Pelargonie – kwiaty idealne na balkon

Rośliny te pochodzą z Afryki Południowej. Swoją popularność zawdzięczają temu, że kwitną bardzo obficie i długo (od maja do pierwszych przymrozków, niekiedy nawet w listopadzie). Nie są trudne w uprawie i przy odpowiedniej pielęgnacji będą stanowić ozdobę balkonu czy tarasu przez wiele miesięcy. Pelargonie uwielbiają słońce i jasne, ciepłe stanowiska.

Kiedy światła jest za mało, rośliny te zaczynają słabiej kwitnąć, a ich pędy się wydłużają. Nadmiar światła może natomiast prowadzić do żółknięcia i usychania liści. Kwitnienie jednak jest jeszcze bardziej obfite, więc im więcej słońca, tym lepiej. Wyjątkiem są pelargonie o ciemnych, purpurowych kwiatach, które mogą blednąć i usychać, dlatego lepiej umieścić je w półcieniu. Aby pelargonie kwitły długo i obficie, trzeba systematycznie usuwać przekwitłe kwiaty. Pobudzi to roślinę do wytwarzania nowych pąków kwiatowych.

Pelargonie można wysadzać do skrzynek balkonowych już na początku maja. Najlepiej jednak zrobić to w połowie miesiąca, kiedy minie groźba nocnych przymrozków. Najlepsze będą pojemniki jasne, ponieważ ciemne barwy absorbują promienie słoneczne, co może spowodować przegrzanie i wysuszenie korzeni.

Pelargonie stojące w pełnym słońcu wymagają regularnego i częstego podlewania. W czasie upalnego lata powinniśmy je podlewać nawet dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Nie należy podlewać roślin w ciągu dnia, ponieważ może to doprowadzić do poparzenia liści. Wody musi być tyle, by przelała się przez drenaż. Aby nie doprowadzić do zalania i zgnicia korzeni, rośliny podlewamy wtedy, kiedy podłoże lekko przeschnie.

Jeśli chodzi o podłoże, to pelargonie preferują mieszanki lekkie, przepuszczalne i próchnicze, które są zasobne w składniki odżywcze. Dobrze rosną w glebie o odczynie obojętnym (pH 6,2-7,2.). Nie sprzyja im podłoże piaszczyste, jałowe, a także ziemia ciężka i gliniasta. W sklepach ogrodniczych możemy kupić specjalne podłoże do pelargonii. Na dnie pojemnika należy umieścić warstwę drenażową (może być to żwir lub keramzyt). Pelargonie powinniśmy sadzić w rozstępach około 25-30cm.

Aby rośliny pięknie kwitły, trzeba je regularnie nawozić. Pierwsze nawożenie należy wykonać około dwa, trzy tygodnie po posadzeniu, potem nawozimy pelargonie co 7-14 dni. Najlepszy będzie płynny nawóz z dużą ilością potasu. Pierwiastek ten wpływa na obfite kwitnienie roślin.

Unikajmy natomiast nawozów azotowych, które pobudzają roślinę do wytwarzania dużej ilości liści. Pelargonie możemy zasilać także nawozami organicznymi. Można także zastosować nawóz wieloskładnikowy o długotrwałym działaniu lub specjalny nawóz do pelargonii.

Pelargonie niekiedy atakowane są przez mączliki i przędziorki. Należy wtedy wykonać oprysk chemiczny odpowiednim preparatem. Opryski wykonujemy wczesnym rankiem lub późnym popołudniem, by silne słońce w połączeniu ze środkami ochrony roślin nie poparzyło kwiatów. Trzeba także zwrócić uwagę, by rośliny nie były narażone na deszcz do ok. 3 godzin po oprysku, bo woda zmyje substancje chemiczne i zabieg trzeba będzie powtarzać.

Jeśli chodzi o choroby pelargonii, to najczęściej pojawia się zgorzel i rdza. Powodem występowania zgorzeli jest nadmierna wilgotność podłoża. Porażone rośliny należy usunąć, a zdrowe podlać roztworem odpowiedniego środka ochrony roślin. Rośliny z objawami rdzy (brunatne brodawki na spodniej stronie liści) należy zniszczyć. Pelargonie powinno się też profilaktycznie opryskiwać środkami grzybobójczymi.

Nie musimy wyrzucać pelargonii po zakończeniu sezonu. Przed nastaniem mrozów należy przyciąć ich pędy do około 1/3 długości, przycinamy także najdłuższe korzenie.

Pelargonie sadzimy w dużej donicy i przenosimy do widnego i chłodnego pomieszczenia (około 10-12 ºC). Może to być np. klatka schodowa lub jasna piwnica. Zimą pelargonie podlewamy umiarkowanie. Zimujących roślin nie nawozimy. Zasilamy je dopiero pod koniec lutego. Wtedy też możemy sporządzić sadzonki nowych roślin.

Sadzonki najlepiej jednak robić pod koniec lata. W tym celu należy odciąć od rośliny macierzystej pędy długości około 5-6 cm i usunąć z nich dolne liście. Końce sadzonek przed posadzeniem zanurzamy w ukorzeniaczu. Następnie umieszczamy je w skrzynce z mieszanką torfu i piasku i lekko dociskamy.

Delikatnie zraszamy świeżo posadzone rośliny, przykrywamy je folią i przenosimy do widnego i ciepłego miejsca. Kiedy sadzonki się ukorzenią, możemy przesadzić je do niewielkich doniczek. Młodym roślinom uszczykujemy wierzchołki, co pobudzi je do wzrostu. Kiedy się ładnie rozkrzewią, przesadzamy je do większych donic lub pojemników.

Pelargonie to najpopularniejsze kwiaty balkonowe. Możemy podzielić je na kilka grup, które różnią się m.in. wyglądem, właściwościami i wymaganiami. Mowa tu o pelargoniach rabatowych, bluszczolistych, wielkokwiatowych i tych, które mają pachnące liście.

Pelargonie rabatowe

Do uprawy w ogrodach oraz na balkonach najbardziej nadają się pelargonie rabatowe (Pelargonium hortorum). Mają one kwiaty pełne lub pojedyncze, zebrane w duże baldachy, które wzniesione są na sztywnej łodyżce wysokości około 25-50 cm. Liście mają charakterystyczny, ciemny rysunek.

Można spotkać także odmiany o ozdobnych liściach (dwubarwne lub nawet trzykolorowe), jednak kwitnienie jest wtedy wyraźnie słabsze. Pelargonie rabatowe kwitną na biało, czerwono, różowo, purpurowo, karminowo, fioletowo w różnych odcieniach. Nie mają jednak kwiatów o barwie żółtej i niebieskiej. Wymagają stanowisk bardzo słonecznych.

Pelargonie bluszczolistne

Kolejna grupa to pelargonie bluszczolistne (Pelargonium peltatum). Swą nazwę zawdzięczają błyszczącym liściom, które kształtem przypominają liście bluszczu. Pelargonie te mają zwisające pędy, które mogą dorastać nawet do 80-100cm. Ich kwiaty mogą być pełne lub pojedyncze. W zależności od odmiany występują w wielu barwach: białej, różowej, czerwonej, fioletowej, purpurowej, łososiowej. Spotykane są także odmiany dwubarwne. Pelargonie bluszczolistne najpiękniej wyglądają posadzone w wiszących donicach, tworzą wtedy wielopoziomowe kaskady. Można je sadzić także na balkonach lub na parapetach pod warunkiem jednak, że będą miały dużo miejsca, by ich długie i wiotkie pędy mogły się swobodnie rozwijać. Pelargonie te pięknie rosną w pełnym słońcu, ale radzą sobie także w półcieniu.

Pelargonie wielkokwiatowe

Niezwykle ozdobne są także pelargonie wielkokwiatowe (Pelargonium grandiflorum), zwane także angielskimi. Prezentują się one bardzo okazale ze względu na duże kwiaty o średnicy 6-8cm. Występują przeważnie w kolorze różowym lub purpurowym, ale zdarzają się także kwiaty białe i czerwone. Kwiaty pelargonii angielskiej mają także barwną plamę pośrodku, która wyraźnie kontrastuje z kolorem płatków.

Ozdobą tych roślin są również duże, jasnozielone liście. Pelargonie wielkokwiatowe są wrażliwe na niskie temperatury, nie sprzyja im także zbyt silne nasłonecznienie, dlatego najlepiej uprawiać je jako rośliny doniczkowe w domu. Na balkon lub do ogrodu możemy je wystawiać tylko w okresie letnim. Powinniśmy je wtedy umieścić w miejscu półcienistym.

Pelargonie o pachnących liściach

Ciekawą grupą są pelargonie o pachnących liściach. Kwiaty takich pelargonii są mniej okazałe. Najbardziej znane rośliny z tej grupy to np. Pelargonium crispum, która kwitnie na fioletowo i ma liście wydzielające zapach cytrynowy; Pelargonium x fragrans charakteryzująca się białymi kwiatami z liśćmi o zapachu gałki muszkatołowej; Pelargonium radens, której liście mają zapach różany, a kwiaty są różowo-fioletowe. Liście tych pelargonii mogą także pachnieć miętą, migdałami lub jabłkami. W Holandii wyprodukowano nawet pelargonie, których liście mają odstraszać komary i meszki (tzw. „mosquito fighters”).