczych, a jego długotrwałe spożywanie może spowodować u ptaków choroby układu pokarmowego. Niedopuszczalne jest karmienie ptaków spleśniałym chlebem, ponieważ pleśń jest dla zwierząt równie trująca jak dla ludzi. Poza tym resztki niezjedzonego chleba zanieczyszczają parkowe alejki i zbiorniki wodne.

Porada eksperta: Warto posadzić w ogrodzie drzewa i krzewy owocowe oraz pnącza, których owoce będą stanowić zimowy pokarm dla ptaków. Należą do nich np. aronia, berberys, bluszcz pospolity, cis, czarny bez, czereśnia ptasia, dereń, głóg, irga, jałowiec, jarzębina, kalina, leszczyna, ligustr, oliwnik, ognik, rokitnik, winobluszcz.

Chcąc dokarmiać ptaki, należy koniecznie sprawdzić preferencje żywieniowe gatunku, któremu chcemy pomóc przetrwać zimę. Nieodpowiednio dobrany pokarm może zwierzętom zaszkodzić, a nie pomóc. Oto, co jedzą najpopularniejsze gatunki ptaków w naszej strefie klimatycznej.

Dzwońce, zięby i jemiołuszki chętnie pożywią się nasionami słonecznika i konopi. Można im także wykładać owoce: jarzębina, kalina, aronia, głóg, róża.

Ptaki te dokarmiać można większymi nasionami, najlepiej pszenicą lub grubą kaszą.

Kosy i kwiczoły żywią się głównie dżdżownicami, ślimakami i owadami oraz owocami. Zimą możemy dokarmiać je owocami – zadowolą się świeżymi jabłkami i gruszkami (trzeba je przekroić) oraz mrożonymi owocami np. aronii, czarnego bzu, jagód, porzeczek, jarzębiny, głogu itp. Nie należy podawać ptakom owoców suszonych, ponieważ pęcznieją w wolu, co może być dla nich groźne.

Łabędzie i kaczki powinny zimą dostawać głównie gotowane warzywa (np. ziemniaki, marchew), nasiona zbóż, płatki owsiane. Nie należy karmić ich chlebem, ponieważ źle to wpływa na układ pokarmowy tych ptaków.

Najpopularniejsze sikorki to sikorki bogatki i sikorki modre. Ich naturalny pokarm to owady, ich larwy i jaja owadów, a także owoce i nasiona. Dokarmiamy je surową niesoloną słoniną, nasionami słonecznika i konopi. Można im także wykładać orzechy włoskie (łuskane).

Trznadle w naturze żywią się głownie zbożami, dlatego zimą należy dokarmiać je prosem, płatkami owsianymi, łuskanym owsem i słonecznikiem.

Wróble i mazurki powinny znaleźć w karmniku przede wszystkim drobne kasze, proso, łuskany słonecznik. Można im także wysypywać pokarm dla kanarków.

Czym nie wolno dokarmiać ptaków zimą?

Ptaków nie wolno karmić słonymi produktami np. solonymi orzeszkami czy soloną słoniną. Zimą ptaki mają utrudniony dostęp do wody pitnej, a nadmiar soli może im zaszkodzić. Ponadto nie dokarmiaj ptaków zepsutymi pokarmami np. spleśniałym chlebem.

Czy można karmić ptaki płatkami owsianymi?

Tak. Ptaki można dokarmiać płatkami owsianymi.

Czy ptaki mogą jeść surową kaszę lub ryż?

Nie. Ziarna powinny być ugotowane w nieosolonej wodzie.