Kalendarz ogrodnika – styczeń

Kiedy opady śniegu są obfite, musimy systematycznie odśnieżać chodniki przy naszych posesjach. Pamiętaj, żeby śniegu nie składować na trawie! Duże ilości białego puchu mogą uszkodzić darń i doprowadzić do rozwoju pleśni śniegowej.

Nie należy używać także soli drogowej, która niekorzystnie wpływa na rośliny. Nadmiar soli uniemożliwi korzeniom pobieranie wody, w wyniku czego drzewa i krzewy uschną. Na ogrodowe ścieżki i dróżki lepiej rozsypać drobny żwir lub piasek, który na wiosnę wystarczy zmieść.

Ponadto obfite opady śniegu mogą spowodować uszkodzenia drzew i krzewów iglastych, szczególnie tych o pokroju kolumnowym. Aby uchronić krzewy oraz ozdobne trwa przed połamaniem, należy obwiązać roślinę sznurkiem lub specjalną żyłką ogrodniczą.

Śnieg należy strząsać także z roślin okrytych na zimę agrowłókniną. Natomiast nie strząsajmy i nie usuwajmy śniegu z innych roślin, ponieważ stanowi on doskonałą ochronę przed mrozem oraz dodatkowo zabezpiecza rośliny przed przemarznięciem.

Jeżeli na trawniku zalega śnieg, warto regularnie go zgarniać – trawa bardzo źle znosi duże ilości ciężkiego śniegu, przez co na wiosnę będziemy mieć spory problem z renowacją darni.

Zalegający, zmarznięty śnieg tworzy skorupę, która utrudnia dostęp powietrza do trawy, co może doprowadzić do wystąpienia groźnej choroby – pleśni śniegowej (czyli zgnicia trawy). Biały puch możemy przenieść np. pod drzewa, które po roztopach będą miały dodatkową porcję wilgoci.

W styczniu bielimy wapnem pnie drzew owocowych. Biały kolor wapna odbija promienie słoneczne, co zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się pni i ogranicza powstawanie uszkodzeń na korze.

Jednak jeżeli doszło już do pęknięcia, rany trzeba posmarować specjalnym środkiem, który wspomaga „gojenie” oraz nie dopuszcza do rozwoju infekcji o podłożu grzybicznym. Pęknięcia mrozowe powinny zarosnąć na wiosnę.

Pnie drzew ozdobnych możemy osłonić grubym kartonem lub słomą. Zabezpieczy to korę przed obgryzaniem przez dzikie zwierzęta (zające, sarny itp.).

Rośliny balkonowe, które przez zimę przechowujemy w pomieszczeniu (np. datury, fuksje, oleandry, pelargonie), powinny być trzymane w jasnych miejscach, gdzie temperatura wynosi około 6–8°C.

Trzeba je umiarkowanie podlewać – najlepiej dopiero w momencie, kiedy podłoże lekko przeschnie. Należy je systematycznie oglądać i kiedy na liściach pojawią jakiekolwiek objawy chorób czy szkodników, trzeba opryskać je odpowiednim preparatem. Silnie porażone egzemplarze należy usuwać. W okresie zimowym roślin balkonowych nie nawozimy.

Regularnie przeglądajmy cebule, bulwy i kłącza roślin, które nie zimują w gruncie w naszym klimacie:

• begonie,

• dalie,

• mieczyki,

• pacioreczniki,

• rośliny cebulowe.

Jeśli zaobserwujemy jakiekolwiek objawy chorób czy szkodników – cebule i bulwy natychmiast usuwamy i palimy, aby patogeny się nie rozprzestrzeniały. Cebulom i bulwom należy zapewnić odpowiednie warunki: umieścić je w chłodnym, suchym i przewiewnym pomieszczeniu. Trzeba też zapewnić optymalne warunki dla poszczególnych gatunków. Pod koniec miesiąca możemy już zacząć pędzenie niektórych roślin cebulowych, takich jak:

• hiacynty,

• krokusy,

• narcyzy,

• tulipany.

Zima to ciężki okres dla roślin doniczkowych. Dni są krótkie i często pochmurne, w związku z czym rośliny cierpią na niedostatek światła słonecznego. Podstawowe zasady pielęgnacji kwiatów doniczkowych, które pomogą Ci podczas zimy:

• należy przestawić doniczki jak najbliżej okien;

• od czasu do czasu warto zetrzeć kurz z liści, aby nie utrudniał on dostępu do światła;

• rośliny należy zraszać lub postawić w ich pobliżu pojemnik w wodą lub specjalny nawilżacz powietrza.

Trzeba jednak pamiętać o wymaganiach konkretnych gatunków, ponieważ nie wszystkie rośliny tolerują zraszanie. Kwiatom doniczkowym nie służą także przeciągi. W przypadku niektórych gatunków (np. krotonów) przeciągi mogą nawet powodować całkowite zamieranie roślin.

W okresie zimowym roślin doniczkowych nie nawozimy. Nie należy ich także przesadzać. Trzeba je za to podlewać, ale najlepiej dopiero wtedy, kiedy ziemia w doniczce lekko przeschnie. Aby nie przelać roślin, wodę lejemy na podstawkę, a jej nadmiar usuwamy. Do podlewania należy używać odstanej wody o temperaturze pokojowej.

Uważnie obserwuj, czy rośliny domowe nie zostały zaatakowane przez choroby i szkodniki. Kiedy zaobserwujemy pierwsze niepokojące objawy (np. żółkniecie, zasychanie i opadanie liści, nieregularne plamy i przebarwienia, „pajęczynki” i pajączki lub inne owady) należy wykonać niezbędne opryski odpowiednimi środkami ochrony roślin.

W styczniu możemy zacząć przygotowywać rozsady. W tym miesiącu wysiewa się np. nasiona pierwiosnków, które do kiełkowania wymagają przemrożenia, więc pojemniki wynosimy na zewnątrz. Nasion nie przykrywamy ziemią, trzeba je tylko lekko docisnąć do podłoża.

Wysiewamy także nasiona begonii bulwiastej i wiecznie kwitnącej. Optymalnym podłożem będzie mieszanka substratu z piaskiem. Nasion begonii również nie posypujemy ziemią. Skrzynki na rozsady warto owinąć folią i przenieść w jasne, ciepłe miejsce. Trzeba je dość często zraszać i przy okazji wietrzyć.

Siewki pikujemy po około miesiącu, a po 7-8 tygodniach – kolejny raz. Rośliny do gruntu można wysadzić dopiero w drugiej połowie maja, kiedy mnie groźba przygruntowych przymrozków.

Jeśli na tarasie czy balkonie o wystawie południowej uprawiamy całoroczne rośliny w donicach (np. zimozielone laurowiśnie, kalmie) należy w miarę możliwości przenieść je w cieniste miejsce o wystawie wschodniej albo zachodniej. Najlepiej ustawić donice tuż przy ścianie budynku. W miejscu o wystawie południowej jest sporo słońca, które ogrzewa rośliny, co może pobudzić je do przedwczesnej wegetacji.

Rośliny takie są dużo bardziej wrażliwe na mróz oraz wczesnowiosenne przymrozki. Jeśli w styczniu temperatura utrzymuje się przez kilka dni powyżej zera, trzeba podlać rośliny uprawiane w donicach. Jeżeli jest słonecznie, mroźnie i wietrznie – rośliny okrywamy białą agrowłókniną albo jutowym materiałem. Niekorzystne warunki atmosferyczne mogą spowodować wysuszenie i uszkodzenie pędów.

Przed mrozem trzeba zabezpieczyć też donice i pojemniki, w których zimą rosną np. iglaki. Aby rośliny nie przemarzły, donice owijamy folią bąbelkową, słomianymi matami lub styropianem.

W głębokim oczku wodnym w ogrodzie (powyżej 100 cm głębokości) woda przeważnie nie zamarza do dna, dzięki czemu ryby i rośliny mogą tam bezpiecznie przezimować. Należy im jednak zapewnić stały dostęp powietrza. Oto kilka sposobów:

• przerębel – jednak drgania i hałas, jakie powstaną w momencie uderzania w lód, mogą ogłuszyć ryby. Przerębel ma jeszcze jedną wadę: dość szybko zamarza, więc wielokrotnie w czasie zimy trzeba będzie wykuwać go od nowa;

• specjalne tabletki – pod wpływem reakcji chemicznych w stawie wytworzy się tlen;

• poduszka powietrzna – przez małą dziurkę wywierconą w lodzie należy wypompować trochę wody, by pod lodem powstała ok. 3-4 cm pusta przestrzeń;

• umieszczenie na powierzchni stawu specjalnego pływaka z grzałką.

Stały dostęp powietrza rybom i roślinom do oczka wodnego zapewni również urządzenie napowietrzające, które powinniśmy umieścić maksymalnie 20 cm pod wodą, by ciepła woda z dna (w której zimują ryby) nie mieszała się z zimną wodą tuż przy powierzchni. Jeśli na warstwie lodu zalega śnieg, trzeba go zgarnąć, aby rośliny zimujące w stawie miały stały dostęp do światła.

Jakie drzewa przycinać w styczniu?

W styczniu możemy przycinać drzewka owocowe np. jabłonie, gruszki lub śliwy.

Co można zasadzić w styczniu?

W styczniu możesz wysiać kwiaty jednoroczne np. pelargonie lub begonie. Do maja sadzonki rozwiną się. Wtedy możesz przenieść je na zewnątrz.