Trawnik cz.1: poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania!

Wbrew pozorom nie każde miejsce będzie odpowiednie, by zasiać trawę. W jednym będzie rosnąć szybko i zdrowo, w innym wzrost może być spowolniony, np. przez choroby. Istnieje również możliwość, że trawa się nie przyjmie, uschnie w krótkim czasie lub spłynie wraz z glebą w trakcie większego deszczu.

Trawa dobrze czuje się na stanowiskach słonecznych i w półcieniu. W pełnym cieniu pojawia się duże ryzyko, że trawnik nie będzie wyglądał atrakcyjnie lub wręcz nie przetrwa więcej niż jednego sezonu. Są odmiany odporniejsze na cień (np. kostrzewa, życica czy wiechlina), lecz nadal pełne zacienienie może być problemem dla roślin.

Rozwiązaniem jest wybór kilku gatunków trawy i dopasowanie ich do panujących warunków. Jeśli cień występuje jedynie okresowo (np. podczas kilku godzin w ciągu dnia), nie stanowi on problemu dla bardziej odpornych gatunków. Warto wiedzieć, że w ogrodach cienistych zamiast trawnika zaleca się sadzenie roślin okrywowych.

Oprócz spełnienia wymagań związanych z nasłonecznieniem, istotne jest również sąsiedztwo innych roślin. Niestety jest kilka drzew, które mogą osłabić trawę. Są to m.in.:

• orzech włoski (miejsce zacienione, które tworzą korony drzewa, będzie pustym placem; dodatkowo orzech produkuje substancję spowalniającą wzrost wielu roślin),
• świerk i sosna (wpływają na dostęp trawy do promieni słonecznych; opadające igły bardzo zakwaszają glebę, co nie jest dla niej korzystne).

Ważne jest także nachylenie terenu. Idealny teren jest lekko nachylony (3-5%), co pozwala na powierzchniowe odprowadzenie wody. Maksymalny spadek wynosi 15%.

Równie ważne jest, by trawnik siać od razu po przygotowaniu gleby. Warto wiedzieć, że przy manewrowaniu glebą, pomaga się we wzroście również chwastom. Trawnik należy siać od kwietnia do końca września.

Zaletą położenia trawy z rolki jest uzyskanie spektakularnego efektu w szybkim czasie. Jest jednak droższa oraz nie pozwala na tak dużą kontrolę i wybór gatunków, jak trawa siana. W przypadku trawy wysiewanej, istnieje możliwość wyboru właściwej mieszanki nasion dostosowanej do warunków, które panują w ogrodzie. Plusem jest również cena oraz łatwość dokupienia nasion trawy o tym samym lub podobnym składzie, gdyby potrzebne było w przyszłości uzupełnienie trawnika.

Dobór gatunku trawy zależy zarówno od warunków nasłonecznienia, jak również przeznaczenia trawnika. Istnieją przede wszystkim trawniki parkowe, dekoracyjne (źle znoszą deptanie, za to świetnie wyglądają, zwłaszcza na dużych powierzchniach, rosną bardzo równomiernie), rekreacyjne (uniwersalne, przydomowe), intensywne lub inaczej sportowe (bardzo odporne na deptanie, ale wśród nasion może znajdować się nieco więcej chwastów lub odmiany mało atrakcyjne wizualnie) oraz łąki kwietne.

W ofercie można znaleźć mieszanki traw z wyraźnym oznaczeniem np. „na miejsca nasłonecznione” lub „do miejsc zacienionych”. W tych mieszankach wyselekcjonowane są gatunki traw, które powinny dobrze znosić trudne warunki. Mieszanki te różnią się między sobą głównie proporcjami tych samych gatunków traw oraz obecnością ewentualnych dodatków — np. nawozów lub składników ograniczających wzrost mchów czy nasion barwionych, które są mniej widoczne dla ptaków.

W przypadku warunków pośrednich lub posiadania jedynie fragmentów trawnika na trudniejszych do upraw terenach, warto sięgnąć po mieszanki uniwersalne. Mają w sobie nasiona większej liczby gatunków. Wynika to z faktu, że z tej samej mieszanki wysianej w lekkim słońcu mogą wyrosnąć inne gatunki niż w miejscu bardziej suchym lub zacienionym. Trawnik będzie wyglądał trochę inaczej w cieniu i w miejscu nasłonecznionym, lecz nie powinny pojawić się w nim luki.

Trawniki założone na dobrej jakości ziemi oraz te, nawożone przy zakładaniu, mają składniki odżywcze, z których mogą korzystać zwykle przez kilka lat. W przypadku, gdy trawnik będzie rósł na glebie słabej np. pobudowlanej lub bardzo piaszczystej, składniki wyczerpią się dość szybko i wskazane będzie nawożenie.

Pierwsze nawożenie w sezonie wykonuje się na początku wiosny, czyli pod koniec marca lub na początku kwietnia. Najlepiej zrobić to po pierwszym koszeniu i kiedy trawa jest sucha, ale gleba jeszcze zachowuje wilgoć. Następnie trawnik powinno się nawozić jeszcze dwa razy w sezonie letnim: w czerwcu i pod koniec sierpnia.

Nawożenie trawy azotem

Dla traw najważniejszy jest azot (bez niego żółkną liście i zwalnia się wzrost traw). Zbyt dużo azotu w glebie objawia się zbyt bujnym wzrostem, kosztem gęstości trawnika, zwiększeniem liczby chwastów oraz większą podatnością na choroby. Ostatni raz należy nawozić trawę azotem w pierwszej połowie września.

Nawożenie trawy fosforem

Trawa przestała rosnąć? To przez brak fosforu. Dzięki temu składnikowi trawa jest odporniejsza zarówno na suszę, jak i mrozy oraz choroby. Warto wiedzieć, że fosfor ciężko jest przedawkować. Gdy się to jednak zrobi, trawa zacznie żółknąć.

Nawożenie trawy potasem i magnezem

Potas odpowiada za odporność trawnika, jak i jego krzewienie się. Podobne efekty daje też magnez.

Ważne jest również wyrównanie całej warstwy wierzchniej i ubicie jej (najlepiej bez urządzeń wibracyjnych, a za to np. przez wałowanie) w stopniu takim, by po przejściu nie zostawiać wyraźnych śladów butów. Im równiejsza ziemia, tym lepiej będzie wyglądał trawnik — będzie bardziej jednolity kolorystycznie (w miejscach, gdzie jest więcej dobrej ziemi zieleń jest bardziej nasycona), a koszenie stanie się wygodniejsze.

Zanim trawnik zostanie zasiany warto zwrócić uwagę na podłoże. Struktura i właściwości gleby będą miały duży wpływ na wzrost i dobór optymalnej pielęgnacji trawnika.

• Ziemia gliniasta — łatwo formuje się w miękkie bryły, dlatego najlepiej wymieszać ją z piaskiem, aby zyskała na przepuszczalności, tak potrzebnej dla prawidłowego wzrastania trawnika.

• Ziemia z dodatkiem piasku lub żwiru — jeśli ziemia jest sypka, powinno się dodać do niej torf. Wzbogaci on glebę o odżywcze składniki mineralne.

• Ziemia o niewłaściwym pH — odczyn pH odpowiedni dla wysiewania trawy powinien wahać się między 5,5 a 6,5, czyli być lekko kwaśny. Czym odkwasić trawnik? Jeśli pH jest zbyt wysokie (zasadowe) powinno się zastosować nawóz siarkowy lub wymieszać glebę z torfem. Jeśli poziom kwaśności ziemi jest zbyt wysoki, sprawdzą się nawozy z dodatkiem wapnia.

Wypełnianie ubytków

Nieestetyczne otwory, które mogą pozostać np. po zalegającym śniegu lub powstać w wyniku niewłaściwego stosowania nawozów, można załatać, wysiewając trawę zmieszaną z nawozem wzmacniającym. Należy to zrobić do lekko spulchnionej ziemi.

Aeracja, czyli napowietrzanie trawnika

Wykonuje się ją wiosną lub jesienią, gdy gleba jest wilgotna, ale nie mokra. Dzięki niej trawa będzie bardziej odporna na deptanie, będzie się lepiej regenerować, szybciej rozrastać, lepiej wyglądać. Nie trzeba tego zabiegu wykonywać co roku, lecz powtarzany regularnie, pozwala cieszyć się pięknym trawnikiem.

Grabienie trawnika

Czy zbierać skoszoną trawę, czy nie? Jeżeli trawa jest koszona regularnie i ścina się jej niewiele, warto zostawić ją jako naturalny nawóz i warstwę, która zapobiega rozrostowi chwastów oraz parowaniu wody z gleby. W innym przypadku, czyli przy pozostawionej długiej, skoszonej trawie, zabiera się przestrzeń trawnikowi.

Jeśli w ogrodzie nie można założyć trawnika, warto pomyśleć o roślinach okrywowych (są niskie, mają układ horyzontalny — to byliny, krzewy) lub zadarniających (głównie byliny i pnącza). Można wykorzystać gatunki odporne na okresowe deptanie, jak i bardziej wrażliwe. Przy wyborze, oprócz walorów dekoracyjnych oraz wymagań nasłonecznienia i gleby, warto wziąć pod uwagę również ewentualny aspekt soków trujących (istotne, w kontekście małych dzieci lub zwierząt).

Przykładowe rośliny, które można wykorzystać zamiast trawnika:

• barwinek pospolity,
• brunnera wielkolistna,
• bluszcz pospolity,
• runianka japońska,
• epimedia, bergenia,
• bodziszek (geranium),
• jałowiec płożący,
• dąbrówka rozłogowa,
• dereń kanadyjski,
• tawulec pogięty 'Crispa'.

Wapno jest szczególnie polecane do mieszania z glebami piaszczystymi. Mają one zbyt kwaśny odczyn dla prawidłowego wzrostu trawnika. Mogą też pojawić się między nim mchy, które lubią kwaśne środowisko. Do wapnowania powinno się wybrać kredę nawozową (wapno kredowe) lub dolomit.

Wapń odkwasza glebę i poprawia jej jakość. Warto zwracać uwagę na jego poziom, zwłaszcza przy glebach piaszczystych. Do wapnowania nadaje się kreda nawozowa (wapno kredowe) lub dolomit.

Trawnik można nawozić nawozami jednoskładnikowymi lub wieloskładnikowymi. Nawożenie należy wykonywać na skoszonym trawniku. Istotne jest, by nie był wysuszony ani mokry — może dojść do poparzenia źdźbeł. Jeśli nawóz stosuje się co roku, warto obserwować reakcję roślin i stosować minimalne dawki podane przez producenta na opakowaniu. W zależności od rodzaju nawozu (szybko działające lub wolno uwalniane) zmienia się częstotliwość nawożenia (odpowiednio 3 razy oraz 1-2 razy). Warto też stosować nawozy zamiennie.

Przy nawozach jednoskładnikowych należy dokonać dość dokładnych przeliczeń proporcji, dlatego dużo łatwiejsze jest stosowanie nawozów wieloskładnikowych. Na jednoskładnikowe warto przejść, jeśli zauważalne będą objawy nadmiaru któregoś ze składników.

Jak uratować trawnik spalony nawozem?

Użycie zbyt dużej ilości nawozu może doprowadzić do wypalenia trawy i zniszczenia źdźbeł. W takiej sytuacji należy obficie podlać ją wodą, wypłukując substancję z trawnika. Następnie trzeba w miejsce ubytków zasiać nową trawę. Najlepiej sprawdzi się ta do zagęszczania.

Ile ziemi pod trawnik?

Należy wyłożyć warstwę około 5-15 cm specjalnej mieszanki do trawników. Można zastosować także kompost lub torf.